讀取中請稍後...
ཕར་ཕྱིན་སྤྱི་དོན། བསོད་ནམས་གྲགས་པས་མཛད།(藏文原文)《現觀總義》,福稱◎著,佛子◎譯
7 剎那加行釋
སྐབས་བདུན་པ།
7 剎那加行釋
第七品
題目
མངོན་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱན་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ་ཡུམ་དོན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བཞུགས་སོ།།
題目
般若波羅蜜多教授現觀莊嚴論俱釋解心要莊嚴疏義善說—顯明般若義之燈.剎那加行釋
7.1 四剎那加行
སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་བཞི།
7.1 四剎那加行
四剎那加行
7.1.1
༈ གཉིས་པ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ།
7.1.1
第二講說於三智行相得堅固之剎那加行。
7.1.2
འོ་ན། མཐར་གྱིས་པ། སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཞེས་མཐར་གྱིས་སྦྱོར་གྱི་རེས་སུ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན།
7.1.2
然則,「及漸次,剎那證菩提」如是漸次加行,隨後宣說剎那加行之理由為何?
7.1.3
དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་ལས་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱིར། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་ལས་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་འབྱུང་སྟེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་ཕྱིར་དུ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་ཏེ།
7.1.3
其理由乃從漸次加行生起剎那加行之理由而如是宣說。從漸次加行生起剎那加行,因為了於三智行相得堅穩,次第修三智行相之菩薩瑜伽,而生起於三智行相得堅穩之菩薩瑜伽故;
7.1.4
བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཐུང་མཐའ་གཅིག་ལ་རྩོལ་བ་གཅིག་གྱིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གོ་རིམས་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་ཕྱིར་དུ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཐུང་མཐའ་གཅིག་གྱིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གོ་རིམས་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་ནུས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བྱང་སེམས་རྒྱུན་མཐའ་བས་དེ་ལྟར་བསསྒོམ་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དེས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་རིམ་གྱིས་གོམས་པར་བྱས་ཟིན་པའི་ཕྱིར།
7.1.4
因為了獲得於一最短成事剎那,以一勤勉[注]依序修習三智一百七十三行相之能力,而次第修習三智行相之菩薩瑜伽,從而生起於一最短成事剎那,能以一勤勉依序修習三智一百七十三行相之菩薩瑜伽故。菩薩最後流能如是修之理由:乃彼已於三無數劫(三大阿僧祇劫)次第修三智行相。
7.1.5
དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་འཆད་པ་ལ་མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བཅུ་གསུམ་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོདཔའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་མི་དམིགས་གཏོང་བ་མི་དམིགས་ལེན་པ་མི་དམིགས་པར་སྦྱིན་པ་གཏོང་ངོ༌།།
7.1.5
此復,為宣說剎那加行,以經而言,於第十三漸次加行,「菩薩摩訶薩行般若波羅蜜多時,布施不可得、施捨不可得、受取不可得而行布施。
7.1.6
ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དམིགས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ངོ༌། །བཟོད་པ་མི་དམིགས་པར་བཟོད་པ་སྒྲུབ་བོ། །བརྩོན་འགྲུས་མི་དམིགས་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་དམིགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཤེས་རབ་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་སྒོམ་མོ། །
7.1.6
戒不可得而守戒、安忍不可得而修安忍、精進不可得而精勤、三摩地不可得而入三摩地、般若不可得而修般若。[注]
7.1.7
ཞེས་གསུངས་པ་ལས་འཕྲོས་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོདཔའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ།
7.1.7
延伸而出:「如是告曰。具壽善現如是白佛言:『世尊!菩薩摩訶薩行般若波羅蜜多時,以一發心何以持六波羅蜜多?』
7.1.8
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་གང་གཏོང་བ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང་། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་ལྔ་གསུངས་ཏེ།
7.1.8
世尊告曰:『善現!菩薩摩訶薩所行布施,由般若波羅蜜多攝持,非由他者。』[注]」為釋彼意趣,論云:「施等一一中⋯⋯」等五偈頌。
7.1.9
དེ་ཡང་ཤླཽ་ཀ་དང་པོས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་དང༌། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་དང༌། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་སྤྱོདཔ་ཡི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་དང༌། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་འཆད་པ་ཡིན་ནོ།།
7.1.9
此復,第一偈頌表非異熟剎那加行,「猶如諸士夫⋯⋯」等文由譬喻門釋彼;「若時起異熟⋯⋯」等明異熟剎那加行;「由布施等行⋯⋯」等顯無相剎那加行;「如夢與能見⋯⋯」等示無二剎那加行。
7.1.10
སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བཞིའི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཐུང་མཐའ་གཅིག་ལ་ཟག་མེད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པའི་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་དང་པོ་དང༌།
7.1.10
四剎那加行之體性:「於最短成事剎那現起無漏『一非異熟之法』,以獲得現起與彼同類之一切法能力之門,成為所知障正對治之菩薩瑜伽」,安立為第一剎那加行之體性;
7.1.11
བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཐུང་མཐའ་གཅིག་ལ་ཟག་མེད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་གཉིས་པ་དང་།
7.1.11
「於最短成事剎那現起無漏『一異熟法』,以獲得現起與彼同類一切法能力之門,成為所知障正對治之菩薩瑜伽」,安立為第二剎那加行之體性;
7.1.12
སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་གསུམ་པ་དང༌།གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བཞི་པའི་ངོ་བོར་འཇོག་པའི་ཕྱིར།
7.1.12
「以現證空性之門,轉為所知障正對治之菩薩瑜伽」,安立為第三剎那加行之體性;「以能夠現證能所異質空之門,轉為所知障正對治之菩薩瑜伽」,安立為第四剎那加行之體性。
7.1.13
ཟག་མེད་རྣམ་པར་སྨིན་མ་སྨིན་གྱི་དོན་ཡོད་དེ། ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་མ་སྨིན་པ་ཡིན། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཟག་མེད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔ་མ་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པས་ཐོབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཕྱི་མ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་ཐོབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ།
7.1.13
無漏異熟與否之義:七地以下之無漏功德,非異熟;八地以上之諸無漏功德,是無漏異熟,因前者是具精勤獲得之無漏功德,以及後者是無精勤獲得之無漏功德故。
7.1.14
སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་བཞི་པོ་གང་རུང་ཡིན་ན་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་དགོས་ཀྱང་། སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན་དེ་བཞི་གང་རུང་ཡིན་མི་དགོས་ཏེ། དེ་བཞི་གང་རུང་ཡིན་ན་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་དགོས། སྐད་ཅིག་སྦྱོར་ཡིན་ན་དེ་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་གྲུབ་སྟེ།རྩོལ་བ་གཅིག་གྱིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གོ་རིམས་ངེས་ཅན་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་ཡིན་པ་གང་ཞིག རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
7.1.14
若是四種剎那加行隨一,須是剎那加行;若是剎那加行,不須是彼四隨一,因若是彼四隨一,須是最後流無間道;若是剎那加行,不須是彼故。後者成立,因以一勤勉依序修習三智一百七十三行相之最後流本智,是剎那加行,且非最後流無間道故。
7.1.15
དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ཡོད་པ་གང་ཞིག །དེ་ཡོད་ན་མཐར་གྱིས་པའི་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། སྤྱིར་རྩོལ་བ་གཅིག་གྱིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གོ་རིམས་ངེས་ཅན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་གང་ཞིག རྒྱུན་མཐའི་སྔ་ལོགས་མན་ཆད་དུ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །ཞེས་སོགས་དཔེ་དོན་སྦྱར་བ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར།
7.1.15
初者成立,因有彼,且若有彼,定非漸次加行,故唯剎那加行合宜故。初者成立,因一般而言,有以一勤勉依序修習三智一百七十三行相之菩薩本智,且於最後流以下無如彼故。初者成立,因「猶如諸士夫⋯⋯」等結合喻義而成立故。
7.1.16
སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་བཞི་པོ་འདི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་གྱི་ཆ་ནས་དང་པོ་གཉིས་དང་ཡུལ་རྫོགས་ཚུལ་གྱི་ཆ་ནས་ཕྱི་མ་གཉིས་བཞག་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་འགྲེལ་པར། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པས། ཞེས་གསུངས།
7.1.16
安立此四剎那加行為同體,以返體而分類,因以證種種功德方式之分安立初二者,以通達境方式之分安立後二者故。復次《明義釋》云:「又,性相上有四種。」
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གྱི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱན་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་བཤད་སྙིང་པོ་རྒྱན་གྱི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡུམ་དོན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་བདུན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ།།
般若波羅蜜多教授現觀莊嚴論俱釋解心要莊嚴疏義善說—顯明般若義之燈.第七品釋。