ཕར་ཕྱིན་སྤྱི་དོན། སྐབས་ལྔ་པ། 福稱《現觀總義·第五品》藏中對照Paṇchen Sönam Drakpa on the Abhisamayālaṁkāra, Ch.5

ཕར་ཕྱིན་སྤྱི་དོན། བསོད་ནམས་གྲགས་པས་མཛད།(藏文原文) | 《現觀總義》,福稱◎著,佛子◎譯 |
5 頂現觀釋 སྐབས་ལྔ་པ། | 5 頂現觀釋 第五品 |
題目 མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ་ཡུམ་དོན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བཞུགས་སོ།། | 題目 般若波羅蜜多教授現觀莊嚴論俱釋解心要莊嚴疏義善說—— 顯明般若義之燈·頂現觀釋 |
5.1 相頂加行 རྟགས་ཀྱི་རྩེ་སྦྱོར། | 5.1 相頂加行 相頂加行 |
5.1.1 རྒྱུ་རྣམ་ཀུན་གྱི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་བཤད་ནས། གཉིས་པ་འབྲས་བུ་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་དབང་མ་ཐོབ་པ་ཚོགས་ལམ་དུ་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་འབྱུང་བའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.1.1 如是說因一切相加行後,闡述第二果頂加行之理由,於三智行 相未得自在之資糧道以聞思斷增益後,以發起於三智行相得自在之 加行道頂加行之分,而如是說故。 |
5.1.2 ཉི་སྣང་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་ཆེན་ལས། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྟོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ད་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། | 5.1.2 如《二萬頌光明釋》云:「說一切行相圓滿現觀已,今當宣說頂現 觀。」《莊嚴光明釋》云:「一切行相圓滿現觀,乃〔現〕觀之極 究竟,是故今當宣說頂現觀。」 |
5.1.3 འགྲེལ་པ་འདིར་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྟོགས་པ་འབྱུང་བས། ཞེས་གསུངས། | 5.1.3 《明義釋》又云:「得一切行相圓滿現觀後,產生極究竟之現觀。[注]」 |
5.1.4 འོ་ན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.1.4 然則,於三智行相得自在之義為何? |
5.1.5 དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་རྫོགས་སམ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་ལ་བསྒོམས་བྱུང་གི་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྩེ་སྦྱོར་གྱིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པར་ཡང་གྲུབ་སྟེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤང་བྱ་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་པའི་ཕྱིར། | 5.1.5 彼乃因於所有大乘因果法或一切三智行相,獲得修所成之毘鉢 舍那而為如是,既如是,頂加行修三智行相亦成立,因為了去除三 智行相之所治品所斷,而修習頂加行故。 |
5.1.6 དེ་ལ་ཡང་སྤང་བྱ་མངོན་གྱུར་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་དང༌། སྤང་བྱའི་ས་བོན་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་ལ། | 5.1.6 此亦有二:為去除所斷現行而修習頂加行之理,與為去除所斷 之種子而修習頂加行之理。 |
5.1.7 དང་པོ་ལ་ཡང༌། དྲོད་རྩེ་བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་ཏེ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.1.7 初者亦有煖、頂、忍、世第一法頂加行四者。 |
5.1.8 འོ་ན་དེ་རྣམས་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྟགས་ཀྱི་རྩེ་སྦྱོར། བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་རྩེ་སྦྱོར། བརྟན་པའི་རྩེ་སྦྱོར། སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་རྩེ་སྦྱོར་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.1.8 然則,彼等依次名為相頂加行、福德增長頂加行、堅穩頂加 行、心遍住頂加行之理由為何? |
5.1.9 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དྲོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྔར་མ་ཐོབ་པའི་རྟགས་བཅུ་གཉིས་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་སྐབས་སུ་སྔར་གྱི་རྟགས་དེ་དག་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཐོབ་པ་དང༌། བཟོད་པའི་སྐབས་སུ་བསོད་ནམས་རྣམ་འཕེལ་དེ་ཉིད་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་བསྡུས་པའི་རྟོགས་པ་བརྟན་པོ་དང་ལྡན་པར་ཐོབ་པ་དང༌། | 5.1.9 其理由乃煖位時,新得前所未得之十二相;頂位時,獲得前相 〔之上〕福德增長之功德;忍位時,由福德增長,獲得具止觀雙運 所攝之堅穩證量; |
5.1.10 ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་པ་བརྟན་པོ་དེ་ཉིད་མཐོང་ལམ་དངོས་སུ་འདྲེན་ནུས་ཀྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པས་ན་རིམ་པ་བཞིན་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། | 5.1.10 世第一法時,由方便智慧之堅穩證量,獲得能直接引出見道之心遍 住三摩地,故依次如此稱故。復四頂加行之次第如是揭示之理由, 乃與經相順、斷諸所斷難易之理由而如是。 |
5.1.11 རྩེ་སྦྱོར་བཞིའི་གོ་རིམས་འདི་ལྟར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཡོད་དེ། མདོ་དང་མཐུན་པར་བཤད་པ་དང༌། སྤང་བྱ་རྣམས་ལ་སྤངས་དཀའ་སླ་སོགས་ཡོད་པའི་དོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་དྲོད་ཀྱི་རྩེ་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ་མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཐབས་མཁས་སུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་པོ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲ་སྙན་དང་འདྲ་བ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་འདྲ་བར་ལྟ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.1.11 初者講說煖頂加行,以經而言,主張於善巧方便〔加行〕揭示 不退轉相,「爾時,世尊復如是告具壽善現曰:『善現!若菩薩摩訶薩乃至夢中,觀諸法如夢、諸法如響、如幻、如變化事、如尋香 城,雖如是觀察而不證〔實際〕,善現!當知此即不退轉菩薩摩訶 薩之不退轉相。』[注]」 |
5.1.12 དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམ་ཀུན། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གཅིག་གསུངས་ཏེ། ཉི་སྣང་ལས། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གང་གི་འདི་མཚོན་པར་འགྱུར་བས་འདིའི་རྟགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། ཞེས་དང༌། འདིར་ཡང་གོ་སླ་བར་བྱ་བའི་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བསྙད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ། ཅེས་གསུངས། | 5.1.12 為釋彼意趣,論云:「夢亦於諸法⋯⋯」等一偈頌。《二萬頌光明 釋》云:「於此,以何能表徵,故當言彼相,復次十二相,故夢 亦於諸法。」《明義釋》亦云:「為了容易了知,以相等闡述頂現 觀。[注]」 |
5.1.13 དྲོད་ཀྱི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་སོགས་རྟགས་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་པོར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.1.13 安立煖頂加行之體性:「『夢亦於諸法,觀知如夢等』十二相所表徵、宣說之初發起之大乘順決擇分。」 |
5.1.14 རྟགས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་བརྒྱད་འབྲས་རྟགས་དང་ཕྱི་མ་བཞི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་ལོཙྪ་བ་ཆེན་པོས་བཞེད། ཡང་ཁ་ཅིག དང་པོ་དྲུག་རྨི་ལམ་དང༌། བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་སད་རྨིས་གཉིས་ཀ་དང༌། ཐ་མ་བཞི་སད་པའི་རྟགས་སུ་བཞེད་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང༌། | 5.1.14 大譯師主張:十二相中前八者乃果因、後四者乃自性因。復有 主張云:「前六者夢〔相〕、七與八醒夢二者〔之相〕、後四者醒 相。」等。 |
5.1.15 རང་ལུགས། རྟགས་བཅུ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་སད་པ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་རྟགས་གཉིས་གཉིས་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་པར། ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། | 5.1.15 自宗:安立十二相各有醒夢二相,如《明義釋》云:「極為串 習故,於夢時亦⋯⋯。[注]」 |
5.2 福德增長頂加行 བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་རྩེ་སྦྱོར། | 5.2 福德增長頂加行 福德增長頂加行 |
5.2.1 གཉིས་པ་རྩེ་མོའི་རྩེ་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ། མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྟགས་གསུམ་གྱི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ལ། | 5.2.1 第二、講說頂頂加行,以經而言,三相之後,世尊言:「善現!於意云何?若所有南贍部洲之諸有情不分先後皆得人身,成無 上正等菩提圓滿佛。 |
5.2.2 དེ་དག་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རིམ་གྲོར་བྱས། བཀུར་སྟིར་བྱས། བསྟི་སྟང་དུ་བྱས། མཆོད་པར་བྱས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེའི་རྒྱུད་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལམ། ཞེས་སོགས་གསུངས། དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གཅིག་གསུངས། | 5.2.2 彼等盡其壽量,有善男子、善女人恭敬、尊重、供養,復此善根若 迴向無上正等菩提,善現!若作是念,是善男子、善女人相續中 福德增長不?[注]」為釋彼意趣,論言:「盡贍部有情⋯⋯」等一偈 頌。 |
5.2.3 རྩེ་མོའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་བས་ལྷག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་ཚང་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.2.3 安立頂頂加行之體性:「齊備勝於供養等同三千世界有情諸佛 等十六增長〔福德〕之第二發起之大乘順決擇分。」 |
5.3 堅穩頂加行 བརྟན་པའི་རྩེ་སྦྱོར། | 5.3 堅穩頂加行 堅穩頂加行 |
5.3.1 གསུམ་པ་བཟོད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ། མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྣམ་འཕེལ་གསུངས་པ་དང་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ཡང་སྤྱོད་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ | 5.3.1 第三、講說忍頂加行,以經而言,宣說增長,復次,「隨後天 帝釋作是念:『如行菩薩摩訶薩之布施波羅蜜多乃至十八佛不共 法,尚超一切有情之上,況成圓滿無上正等菩提佛!』 |
5.3.2 ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་མེ་ཏོག་མན་དྷ་ར་བ་མང་པོ་བླངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་མེ་ཏོག་མན་ངྷ་ར་བ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་གཏོར་རོ། །མངོན་པར་གཏོར་རོ། །རབ་ཏུ་གཏོར་རོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་གཏོར་རབ་ཏུ་གཏོར་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བ་གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པ་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག རང་བྱུང་གི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག ཞེས་སོགས་གསུངས། | 5.3.2 天帝釋作是念已,即取天上微妙音花,往世尊所,以微妙音花奉 散、全散、透澈散於如來、阿羅漢、正等覺。既散花已,作是願 言:『若菩薩乘諸〔善男子、善女人〕等求趣無上正等菩提,以〔 我所集〕此功德善根,佛之法皆得圓滿,一切相智法皆得圓滿,〔 令彼所求〕自然〔人〕法皆得圓滿、〔真〕無漏法皆得圓滿。』[注]」 |
5.3.3 དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གཅིག་གསུངས། | 5.3.3 為釋彼意趣,論云:「由三智諸法⋯⋯」等一偈頌。 |
5.3.4 བཟོད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། མཁྱེན་གསུམ་རྗེས་མཐུན་པ་རྫོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་གཞན་དོན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གསུམ་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.3.4 安立忍頂加行之體性:「獲得圓滿三智隨順慧及於利他不壞堅 穩之第三發起之大乘順決擇分。」 |
5.4 心遍住頂加行 སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་རྩེ་སྦྱོར། | 5.4 心遍住頂加行 心遍住頂加行 |
5.4.1 བཞི་པ་ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ། མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། བརྟན་པའི་རྩེ་སྦྱོར་ལས་འཕྲོས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་ན་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེའི་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འཕེལ་བར་འགྱུར། | 5.4.1 第四、講說世第一法頂加行,以經而言,由堅穩頂加行延伸: 帝釋天請問世尊:「如是,若隨喜諸新趣入〔大〕乘之菩薩摩訶薩 發心、長行菩薩行之菩薩摩訶薩發心、不退轉菩薩摩訶薩發心、一 生所繫菩薩摩訶薩發心,彼善男子、善女人之福德增長幾許?」 |
5.4.2 ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བཀའ་སྩལ་པ། ཀཽ་ཤི་ཀ་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སྲང་ལ་གཞལ་བའི་ཚད་ཀྱི་ཚད་བཟུང་བར་རུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ལ་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས། | 5.4.2 答曰:「憍尸迦!四大洲世間以秤測量是為可能,然彼等具足隨喜 發心之功德乃無量⋯⋯[注]」等。 |
5.4.3 དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །ཞེས་སོགས་ཤླཽ་ཀ་གཅིག་གསུངས། མདོ་བསྟན་བཅོས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་བསྟན་ཚུལ་ཡོད་དེ། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དང་པོ་དང་སྟོང་གཉིས་པ་དང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྡུལ་སྲང་ལ་གཞལ་བ་དང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་ཐིག་རེ་རེ་ནས་བགྲང་བར་ནུས་པ་དཔེར་མཛད་ནས། དེ་བས་ཀྱང་བྱང་སེམས་བཞིའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བསོད་ནམས་མང་བའི་དཔེར་བཀོད་ནས་ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་བསོད་ནམས་མང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡུད་པ་ལས། མི་ལྡོག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡི། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བསམ་པ་ཐག་པས་ཡི་རང་བ། །སྟོང་གསུམ་རི་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བའི་ཚད་བཟུང་རུང༌། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་དགེ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མིན། །ཞེས་གསུངས། | 5.4.3 為釋彼意趣,論云:「四洲及小千⋯⋯」等一偈頌。此二經論顯示 世第一法頂加行之理即:四洲、一千世界、二千世界、三千大千 世界,其塵可以秤測量,與〔以毛〕可計數大海一一滴數,以此為 喻,較之於四菩薩善根隨喜福德甚多,復以此為喻,顯示世第一法 頂加行福德更多。如《般若攝頌》云:「若發志心而隨喜,最上菩 提不退行,三千須彌重無量,隨喜善法重過彼。[注]」 |
5.4.4 བྱང་སེམས་བཞི་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། | 5.4.4 問:何謂四菩薩? |
5.4.5 དེ་ལ་འཕགས་པ་ནི་ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་ལ་གནས་པ་དང་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དང་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་ལ་བཞེད་དེ། ཉི་སྣང་ལས། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྟོགས་པ་པོ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་བཞི་པོ་དེ་དག་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.4.5 對此,聖者主張為初地、住於二地至七地、八地以上、住十地 菩薩,《二萬頌光明釋》云:「初入乘、入行、不退轉、一生所 繫,與顯示四分別隨一對治品— 〔住〕於見修道之四證者。」 |
5.4.6 རྒྱ་གར་བ་ཁ་ཅིག སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་བཞི་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་བཞི་ལ་བཞེད་དེ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། གཞན་དག་ནི་རྟགས་དང༌། རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། བརྟན་པ་དང་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་རང་གི་རྟོགས་པའི་དབྱེ་བས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.4.6 有天竺人主張:「乃住於四加行道頂加行之四菩薩,如《莊嚴光明 釋》云:『餘者承許乃相、增長、堅穩、心遍住,以自證量之分類而說。』」 |
5.4.7 སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ནི་མོས་སྤྱོད་དང་མ་དག་ས་བདུན་དང་དག་པ་ས་གསུམ་དང་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་ལ་བཞེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་ཐེག་པ་ལ་དང་པོར་ཞུགས་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའོ། །སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་ལ་གནས་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་ལ་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་ས་བཅུ་པའོ་ཞེས་གཞན་དག་འཆད་དོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.4.7 阿闍黎大士承許住於勝解行、七不淨地、三清淨地與十地菩薩,《 莊嚴光明釋》云:「初入乘乃勝解行地,入行即住於極喜等七地, 不退轉是住於不動等三地,一生所繫乃十地者,餘〔如是〕述。」 |
5.4.8 འདི་ལྟར་འཕགས་སེང་གི་བཞེད་པ་སོ་སོར་ཡོད་བཞིན་དུ་རོང་ཊཱིཀ་པས། སེམས་དཔའ་བཞི་པོ་ཡང་འཕགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པས། ས་དང་པོ་དང་ས་བདུན་པའི་བར་དང་ས་བརྒྱད་པ་དང་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་འགྲེལ་ཆུང་གི་ཊཱིཀྐ་ཡིན་པས་སྐབས་སུ་མ་བབས་སོ། | 5.4.8 如是,聖、獅各自主張,然榮澤巴仍說:「聖者以四分別之對 治『見修道之證者』而講說四菩薩,乃住於初地、乃至七地、八 地,與十地眾。」〔此〕乃《明義釋》之解釋,然時機不宜。 |
5.4.9 །སྡུད་འགྲེལ་རྟོགས་སླ་ནི། མི་ལྡོག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བཟོད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་དང༌། དགེ་བ་དོན་གཉེར་ཕན་འདོད་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་བསྟན་པར་ཡང་བཤད་དེ། དེ་ལས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་འཕེལ་བའི་བརྟན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞེས་དང་བརྟན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་གནས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞེས་གསུངས། | 5.4.9 復《易了攝頌釋》闡述「最上菩提不退⋯⋯」等文表忍頂加行,「求善所有欲利之有情⋯⋯」等文表世第一法頂加行,如《易了攝頌釋》云:「增長,為顯示似此增長之堅穩而言『最上[注]⋯⋯』等。」與「為宣說像堅穩如此之心之安住,而言『求善[注]⋯⋯』等。」 |
5.4.10 ཆོས་མཆོག་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་སྨིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ཐོབ་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཞི་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.4.10 安立世第一法頂加行之體性:「成熟能生見道之能力,〔得〕 無邊三摩地之心遍住之第四發起之大乘順決擇分。」 |
5.5 講說見道頂加行與彼時俱緣決定、講說緣起 མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་བཤད་པ། རྟེན་འབྲེལ་བཤད་པ། | 5.5 講說見道頂加行與彼時俱緣決定、講說緣起 講說見道頂加行與彼時俱緣決定、講說緣起 |
5.5.1 དེ་ལྟར་སྤང་བྱ་མངོན་གྱུར་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་བཤད་ནས། སྤང་བྱའི་ས་བོན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་ལ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། | 5.5.1 如是已說斷所斷現行之對治頂加行熏修之理,斷所斷種子之對治頂加行熏修之理有三: |
5.5.2 དང་པོར་སྤང་བྱ་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར། རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་འཆད་པ་ལ། | 5.5.2 初言斷所斷見斷之種子對治頂加行熏修之理 |
5.5.3 མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་བཤད་ཟིན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས། | 5.5.3 以經而言,已宣說加行道頂加行,「諸不退轉、一生所繫,於 彼等善根隨喜已,迴向無上正等菩提,而不應生二無二想,當如是 迴向⋯⋯[注]」等。 |
5.5.4 དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །ཞེས་པ་ནས། ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཞེས་པའི་བར་གསུངས་ཏེ། མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་འགལ་རྐྱེན་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་བཞི་དང༌། མཐུན་རྐྱེན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དང༌། ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ངོ་བོ་དང་བྱེད་ལས་ཏེ་ཁྱད་ཆོས་ལྔའི་སྒོ་ནས་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.4 為釋彼意趣,論云:「轉趣及退還」乃至「隨順及廻逆」,因1.見道頂加行之違緣所斷四分別、2.順緣俱生緣與近取因二者、3.果、4.體性、5.作用,以此五差別門顯示見道頂加行故。 |
5.5.5 འགལ་རྐྱེན་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་བཞི་བསྟན་ཏེ། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཟུང་རྟོག་མདོར་བསྟན། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འཛིན་རྟོག་མདོར་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་རྒྱས་པར་བཤད། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་རྒྱས་པར་བཤད། འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་ལ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྫས་འཛིན་རྟོག་པ་རྒྱས་པར་བཤད། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བཏགས་འཛིན་རྟོག་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.5 顯示違緣所斷四分別:「轉趣及退還⋯⋯」等文略示所取分 別,「由異生聖別⋯⋯」等文略示能取分別,「自性及種姓⋯⋯」 等文廣說轉趣所取分別,「墮三有寂滅⋯⋯」等文廣說退還所取 分別,「所取及所捨⋯⋯」等文廣說實有能取分別,「不如所為 生⋯⋯」等文廣說假有能取分別。 |
5.5.6 ཤེས་སྒྲིབ་མཐོང་སྤངས་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་གི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་སེམས་ལམ་གྱི་འཇུག་བྱའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ལོངས་སྤྱད་བྱར་བདེན་པར་ཞེན་པའི་བདེན་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་སྒྲིབ་མཐོང་སྤངས་ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་གི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་་ལམ་རྩེ བྱང་སེམས་ལམ་གྱི་ལྡོག་བྱའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ལོངས་སྤྱད་བྱར་བདེན་པར་འཛིན་པའི་བདེན་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པའི་མཐའ་དཔྱོད་ཚུལ་ནི་སྐབས་དང་པོར་བསྟན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། | 5.5.6 所知障見斷轉趣所取分別之體性:「緣屬自所緣境菩薩道之轉 趣法,耽著其為諦實受用品之分別實執」。所知障見斷退還所取分 別之體性:「緣屬自所緣境菩薩道之所退還法,耽著其為諦實受用 品之分別實執」。觀擇分別之理,當由第一品所述了知。 |
5.5.7 །མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དང་ཉེར་ལེན་འཆད་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །ཞེས་སོགས་དང༌། འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་ཉིད་འཆད་པ་ལ། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཞེས་སོགས་དང༌། དངོས་པོ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཁས་བླངས་ན་འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་ཁས་བླངས་པ་ལ་རིགས་པས་གནོད་ཞེས་འཆད་པ་ལ། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། །ཞེས་སོགས་དང༌། དངོས་པོ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་དང་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པར་ཁས་ལེན་པ་གཉིས་ཁས་བླངས་ནང་འགལ་བར་འཆད་པ་ལ། གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཞེས་སོགས་གསུངས། | 5.5.7 為闡述見道頂加行之因「俱生緣與近取因」,言「為他示菩 提⋯⋯」等文;為闡述果大菩提,言「垢盡無生智⋯⋯」等文;為 說若主張事物諦實成立,則承許果大菩提有正理之違害,言「無滅 自性中⋯⋯」等文;為說主張事物諦實成立與承許導師佛斷所知障 二者內部相違,言「若有餘實法⋯⋯」等文。 |
5.5.8 དེ་ཡང་དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་དྲི་མ་ཟད་མི་སྐྱེ་བདེན་མེད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆེན་གྱི་ངོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉི་སྣང་ལས། ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས། | 5.5.8 復「垢盡無生智⋯⋯」等文表果大菩提,因彼表示現證垢盡無 生無諦實之究竟本智是大菩提之體性故,因《二萬頌光明釋》云: 「復所謂『大菩提』,此是何者?云:『垢盡無生智,說為大菩提。』復盡智乃為何?無生智為何?答:『無盡無生故,彼如次應知。』」 |
5.5.9 འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་ནི། མཛོད་ལས་ཀྱང༌། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་དེ་དང་མཐུན་ཉིད་ཕྱིར། །སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དེ་ཕྱོགས་མཐུན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། | 5.5.9 果大菩提之體性是本智。復如《俱舍論》云:「覺分三十七, 謂四念住等,覺謂盡無生,順此故名分。[注]」 |
5.5.10 འོ་ན། འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་དེ་ཐོབ་པ་ལ་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.5.10 問:然獲得果大菩提,須修何道? |
5.5.11 འདི་ལ་གཉིས་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་གྱི་འགྲེལ་པས་བཤད་ཚུལ་དང༌། གཞུང་རྩ་བས་བཤད་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.11 此有二:阿闍黎釋之闡述方式與論根本頌之闡述方式。 |
5.5.12 དང་པོ་ལ་གསུམ་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་སྤོང་ཚུལ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་རགས་པ་སྤོང་ཚུལ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་ཕྲ་མོ་སྤོང་ཚུལ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.12 初者(阿闍黎釋之闡述方式)有三:斷補特伽羅我執之理、斷 粗分法我執之理、斷細分法我執之理。 |
5.5.13 དང་པོ་ལ་ཡང་གསུམ་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་དང༌། ཕབ་ནས་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་སྤོང་ཚུལ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.13 初者(斷補特伽羅我執之理)復有三:決擇補特伽羅無我之 理、決擇後如何修之理、因如是熏修故斷補特伽羅我執之理。 |
5.5.14 དེ་རྣམས་འགྲེལ་པས་བསྟན་ཚུལ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་དང་པོ་དང༌། བདག་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་པས། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་བོར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.14 彼等由《明義釋》闡述之理:「其中,無生滅之故⋯⋯」等文 表第一,「觀修思維:『無我』⋯⋯」等文明第二,「將耽著我完 全拋捨⋯⋯」等文顯第三。 |
5.5.15 གཉིས་པ་ལའང་གསུམ་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རགས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་དང༌། ཕབ་ནས་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་རགས་པ་སྤོང་ཚུལ་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.15 第二(斷粗分法我執之理)亦有三:決擇粗分法無我之理、決 擇後如何修之理、因如是熏修故斷粗分法我執之理。 |
5.5.16 དེ་རྣམས་འགྲེལ་བས་བསྟན་ཚུལ་ཡོད་དེ། སྔོན་པོ་དང་དེའི་བློ་དག་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་དང་པོ་དང༌། ཞེས་བྱ་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཞེས་པས་གཉིས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ་ཞེས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་རགས་པ་སྤོང་ཚུལ་དངོས་དང༌། གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.16 彼等由《明義釋》闡述之理:「青色與彼心⋯⋯」等文表第一,「作意⋯⋯」等文明第二,以「斷除執著外境義」顯正斷粗分法我執之理,與「確立思慮:『若無所取,則無能取。』⋯⋯」等文顯於後得如何修之理。 |
5.5.17 གསུམ་པ་ལ་ཡང་གསུམ་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཕྲ་མོ་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་དང༌། ཕབ་ནས་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་ཕྲ་མོ་སྤོང་ཚུལ་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.17 第三(斷細分法我執之理)亦有三:決擇細分法無我之理、決 擇後如何修之理、因如是熏修故斷細分法我執之理。 |
5.5.18 དེ་རྣམས་འགྲེལ་པས་བསྟན་ཚུལ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་དང་པོ་དང༌། ཡང་དག་པར་ན་གཅིག་ཏུ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་གྲུབ་པ་ན། ཞེས་པ་ནས། རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.18 彼等由《明義釋》闡述之理:「又,因為是緣起之故⋯⋯」等 文表第一,「心念:『勝義上⋯⋯』」等文明第二,「若成就觀修 之力」乃至「瑜伽者乃如實斷除所知障」之文顯第三。 |
5.5.19 དེ་ལྟར་ན་སྐབས་འདིར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང༌། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང་གསུམ་བསྟན་ཅིང༌། | 5.5.19 如是於此顯示通達補特伽羅無我之瑜伽地、通達二取空之瑜伽 地、通達一切法無諦實之瑜伽地三者。 |
5.5.20 དེ་ཡང་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་ཆེན་དུ་རིགས་ངེས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་ཆེན་དུ་རིགས་ངེས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱས་འབྲས་བུ་བྱང་ཆེན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིམ་པ་སྟོན་པ་སྐབས་སུ་བབས་པའི་ཕྱིར་རོ། | 5.5.20 此復,乃依最初大乘決定種性菩薩之智而言,因是為最初大乘決定 種性之《現觀莊嚴論》之特意所化證得果大菩提,而宣說修持道次 之時機故。 |
5.5.21 །སྔ་རབས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་སྐབས་འདིར་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས། གཟུང་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས། འཛིན་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་ཞེས་བཞིའི་ཐ་སྙད་བྱས་ནས་ལྟ་བ་བར་པ་གཉིས་ལ་རྟོགས་དཀའ་སླ་ཡོད་པར་བཞེད་པ་མི་འཐད་པ་ཁོ་ན་ཏེ། | 5.5.21 前期大多承許:「今此瑜伽地取名為『通達補特伽羅無我之瑜伽地』、『通達無所取之瑜伽地』、『通達無能取之瑜伽地』、『 通達無我之瑜伽地』四者,中間二見之通達有難易。」 |
5.5.22 རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པའི་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་དང་སྔོར་སྣང་དབང་ཤེས་རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལྟ་བ་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེར་ཡང་རྩོད་པ་མཚུངས་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ལ་ལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁེགས་ན་ནང་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁེགས་དགོས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.22 絕不應理,因超勝於第二瑜伽地時顯示之「以俱緣決定因決擇青與顯青根知異質空之見」,未於第三瑜伽地時顯示,及「彼所諍同故[注]」言遮除觀待外境之能所異質,必須遮除觀待內覺知之能所異質故。 |
5.5.23 འོ་ན་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཀྱི་དོན་གང་ཞེ་ན། | 5.5.23 問:然則,何謂俱緣決定? |
5.5.24 དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་དུས་གཅིག་པའོ། །དམིགས་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །ངེས་པ་ནི་ཁྱབ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ན། སྔོན་པོ་དང་སྔོར་སྣང་དབང་ཤེས་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་འབྲལ་མི་རུང་དུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དེ་དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཡིན་པའི་འཇོག་བྱེད་དུ་སྨྲ་ཡི། | 5.5.24 此復,由法上阿闍黎言「俱乃同時,緣即通達,決定是周 遍」。〔可知〕「青與顯青根知二者互異不離俱住」,乃彼二者是俱緣決定之能安立。 |
5.5.25 ཁ་ཅིག་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཟུར་དུ་སྔོན་པོ་དང་སྔོར་སྣང་དབང་ཤེས་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཞེས་སམ་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པ་ཞེས་སྦྱོར་བ་ནི། | 5.5.25 有云:「能安立之部分加上青與顯青根知二者同體或體性不 異。」 |
5.5.26 ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་དང་སྔོར་སྣང་དབང་ཤེས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པ་སྐབས་སུ་བབས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་རྣམ་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དགོས་པ་མ་མཁྱེན་པས་ནོངས་ཏེ་ཐུགས་མེད་དོ། | 5.5.26 因不知以俱緣決定因成立青與顯青根知非異質當時的正敵論者 是何者而犯的錯誤,非其咎也。 |
5.5.27 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཀྱི་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་འགོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ངེས་པར་བློ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །ཅིག་ཅར་དུ་ནི་མྱོང་འགྱུར་བའི། །ཡུལ་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ། །རྣམ་གང་གིས་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཞེས་དང༌། རྣམ་ངེས་ལས། ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །སྔོ་དང་དེ་བློ་གཞན་མ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ།། | 5.5.27 其理由乃阿闍黎是瑜伽行中觀師,而諸瑜伽行師皆依俱緣決定 因駁斥外境故,因《釋量論》云:「定與覺俱時,所頓領受境,除 彼而為餘,由何相成立?」《定量論》云:「俱緣決定故,青彼覺 非異⋯⋯」等廣大宣說。 |
5.5.28 གཉིས་པ་གཞུང་རྩ་བས་བསྟན་ཚུལ་ནི། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་འགྲེལ་པར་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་པས། ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་པས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་དང༌། ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཞེས་པས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་ན་སྒྲིབ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.28 第二、論根本頌之闡述方式,即主要決擇「此中無所遣⋯⋯」 等文如《明義釋》宣說之第三瑜伽地:「此中無所遣」表蘊等諸法 勝義不成立,「亦無少可立」明蘊等諸法名言有,「於正性正觀」 顯現證蘊等一切法無諦實之本智是中道,「正見而解脫」顯若此本 智以殊勝方便攝持門修持,則獲解脫二障之佛。 |
5.5.29 འགྲེལ་པ་འདི་ལས་བཤད་པ་ལྟར་ན་རྐང་པ་དང་པོས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་བ་དང༌། རྐང་པ་གཉིས་པས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་མེད་པར་བསྟན་པས་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་བར་འཆད་དོ། །ཡང་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་དབུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་རུང་སྟེ། རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཞི་དབུ་མ་དང༌། གསུམ་པས་ལམ་དབུ་མ་དང༌། བཞི་པས་འབྲས་བུ་དབུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་གཞན་སྟོང་སྨྲ་བའི་བོད་པ་རྣམས་གཞུང་འདི་ལ་རྩིས་སོ་ཆེར་བྱས་ནས་རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་བསྟན་པར་སྨྲ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཁ་ངག་ལ་སྤྱང་ཀིའི་བུ་གསོས་པས་སྒོ་ཁྱིར་མི་རུང་བར་སྨྲ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག | 5.5.29 若如此釋所言:初句闡述蘊等諸法名言有,故除損減邊;次句 闡述蘊等諸法無勝義有,故除增益邊。復可作闡述根、道、果三者 之中觀,因初二句表根中觀,三句明道中觀,四句顯果中觀故。宣 說他空見之藏人等重視此文,且揚言顯示自宗見,此同俗諺說:「養狼崽,不能為守門犬。」當了知。 |
5.5.30 འོ་ན་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞུང་གིས་བསྟན་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ངོ་བོ་དང་བྱེད་ལས་གཞུང་གིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། | 5.5.30 見道頂加行之因與果,論若如是顯示,則體性與作用論典如何顯示? |
5.5.31 དེ་ཡང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ནི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་བཟོད་པ་བརྒྱད་འཆད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོར་ཕར་ཕྱིན་རེ་རེའི་ནང་དུ་དྲུག་དྲུག་ཚང་བར་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་མི་བསྔོ་ཡི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་་དུ་བྱས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། | 5.5.31 此復,「施等一一中⋯⋯」等文宣說具備成辦施等六波羅蜜多能力之大乘見道八忍,因此經宣說各波羅蜜多齊備且攝六波羅蜜 多而修持故。如云:「於此,菩薩摩訶薩行布施,於諸有情近住慈 身、語、意之業,彼等善根亦不迴向於聲聞、獨覺,而與一切有情 共同迴向於無上正等菩提。[注]」 |
5.5.32 །འོ་ན་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྤང་བྱ་མཐོང་སྤངས་རྟོག་པ་སྤངས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་མཐོང་ལམ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། | 5.5.32 然則,斷對治見道頂加行之所斷見斷分別後,隨之安住於 見道解脫道之菩薩入何種三摩地? |
5.5.33 རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེངྒེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག ཅེས་འཆད་པ་ལ། མདོ་ལས། ཕྱིན་དྲུག་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་སེངྒེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །ཞེས་གསུངས། དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། དེ་ནས་སེངྒེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གཅིག་གསུངས་ཏེ། | 5.5.33 為闡說入解脫道所攝之獅子奮迅喻三摩地,經云:「住六波羅 蜜多後,菩薩摩訶薩亦分辨此諸九次第定,且入獅子奮迅三摩地,住彼三摩地後,分別觀擇順、逆十二緣起支。[注]」為釋彼意趣,論 云:「次由入獅子⋯⋯」等一偈頌。 |
5.5.34 ཉི་སྣང་ལས། དེ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེངྒེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཞེས་གསུངས། | 5.5.34 《二萬頌光明釋》云:「於此,為自在入三摩地,乃『次由入現獅子』。」阿闍黎亦云:「得見道瑜伽師,彼無煩惱與所知障難, 故入獅子奮迅三摩地。」 |
5.5.35 དེ་ལྟར་ན་དེ་ནས་ཅེས་པ་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་གཞག་གི་བསྡུས་པའི་མཐོང་ལམ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་དང༌། རྐང་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་ལ་རྟོག་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ལ། རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱིས་མཐོང་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པས་བག་ཚ་བ་མེད་པར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་བྱེད་ལས་སྟོན་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ།། | 5.5.35 若如是,以「次由」初二句表根本定所攝見道解脫道,後二句顯觀 擇順、逆緣起之後得本智,唯由不畏講說以解脫道斷一切見斷之 障,亦〔可〕結合揭示見道頂加行之作用。 |
5.5.36 སྐབས་འདིར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་སྤྱིའི་རྣམ་གཞག་དང༌། གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། | 5.5.36 今此,辨析緣起有二:緣起總建立、別說暫時之緣起。 |
5.5.37 །དང་པོ་ནི། དེ་ཡང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐད་དོད་ལ་པྲ་ཏི་ཏ་ཞེས་པ་བརྟེན་པ་ལྟོས་པ་ཕྲད་པ་གསུམ་ཀ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟེན་ནས་གྲུབ་ལྟོས་ནས་གྲུབ་ཕྲད་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྩ་ཤེས་ལས། གང་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་མ་ཡིན་པའི། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.37 初者(緣起總建立),此復緣起(藏文為 རྟེན་འབྲེལ་)之〔梵文〕 字源「巴爾底大」,若依此解為「依賴、觀待、相觸」三者而言, 則可涵蓋一切法,因一切法依賴而成、觀待而成、相觸而成立故。如《中論》云:「未曾有一法,不從因緣生,是故一切法,無不是空者。[注]」 |
5.5.38 ཡང་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་སྐད་དོད་པྲ་ཏི་ཏ་ས་མུད་པ་ཏ་ཞེས་པའི་སྒྲ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འདུས་བྱས་ཁོ་ན་ལ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བཞག་སྟེ། མདོ་ལས། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །ཞེས་སོགས་དང༌། མཁས་པས་རྟེན་འབྱུང་ཆོས་རྣམས་རྟོགས་གྱུར་ཏེ། །མཐར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད། །རྒྱུ་དང་བཅས་ཤིང་རྐྱེན་བཅས་ཆོས་ཤེས་ཀྱི། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ཆོས་ཉིད་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.38 復緣起(藏文為 བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ།)之〔梵文〕字源「巴爾底大薩母 大」,若依此解為依賴因起果,則安立唯有有為是緣起,經云:「 何者緣生彼不生⋯⋯」等,又云:「智者通達緣起法,亦未依仰於邊見,了知俱因有緣法,非有無因無緣法。」 |
5.5.39 དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་པ་རྣམས་ནི་སྒྲ་དོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བཞེད། དབུ་མ་པ་སྒྲ་ཡངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆོས་ལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་ཁྱབ་པར་བཞེད་དོ། | 5.5.39 此復,諸唯識師依狹義而言,主張有為涵蓋緣起;中觀師依廣義而 言,主張緣起涵蓋執自性相之法。 |
5.5.40 ། གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱེད་ཀྱི་མདོ་འགོད་པ་དང༌། མདོའི་དོན་བཤད་པའོ། | 5.5.40 次者(別說暫時之緣起)有二:列出能證之經文、解說經義。 |
5.5.41 །དང་པོ་ནི། ས་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་ངོ༌། །སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་ན་འདི་འབྱུང་ལ་འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་བ་སྟེ། གང་འདི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། | 5.5.41 初者(列出能證之經文),《稻芉經》云:「比丘:『若見因 緣,即能見法;若見於法,即能見佛。』者。」於此〔又言:〕「此中何者是因緣? 言因緣者,此有故彼有,此生故彼生。所謂無明 緣行,行緣識,識緣名色,名色緣六入,六入緣觸,觸緣受,受緣 愛,愛緣取,取緣有,有緣生,生緣老死、愁歎、苦、憂、惱而得 生起;如是唯生純極大苦之聚。 |
5.5.42 །དེ་ལ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་འགག མིང་དང་གཟུགས་འགགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རེག་པ་འགག རེག་པ་འགགས་པས་ཚོར་བ་འགག ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག སྲེད་པ་འགགས་པས་ལེན་པ་འགག ལེན་པ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག སྲིད་པ་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་འགག སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.42 此中無明滅故行滅,行滅故識滅,識滅故名色滅,名色滅故六入 滅,六入滅故觸滅,觸滅故受滅,受滅故愛滅,愛滅故取滅,取滅 故有滅,有滅故生滅,生滅故老死、愁歎、苦、憂、惱得滅;如是 唯滅純極大苦之聚。[注]」 |
5.5.43 གཉིས་པ་མདོའི་དོན་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་དོན་བཤད་པ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པའོ། | 5.5.43 次者,解說經義有二:解說文義、闡述緣起之分類。 |
5.5.44 །དང་པོ་ནི། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་པའི་མདོ་དོན་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱི་བློའི་གཡོ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་ཞེས་པའི་མདོ་དོན་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རྟག་པ་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་འདི་མ་རིག་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་མདོ་དོན་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རྟག་ཀྱང་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་གི་རང་རང་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.44 初者(解說文義),「此有故彼有」之經義:表內外諸事物非由自在天先動念,是由自因緣而起;「此生故彼生」之經義:明內外諸事物從自無常因緣而起;「所謂無明⋯⋯」等經義:顯內外諸事物之因緣無常,然一切因不生一切果,由能生各自之隨順因而生。 |
5.5.45 ཀུན་བཏུས་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཡོ་བ་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་ནུསཔའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.45 《集論》云:「何等相故?謂無作緣生故、無常緣生故、勢用緣生 故,是緣生相。[注]」 |
5.5.46 དེ་ཡང་གང་འདི་མ་རིག་པ་ཞེས་པ་ནས། འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས། ལུགས་ལྡོག་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཤགས་ལ་བསྟན་ཅིང༌། གང་འདི་མ་རིག་པ་འགགས་ཞེས་པ་ནས། འགགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ལུགས་མཐུན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་ལུགས་ལྡོག་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ལ། | 5.5.46 「所謂無明」乃至「之聚」直接顯示染污之隨順緣起,順帶顯 示迴逆緣起;「此中無明滅」乃至「之聚」直接顯示清淨之隨順緣起,順帶顯示迴逆緣起。 |
5.5.47 དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་རྨོངས་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་ལུ་ལྗང་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་ལས། འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལ་རྨོངས་པ་དེ་རྣམས་རྨོངས་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་སུ་མི་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.47 如是顯現之旨趣:即為令諸愚蒙於輪迴流轉與還滅之所化遠離 彼愚蒙故,《稻芉經廣釋》云:「對諸愚蒙於輪迴流轉與還滅者,為令彼等遠離彼故,以隨順、迴逆二相作染污與清淨品為基礎而顯示緣起。」 |
5.5.48 གཉིས་པ་ལ་གཉིས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་བཤད་པའོ། | 5.5.48 次者(闡述緣起之分類)有二:闡述染污緣起、闡述清淨緣 起。 |
5.5.49 །དང་པོ་ལ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། དབྱེ་བ། བསྡུ་བ། རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཚུལ། རང་རང་གི་བྱེད་ལས། ཚེ་དུ་ལ་རྫོགས་པ། ས་མཚུངས་པའི་རྣམ་གཞག ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། | 5.5.49 初者(闡述染污緣起)有八:分類、歸攝、成緣之理、各自作 用、幾世圓滿、建立同地、如何修習之理,與如是熏修之勝利。 |
5.5.50 དེའི་དང་པོ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་མའི་མ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་བྱུང་རྨོངས་པ་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.50 其十二支之首無明之體性:「通達補特伽羅無我本智之屬相違 伴異品補特伽羅我執所攝之愚心所」。 |
5.5.51 འདི་སོ་སྐྱེ་ཁོ་ནའི་རྟེན་ལ་ཡོད་ཀྱི་འཕགས་རྒྱུད་ལ་མེད་དེ། རྟེན་འབྲེལ་མདོ་འགྲེལ་ལས། བདེན་པ་མཐོང་ལ་འཕེན་པ་མེད། །སྲེད་དང་བྲལ་ལ་ཡང་སྲིད་མེད། །ཞེས་གཕགས་པ་ལ་ཡང་སྲིད་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་མེད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.51 此唯異生所依有,聖者相續中無,因《緣起經釋》:「見諦無能 引,離愛無後有。」言聖者無新造能引後世之業故。 |
5.5.52 འོ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་དེ་མཐོང་སྤངས་དང་སྒོམ་སྤངས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.5.52 問:若如是,屬十二支之首無明,是見、修斷何者? |
5.5.53 འདི་ལ་དོན་གསང་མཁན་པོ་ན་རེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན་མཐོང་སྤངས་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། འཕགས་རྒྱུད་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཕགས་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་མཐོང་ལ་འཕེན་པ་མེད། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས། | 5.5.53 於此,敦桑堪布曰:「十二緣起之首無明周遍是見斷,因聖者 相續中無彼故,聖者相續無新造能引後有蘊之業故。如云:『見諦無能引。』」 |
5.5.54 དེ་ལ་མཁས་པ་ཁ་ཅིག གྲུབ་མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བ་དུད་འགྲོའི་རྒྱུད་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་མེད་པར་ཐལ། དེ་ཡིན་ན་མཐོང་སྤངས་ཡིན་པས་ཁྱབ་དེའི་རྒྱུད་ལ་མཐོང་སྤངས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྒྱུད་ལ་མ་རིག་པ་ཀུན་བརྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། དེ་ཡོད་པར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྒོམ་སྤངས་སུ་རིགས་སོ་གསུངས། | 5.5.54 於此,有學者云:「未受宗義轉意之旁生相續中,理應無屬十二支 中之首無明,因若是彼周遍是見斷,彼相續中無見斷故,彼相續中 無分別無明故;若許根本,彼理應有,因彼相續中有新造能引後有 蘊之業故,是故容是修斷。」 |
5.5.55 ལུགས་དང་པོ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་མཐོང་སྤངས་སྤངས་པས་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་སྤང་དགོས་པ་ལ་དེ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་མཐོང་སྤངས་སྤངས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཡན་ལག་དུ་སྤངས་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་རིལ་གྱི་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.55 初說不應理,因若如是,由預流斷屬十二支中之無明見斷之 故,須斷彼中之無明,然未斷彼故。預流斷彼中之無明見斷,因《 瑜伽師地論》云:「問預流果當言幾支已斷耶?答全部之一分,並 未全斷任一者。[注]」 |
5.5.56 ཕྱི་མ་གྲུབ་སྟེ། འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར། །སྤངས་ན་སྲིད་པ་ག་ལ་ཡོད། ཞེས་གསུངས། | 5.5.56 後者成立,因未斷俱生薩迦耶見故,因《釋量論》云:「未斷俱生 故。若斷豈有有?[注]」 |
5.5.57 ལུགས་གཉིས་པ་མི་འཐད་དེ། ཀུན་བཏུས་ལས། ངན་སོང་བའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་ལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་ངན་སོང་བའི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་མཐོང་སྤངས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.57 第二說不應理,因《集論》云:「一切惡趣等蘊界處,是見所 斷義。[注]」言惡趣之蘊界處是見所斷故。 |
5.5.58 རང་ལུགས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་སྒོམ་སྤངས་ཡིན་ཀྱང༌། དབྱེ་ན་མཐོང་སྤངས་དང་སྒོམ་སྤངས་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་མཐོང་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་སྤངས། སྒོམ་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་མ་སྤངས། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པས་དེ་གཉིས་ཀ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། | 5.5.58 自宗:屬十二支中之無明自體性乃修所斷,然可分為見斷與修 斷二者,因預流斷屬十二支中之無明見所斷,然未斷屬十二支中之 無明修所斷,而聲聞阿羅漢皆斷此二者故。 |
5.5.59 །ཡང་སྤྱིར་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་ལ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། | 5.5.59 復,一般染污無明有「業因果愚之染污無明」與「真實義愚之 染污無明」二者。 |
5.5.60 ཀུན་བཏུས་ལས། རྨོངས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྨོངས་པ་དང་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྨོངས་པའི་ནི་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་ནི་བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.60 《集論》云:「有二種愚:一異熟果愚、二真實義愚,由異熟果愚 故發非福行,由真實義愚故發福及不動行。[注]」 |
5.5.61 །ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ཡིན་ན་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་ལ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་དང༌། དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ཡིན་ན་རང་འབྲས་རྟེན་འབྲེལ་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀུན་ནས་སློང་བྱེད་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.61 屬十二支中之無明周遍是真實義愚之無明,因若是彼,必是補特伽 羅我執故。復染污無明有「因等起無明」與「時等起無明」二者, 然屬十二支中之無明周遍是因等起無明,因若是彼,須是等起[注]諸 後自果緣起故。 |
5.5.62 གཉིས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། རང་རྒྱུ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་མའི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང་རང་འབྲས་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་སེམས་པ་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས། མི་གཡོ་བའི་ལས་དང་གསུམ། | 5.5.62 第二屬十二支中之行緣起之體性乃:「由自因十二支之首無明 等起,且能引自果後世之思」。彼可分為屬十二支中之福業、非福 業、不動業三者。 |
5.5.63 དང་པོ་ནི། འདོད་པའི་བདེ་འགྲོར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་མིར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང༌། འདོད་ལྷར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གཉིས། དང་པོ་ལ་གླིང་བཞིའི་མིར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་བཞི་དང༌། གཉིས་པ་ལ་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་གི་ལྷར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དྲུག་ཡོད། | 5.5.63 初者,福業乃能引欲界善趣之業,彼可分為「引人業」與「引 欲天業」二者。引人業可分為引四洲人之業四種,引欲天業有引欲 界六天之業六種。 |
5.5.64 གཉིས་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ལ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསུམ་ཡོད། | 5.5.64 第二,非福業即引惡趣之業,彼可分為引三惡趣之業三種。 |
5.5.65 གསུམ་པ་ནི་ཁམས་གོང་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་གཟུགས་ཁམས་སུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང༌། གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གཉིས། | 5.5.65 第三,不動業是引上界之業,彼可分為:引色界之業、引無色之業二者。 |
5.5.66 དང་པོ་ལ་དབྱེ་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་བཞི། དང་པོ་ལ་ཚངས་རིས་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་ཚངས་ཆེན་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་གསུམ། གཉིས་པ་ལ་དབྱེ་ན་འོད་ཆུང་ཚད་མེད་འོད་འོད་གསལ་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་གསུམ། གསུམ་པ་ལ་དབྱེ་ན་དགེ་ཆུང་ཚད་མེད་དགེ་དགེ་རྒྱས་སུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་གསུམ། བཞི་པ་ལ་དབྱེ་ན་སྤྲིན་མེད་བསོད་ནམས་སྐྱེས་འབྲས་བུ་ཆེ། མི་ཆེ་བ་མི་གདུང་བ་གྱ་ནོམ་སྣང་བ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་འོག་མིན་དུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་བརྒྱད། | 5.5.66 初者(引色界之業)可分為:引初靜慮乃至第四靜慮之業四 種。引初靜慮業有:引梵眾天、梵輔天、大梵天之業三種。引第二 靜慮業有:引少光天、無量光天、極光淨天(光音天)之業三種。 引第三靜慮業有:引少淨天、無量淨天、遍淨天之業三種。引第四靜慮業有:引無雲天、福生天、廣果天、無煩天、無熱天、善現 天、善見天、色究竟天之業八種。 |
5.5.67 གཉིས་པ་ལ་དབྱེ་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཅི་ཡང་མེད་སྲིད་རྩེར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་བཞི་ཡོད། | 5.5.67 次者(引無色之業)可分為:引空無邊處天、識無邊處天、無 所有處天、有頂天之業四種。 |
5.5.68 འོ་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་སློང་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.5.68 問:然則,染污無明如何等起福業等三業? |
5.5.69 ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པས་བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་ལུང་གོང་དུ་དྲངས་པས་བསྟན་ལ། | 5.5.69 業因果愚之無明等起非福業,真實義愚之無明等起福業與不動 業,如上述之《集論》文顯示。 |
5.5.70 དེ་ཡང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་བྱེད་པ་སྲིད་དེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཡིན་ན་རང་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་མ་རིག་པ་ཡོད་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཡིན་ན་རང་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཛོད་ལས། རྨོངས་དང་བག་མེད་ལེ་ལོ་དང༌། །མ་དད་པ་དང་རྨུགས་དང་རྒོད། ། ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.70 此復,業因果愚染污無明可能作非福業之時等起,因凡是非福業周 遍有與自相應之無明故,因染污心須與自伴之染污無明相應故,如 《俱舍論》云:「癡逸怠不信,惛掉恆唯染。[注]」 |
5.5.71 ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དེ། རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.71 業因果愚染污無明不可能作非福業之因等起,因「因等起無明」須 是真實義愚無明故。 |
5.5.72 དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་རང་འབྲས་བསོད་ནམས་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་བྱེད་པ་སྲིད་དེ། འཁོར་བས་བསྡུས་པའི་ལས་ཡིན་ན། རང་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ན། རང་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་དགོས། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲིད་པ་ཡིན་ནའང་རང་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.72 真實義愚染污無明可能作自果福、不動業之因等起,因輪迴所攝業 須是自因染污無明等起故,因十二緣起支中之行,須由自因染污無 明等起;彼中之有,亦須是自因染污無明等起故。 |
5.5.73 དེས་དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ན་རང་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་དགོས། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཡིན་ན་ཡང་དེ་མ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་ན་དགེ་[注]བ་མ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.73 彼不可能作彼之時等起,因福業須非與自伴染污無明相應故。即使 是不動業亦定非彼,因與自伴染污無明相應定非善故。 |
5.5.74 གསུམ་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་གཙོ་བོ་སེམས་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། ལས་བསགས་དུས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། སྐྱེ་གནས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་མ་ཐག་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་ལྟ་བུ་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.74 第三屬十二支中之識緣起之體性即:「屬十二支中之行等起之 主心」。彼可分二:如造業時屬十二支中之識,乃因位識;如方結 生於生處時屬十二支中之識,即果位識。 |
5.5.75 བཞི་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྫོགས་པར་མ་དོད་པའི་བར་གྱི་ནུར་ནུར་པོ་སོགས་ལྔ་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིང་གཟུགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་དང༌། དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞི་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིང་དང་གཟུགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་མིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.75 第四屬十二支中之名色緣起乃:「始於屬十二支中之識結生第 二剎那,乃至六處尚未圓滿顯出,其中羯羅藍位等五是屬十二支中 名色二者所分之『色』,彼時之受、想、行、識四者即屬十二支中 名色二者所分之『名』」。 |
5.5.76 ལྔ་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིང་གཟུགས་འཕེལ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྫོགས་པར་དོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་པའི་བར་གྱི་མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་ལུས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.76 第五屬十二支中之處緣起乃:「於屬十二支中之名色增長後六 處圓滿顯出,從此乃至根、境、識三者集合後未能受用境之變化, 其中之眼、耳、鼻、舌、身、意屬十二支中之處」。 |
5.5.77 དྲུག་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རེག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་རྣམས་འདུས་ནས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ནུས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདེ་སྡུག་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མི་ཤེས་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་བྱུང་དེ་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དབྱེ་ན་དྲུག་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་མིག་ཤེས་སུ་གྱུར་པའི་རེག་པ་གཉིས་དོན་གཅིག དེས་གཞན་རྣམས་ལ་རིགས་འགྲེ | 5.5.77 第六屬十二支中之觸緣起乃:「從根、境、識集合後能受用境 之變化,乃至不知苦樂等因以內之根、境、識三者集合後能受用境 之變化之心所」,是屬十二支中之觸。彼可分為六:屬十二支中之 眼觸乃至意觸。眼觸與屬眼知之觸二者同義,以此推知於餘者。 |
5.5.78 བདུན་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ཚོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། རེག་པས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ལས་སིམ་གདུང་བར་མ་གསུམ་ཅི་རིགས་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སེམས་བྱུང་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་བར་དྲུག མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་མིག་ཤེས་སུ་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་དོན་གཅིག དེས་གཞན་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེ། | 5.5.78 第七屬十二支中之受緣起乃:「觸受用境而領納樂、苦、中性 任一之心所」。彼可分為:屬十二支中之眼觸為緣所生受,乃至意 觸為緣所生受六者。眼觸為緣所生受與屬眼知之受同義,以此推知 於餘者。 |
5.5.79 བརྒྱད་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཚོར་བ་གསུམ་གང་རུང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་དེ་ལ་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདོད་སྲེད་འཇིག་སྲེད་སྲིད་སྲེད་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་སྲེད་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྲེད་པ་ལྟ་བུ། གསུམ་པ་ནི་ཡང་སྲིད་དོན་གཉེར་གྱི་སྲེད་པ་ལྟ་བུའོ། | 5.5.79 第八屬十二支中之愛緣起乃:「領納三受隨一時,愛彼之貪」。 彼可分為:屬十二支中之欲愛、壞愛、有愛三者。第一如欲獲樂之愛;第二如欲離苦之愛;第三如欲求後世之愛。 |
5.5.80 །དགུ་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ལེན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། གོང་གི་སྲེད་པ་དེ་ཉིད་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་འདོད་ཆགས་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདོད་པ་ཉེར་ལེན། ལྟ་བ་ཉེར་ལེན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ཉེར་ལེན། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེར་ལེན་དང་བཞི། | 5.5.80 第九屬十二支中之取緣起乃:「上述之愛極大增長之貪」。彼可分為:屬十二支中之欲取、見取、戒禁取、我語取四者。 |
5.5.81 དང་པོ་ནི་འདོད་ཡོན་ལྔ་ལ་སྲེད་པ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་འདོད་ཆགས་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ལྟ་བུ། གསུམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཁྱི་དང་བ་གླང་སོགས་ཀྱི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་སྲེད་པ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་འདོད་ཆགས་ལྟ་བུ། བཞི་པ་ནི་བདག་ལྟ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་སྲེད་པ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་འདོད་ཆགས་ལྟ་བུའོ། | 5.5.81 初者如於五妙欲〔起〕極大增長之貪;第二如欲惡見之貪;第三如 於惡戒— 狗與牛等之禁行〔起〕極大增長之貪;第四如於我見、 我慢〔起〕愛極大增長之貪。 |
5.5.82 །བཅུ་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲིད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ལེན་པའི་མཐུས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ལས་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་བདུན་དུ་ཕྱེ་བའི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པའང་ཡིན་ནོ། | 5.5.82 第十屬十二支中之有緣起乃:「以屬十二支中之取勢力,令受 生後世之能力成有力之業」。彼亦是分為七有之「業有」。 |
5.5.83 །བཅུ་གཅིག་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲིད་པའི་མཐུས་སྐྱེ་གནས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་མ་ཐག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལྟ་བུ་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མངལ་སྐྱེས་རྫུས་སྐྱེས་སྒོང་སྐྱེས་དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་དང་བཞིའ།ོ | 5.5.83 第十一屬十二支中之生緣起乃:「如屬十二支中之有勢力,方 結生於生處時之五蘊」。彼可分為:屬十二支中之胎生、化生、卵 生、濕生四者。 |
5.5.84 །བཅུ་གཉིས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྒ་ཤིའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད་དེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ན་ཚོད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་རྒ་བ་དང༌། ཕུང་པོའི་རིགས་མཐུན་འདོར་བ་ལྟ་བུ་འཆི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་དུས་སུ་འཆི་བ་དང༌། དུས་མིན་དུ་འཆི་བ་གཉིས་ཡོད། | 5.5.84 第十二屬十二支中之老死緣起即:「十二緣起支中之生,乃至 如年齡轉變是老、如捨同類蘊是死」。彼可分為:屬十二支中之時 死與非時死二者。 |
5.5.85 རྒ་ཤི་གཉིས་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། མ་རྒས་པར་འཆི་བ་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེ་ལྟར་བཞག་པའི་ཕྱིར། མིང་གཟུགས་གཉིས་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་བཞག་པའང་འདིས་ཤེས་ནུས་སོ། །མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་སོགས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་མ་བཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་དགེ་སློང་འགའ་ཞིག་ཡིད་བདེ་བཞིན་དུ་འཆི་བ་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེ་ལྟར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་སོགས་ཞར་བྱུང་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། གདུལ་བྱ་ལ་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་ནས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.85 安立老死為一支之理由乃:可能未老而死,故如是安立。名色 二者安立為一支,亦由此可知。愁歎苦等不安立為十二支中之一者 的理由乃:可能有比丘戒律清淨意安樂而死,故未如是安立。愁等 僅順帶一提之旨趣即:為於所化顯輪迴過患後生起厭離。 |
5.5.86 ཞར་བྱུང་སྲིད་པ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་མངོན་པ་ལས་གསུངས་ཚུལ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ན་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། བར་དོའི་སྲིད་པ་དང་བཞིར་བཤད་པའི། དང་པོ་ནི། སྐྱེ་སྲིད་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་འཆི་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་ལོགས་ཕན་ཆད་ཡིན་ཏེ། མཛོད་ལས། དེ་ནི་འཆི་བའི་སྔོན་རོལ་ཏེ། །སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་ཕན་ཆད་དོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.86 附帶稍提對法所云之建立四有之理,言本有、死有、生有、中 有四者。其中,初者乃始於生有第二剎那,乃至死有剎那之前,如 《俱舍論》云:「本有謂死前,居生剎那後。[注]」 |
5.5.87 གཉིས་པ་ནི། འཆི་བའི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན་ཏེ། འདི་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མར་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་རོ། | 5.5.87 次者唯是此死亡最後剎那,如無著所言是時邊際剎那。 |
5.5.88 །གསུམ་པ་ནི། ཐོག་མར་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་དེ་ཡིན་ཏེ། མཛོད་ལས། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.88 三者乃初入母胎之染污心第一剎那,如《俱舍論》云:「生有唯染污。[注]」 |
5.5.89 འདི་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་མ་ཐག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡུན་ཐུང་ངུ་ཞིག་ལ་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། | 5.5.89 若主張:此是無間結生於胎之短剎那。 |
5.5.90 དཔེར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་སྐྱེས་འདའ་བ་ལ་སྐྱེས་ཙམ་ནས་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་ཏེ་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མེད་པར་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང་གསུམ་གསུངས་པས་རྟོགས་ནུས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.90 此不應理,例如:不還生般有生即般、有行般、無行般三者, 〔由此〕宣說可知。 |
5.5.91 བཞི་པ་ནི། འཆི་སྲིད་འགགས་ནས་སྐྱེ་སྲིད་མ་བླངས་ཀྱི་བར་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གང་གི་བར་དོ་ཡིན་ཀྱང་གང་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པའི་བྱད་གཟུགས་ཅན་ཡིན་ཏེ། བར་སྲིད་དང་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་གཉིས་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གཅིག་གིས་འཕེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.91 第四乃死有滅後直至未取生有之間。此復,凡六趣任一之中 陰,必是將生於何處本有之形體,因中有與本有二者由一能引業引 故, |
5.5.92 མཛོད་ལས། དེ་ནི་འཕེན་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །སྔོན་དུས་སྲིད་འབྱུང་ཤ་ཚུགས་ཅན། །ཞེས་དང༌། ཀུན་བཏུས་ལས། གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བྱད་གཟུགས་སོ། །ཞེས་གསུངས། བར་དོའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ། མཛོད་ལས། ཡིད་ལས་བྱུང་དང་སྲིད་འཚོལ་དང༌། །དྲི་ཟ་སྲིད་པ་བར་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.92 如《俱舍論》云:「此一業引故,如當本有形。[注]」如《集論》 云:「又中有形似當生處。[注]」中有之異名,如《俱舍論》云:「 意成及求生,食香中有起。[注]」 |
5.5.93 ཡང་བར་དོ་དེ་རིགས་མཐུན་གྱི་བར་དོ་དང་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པས་མཐོང་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཤགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དགག་པར་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། དབང་པོ་ཀུན་ཚང་བ་དང༌། མའི་མངལ་མ་གཏོགས་རི་སོགས་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རིགས་མཐུན་ལྷ་མིག་དག་པས་མཐོང༌། །ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་དང་ལྡན། དབང་པོ་ཀུན་ཚང་ཐོགས་མེད་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.93 復,極淨天眼與同類中陰見此中陰,業神變力佛亦無能阻,諸根具足,除母胎外,山等任一亦不能礙,如《俱舍論》云:「同淨天眼見,業通疾具根,無對。[注]」 |
5.5.94 དེའི་འོག་ཏུ། མི་ལྡོག་དེ་ནི་དྲི་ཟའོ། །ཞེས་འགྲོ་བ་གང་གི་བར་སྲིད་གྲུབ་ནས་འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པར་གསུངས། འོན་ཀྱང་འགྲོ་བ་དེའི་བར་སྲིད་གྲུབ་ན་འགྲོ་བ་དེའི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པས་ཁྱབ་པ་ལུང་གི་དོན་མིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འགུར་ནས་གསུངས་ཕྱིར་ཡོད་དྲི་ཟ། །ལྔར་གསུངས་འགྲོ་མདོ་ལས་ཀྱང་འགྲུབ། །ཅེས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འདའ་བ་སོགས་ལྔར་བཤད་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.94 後云:「不可轉,食香。[注]」言何趣中有〔已〕成不受生於餘趣生 有,然凡彼趣中有〔已〕成周遍受取於其生有,並非文義,因《俱 舍論》云:「說有健達縛,及五七經故。[注]」為所述不還中般等五 者所害故。 |
5.5.95 ཀུན་བཏུས་ལས་ནི། འགྲོ་བ་དེའི་བར་སྲིད་གྲུབ་ནས་འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཡོད་པའང་བཤད་དེ། དེ་ལས་ཅི་སྟེ་ན་ལྡོག་གོ་དེ་ན་གནས་པ་ཡང་ལས་བསོག་གོ །ཞེས་གསུངས། བར་དོའི་ཚེ་ཚད་མངོན་པ་གོང་འོག་གཉིས་ཀར་ཞག་བདུན་གསུངས་ལ། བར་དོར་གནས་ཚད་ནི་ཞག་ཞེ་དགུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་དེ་ཙམ་མོ། | 5.5.95 《集論》亦言已形成彼趣之中有後,有投生他趣生有,如云:「或 時移轉,住中有中亦能集諸業。[注]」中陰壽命之量,上下對法均言七夜,應知住中陰之量乃四十九夜。若攝,則唯此。 |
5.5.96 །གཉིས་པ་བསྡུ་བ་ལ། ཡན་ལག་མདོར་བསྡུ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མདོར་བསྡུ་བ་གཉིས། | 5.5.96 第二、歸攝可分為二:支略攝、雜染略攝。 |
5.5.97 དང་པོ་ནི། ཡན་ལག་མདོར་བསྡུ་ན་བཞིར་འདུ་སྟེ། འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། འཕངས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་དང་བཞིར་འདུས་པའི་ཕྱིར་ | 5.5.97 初者,支可略攝為四:能引支、所引支、能成支[注]、所成支。 |
5.5.98 དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གསུམ། འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནས། ཚོར་བའི་བར་ལྔ་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས། | 5.5.98 認知彼等:屬十二支中之無明、行、因位識三者能引支攝;彼中之果位識乃至受五者所引支攝; |
5.5.99 དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་གསུམ་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.99 彼中之愛、取、有三者能成支攝;彼中之生、老死二者所成支攝, |
5.5.100 ཀུན་བཏུས་ལས། ཡན་ལག་མདོར་བསྡུ་བ་[注]ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཕེན་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འཕངས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གོ །འཕེན་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འཕངས་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བའོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྲིད་པའོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིའོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.100 因《集論》云:「何等略攝支故?謂能引支、所引支、能成支、所成支。能引支者,謂無明、行、識。所引支者,謂名色、六處、 觸、受。能成支者,謂愛、取、有。所成支者,謂生、老死。[注]」 |
5.5.101 ཡང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ཡན་ལག་བདུན་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་འཕེན་པའི་ཡན་ལག ཇི་ལྟར་འཕེན་པའི་ཡན་ལག གང་འཕངས་པའི་ཡན་ལག གང་གིས་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག གང་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བདུན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་མདོ་འགྲེལ་ལས། གང་གིས་འཕེན་དང་ཇི་ལྟར་གང༌། དེ་འགྲུབ་བྱེད་དང་དེ་ལ་ཡང༌། ཉེས་པ་གང་ཡིན་དེ་དག་རྣམས། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། ཞེས་གསུངས། | 5.5.101 又十二支攝為七支,因由何引支、如何引支、所引支、由何能成支、如何成支、所成支、過患支七支所攝故,如《緣起經釋》云:「能引與如何、能成彼於彼,凡過患彼等,由十二支示。」 |
5.5.102 དེ་ཡང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་གཉིས་ནི་གང་གིས་འཕེན་པའམ་འཕངས་པའི་ཡན་ལག རྣམ་ཤེས་ནི་ཇི་ལྟར་འཕེན་པའི་ཡན་ལག མིང་གཟུགས་ནས་ཚོར་བའི་བར་བཞི་ནི་གང་འཕངས་པའི་ཡན་ལག སྲེད་ལེན་གཉིས་གང་གིས་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག སྲིད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག སྐྱེ་བ་ནི་གང་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག རྒ་ཤི་ནི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འཇོག་པ་སོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གཉིས་ཀྱི་ཡན་ལག་གཅིག་གིས་དང༌། །རྣམ་པ་བཞི་དང་གཉིས་ཀྱིས་དང༌། །གཅིག་གིས་གཅིག་གིས་གཅིག་གིས་ནི། །དོན་བདུན་དེ་དག་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.102 此復,屬十二支中之無明與行二者乃由何引支或所引支,識即 如何引支,名色至受四者是所引支,愛、取二者乃由何能成支,有 即如何成支,生是所成支,老死乃過患支,如《緣起經釋》云:「 二支由一者,四相與由二,由一一一示,明顯示七義。」 |
5.5.103 འོ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ལས་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་སོགས་འབྱུང་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་ཡོད་དེ། | 5.5.103 問:然則,由屬十二支中之無明如何生起彼中之行等? |
5.5.104 བདེན་པ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པའི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་བགོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མིང་གཟུགས་ནས་ཚོར་བའི་བར་བཞི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འཕེན་པའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་སྐྱེས། ཚོར་བ་ལས་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྲེད་པ་འབྱུང་ཞིང་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་ལེན་པས་རྣམ་ཤེས་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་རྣམས་སྲིད་པ་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བ་དང་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒ་ཤི་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.104 此即未如實了知四諦本性之無明緣行,以行於識熏業習氣方 式,由依次引名色乃至受四者之種子成熟之力而生,由受起屬彼果 之愛,以愛緣「取」,以增強「有」之方式,令識之諸業習氣生起 所成支「生」與過患支「老死」等,因聖者亦無新造能引後有業, 阿羅漢不可能以業煩惱勢力而受生輪迴故, |
5.5.105 འཕགས་པ་ལ་ཡང་སྲིད་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་མེད། དགྲ་བཅོམ་པ་ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བདེན་པ་ཇི་བཞིན་མི་ཤེས་ཕྱིར། །ལས་ཀྱིས་སེམས་ལ་བགོས་ཕྱིར་དང༌། །ཡན་ལག་བཞི་ནི་རིམ་གྱིས་འཕེན། །དེ་ཡི་ས་བོན་ཡོངས་བརྟས་ཕྱིར། །འཕངས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། །ཚོར་བས་སྐྱེད་པའི་སྲིད་པ་ལས། །ལེན་པ་འབྱུང་བས་དེ་ཡི་ལས། །བགོས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །གྲུབ་པ་སྐྱེ་ཡིན་དེ་ལས་ཡང༌། །རྒ་སོགས་ཉེས་དམིགས་གང་གི་ཕྱིར། །བདེན་པ་མཐོང་ལ་འཕེན་པ་མེད། །སྲེད་དང་བྲལ་ལ་ཡང་སྲིད་མེད། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.105 《緣起經釋》云:「未如實知諦,業於心熏故,依次引四支,令種 子增長,如引般而生,受生愛生取,由取令所熏,彼業成現行,所 生彼亦生,老等諸患故,見諦無能引,離愛無後有。」 |
5.5.106 ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་དང་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་འགལ་ཏེ། རྒ་ཤི་དེ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གཉིས་མི་འགལ་ཏེ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲེད་པ་ཉིད་དེ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། མི་ཤེས་སྲིད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཡང༌། །མ་བརྗོད་སྲེད་པ་ཉིད་བཤད་པ། །རྒྱུན་ནི་འཕེན་པར་བྱེད་ཕྱིར་དང༌། དེ་མ་ཐག་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་མིན། །ཞེས་གསུངས། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་དང་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་མི་འགལ་ཏེ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཛོད་ལས། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་གསུངས། | 5.5.106 屬十二支中之所成支與過患支不相違,因老死乃彼二者故。又 屬十二支中能引支與能成支二者不相違,因屬十二支中之愛是彼 二者故,如《釋量論》云:「不知是有因,未說唯說愛,能引相續 故,無間故非業。」屬十二支中之識與生不相違,因有屬十二支中 之果位識故,如《俱舍論》云:「結當有名生⋯⋯[注]」等。 |
5.5.107 འོ་ན་འཕེན་བྱེད་རྒྱུ་འབྲས་དང་འགྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་འབྲས་ཚན་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཚར་གཅིག་སྟོན་ནམ་ཚར་གཉིས་སྟོན། དང་པོ་ལྟར་ན་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་བར་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་སྲེད་པ་སོགས་སྐྱེ་བར་བཤད་པ་མི་རིགས་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་རྒྱུ་འབྲས་སྐོར་ཕྱི་མ་ལ་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གསུམ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སྐོར་སྔ་མ་ལ་སྲིད་པ་གསུམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། | 5.5.107 問:然則,能引因果與能成因果二組顯示一有情受生之因果一 輪或二輪? 若如初者,則果位識乃至形成受,隨後闡釋生起愛等不如理。 若如次者,則後組因果中無無明、行、因位識三者,前組因果中無愛、取、有三者。 |
5.5.108 ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ན་རང་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་དགོས། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ན་རང་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་གསུམ་གྱིས་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.108 答:無過,因屬十二支中之所引支與屬十二支中之所成支同義 故,因若是其中之所引支須由能生自之愛、取、有三者所成之支, 屬十二支中之所成支須由能引自之無明、行、識三者所引之支故。 |
5.5.109 འོ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྲེད་པ་དེ་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་ལས་མ་བྱུང་བར་ཐལ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མདོ་ལས། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བཤད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། | 5.5.109 問:然則,屬十二支中之「愛」理應不從屬十二支中之「受」 生,因屬十二支中之受乃屬十二支中之所成支故。若許,經言「受 緣愛」理應不應理,因許故。 |
5.5.110 སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཚར་གཞན་གྱི་ཚོར་བ་ལས་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཚར་གཞན་གྱི་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་ལས། དེས་ན་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྲེད་པ་དང་དེ་སྐྱེད་པའི་ཚོར་བ་གཉིས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཚར་མི་གཅིག་པས། སྲེད་པ་སྐྱེད་པའི་ཚོར་བ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཚར་གཞན་ཞིག་གི་འབྲས་བུའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.110 答:無過,因彼意趣即餘輪緣起之「受」生屬彼果之餘輪緣起之「愛」故,《菩提道次第廣論》云:「是故能生之愛與發愛之受,二者非是一重緣起。發愛之受,乃是餘重緣起果位。[注]」 |
5.5.111 གཉིས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུ་བ་ནི། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དུ་ཡང་འདུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གཞིའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་གསུམ་དུ་འདུ་བའི་ཕྱིར། | 5.5.111 次者(雜染略攝),十二支若攝,亦攝為三雜染,因攝為煩惱 雜染、業雜染、事雜染三者故。 |
5.5.112 དེ་གསུམ་གྱི་ངོས་འཛིན་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་ལེན་གཉིས་ཏེ་གསུམ་དང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་གཉིས་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་སོགས་ལྷག་མ་བདུན་གསུམ་པར་འདུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དབུ་མ་རྟེན་འབྲེལ་སྙིང་པོ་ལས། དང་པོ་བརྒྱད་པ་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་པ་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མ་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། མཛོད་ལས། ཉོན་མོངས་གསུམ་མོ་ལས་གཉིས་སོ། །གཞི་བདུན་དེ་བཞིན་འབྲས་བུ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས། | 5.5.112 認知彼三者:屬十二支中之無明、愛取二者,共三者乃攝為初 者;行、有二者攝為次者;識等餘七者乃攝為第三,如《中觀緣起 心要論》云:「初八九煩惱,二及十是業,餘七皆是苦。[注]」《俱 舍論》云:「三煩惱二業,七事亦名果。[注]」 |
5.5.113 འོ་ན། ཀུན་བཏུས་ལས། ཡན་ལག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་སྲེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུའོ། །འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་སྲིད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུའོ། །ཞེས་རྣམ་ཤེས་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། | 5.5.113 問:然則,與《集論》云:「何等支雜染攝故?謂若無明、 若愛、若取,是煩惱雜染所攝。若行,若識,若有,是業雜染所 攝。[注]」所說識是業雜染相違? |
5.5.114 དེའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་བཟུང་བ་ལ་དགོངས་ནས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.114 答:彼無過,因彼慮及由因位識執持業習氣而如是宣說故。 |
5.5.115 གསུམ་པ་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་མ་ལ་རྐྱེན་བཞི་བྱེད་པ་ཡོད་དེ། མ་རིག་པས་འདུ་བྱེད་ལ་དཔེར་མཚོན་ན། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ལས་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བས་རྒྱུ་རྐྱེན་དང༌། མ་རིག་པའི་འཕེན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་འཕེན་པས་དེ་[注]མ་ཐག་རྐྱེན་དང༌། རྨོངས་དུས་ན་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ལ་དེར་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་དམིགས་པ་འཇུག་པས་དམིགས་རྐྱེན་དང༌། དེའི་དབང་གིས་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱེད་པས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.115 第三、成緣之理,此復,十二支有以諸前者於後者作四緣,以無明行為喻,由無明習氣生行,故作因緣;以無明之引力引行,故 作等無間緣;愚癡時,作意緣非勝為勝,故作所緣緣;以彼力令諸 相應俱生者,顛倒於所緣,故作增上緣, |
5.5.116 ཀུན་བཏུས་ལས། ཡན་ལག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བག་ཆགས་དང་ཤུགས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་ཀྱང་ཡན་ལག་རྣམས་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པར་བྱ་སྟེ་དེ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཚུལ་ནི། རིག་པས་རིག་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྐྱེན་བཞི་ཆར་ཚང་ཡང་གཞན་ལ་མ་ངེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། རིག་པས་གཟུགས་ཅན་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ན་བདག་རྐྱེན་གཅིག་པུ་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱིས་རིག་པ་ལ་དམིགས་རྐྱེན་བདག་རྐྱེན་གཉིས་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ཅན་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་བདག་རྐྱེན་གཉིས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། | 5.5.116 《集論》云:「何等建立支緣故?謂習氣故、引發故、思惟故、俱 有故,建立支緣,隨其所應。[注]」結合隨一之理,意即:若了知於 了知施予動作雖具四緣,然餘不定,因若了知於有色作業,唯增上 緣;有色於了知作所緣緣與增上緣二者;有色於有色作因緣與增上 緣二者故。 |
5.5.117 །བཞི་པ་རང་རང་གི་བྱེད་ལས་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འདྲ་བའི་བྱེད་ལས་དང་མི་འདྲ་བའི་བྱེད་ལས་སོ། །དང་པོ་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པས་འདུ་བྱེད་སྐྱེད་པ་སོགས་འདྲ་བའི་བྱེད་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.117 第四、講說各自作用有二:相似作用與不相似作用。初者(相 似作用):屬十二支中之「無明」生「行」等乃相似作用。 |
5.5.118 གཉིས་པ་མི་འདྲ་བའི་བྱེད་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། མ་རིག་པས་ཡུལ་གྱི་གནས་ལུགས་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་ས་བོན་འདེབས་པར་བྱེད། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་སྲིད་དུ་འཁྲིད་པར་བྱེད། མིང་གཟུགས་ཀྱིས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ལུས་ཀུན་འཛིན་པར་བྱེད། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ལུས་རྫོགས་པར་བྱེད། རེག་པས་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་གཅོད་པར་བྱེད། | 5.5.118 次者,復不相似作用:由「無明」覆障見境之實相,以「行」植來 世之種,以「識」引導至來世,以「名色」攝諸來世身,以「六 處」圓滿來世身,「觸」能接觸境之轉變, |
5.5.119 ཚོར་བས་ལས་ཉོན་གྱི་རྣམ་སྨིན་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད། སྲེད་པས་ཡང་སྲིད་དུ་སླར་ཕུང་པོ་སྡུད་པར་བྱེད། ལེན་པས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པ་ལ་སྦྱོར། སྲིད་པས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འདུ་བའམ་འགྲུབ་པར་བྱེད། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། | 5.5.119 以「受」受用業煩惱之異熟,由「愛」於後有再攝蘊,由「取」速 疾成辦後有蘊,由「有」令攝或成辦後有蘊,「生」與「老死」二 者逼迫相續具自之補特伽羅, |
5.5.120 དབུས་མཐའ་ལས། སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང་འདེབས་པའི་ཕྱིར། །འཁྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་ཀུན་འཛིན་ཕྱིར། །རྫོགས་བྱེད་ཕྱིར་དང་གསུམ་གཅོད་ཕྱིར། །ཉེ་བར་སྤྱོད་ཕྱིར་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་འདུའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་ནི་འགྲོ་ཉོན་མོངས། ཞེས་གསུངས། | 5.5.120 如《辨中邊論》云:「覆障及安立、將導、攝、圓滿、三分別、受 用、引起并連縛、現前、苦果故,唯此惱世間。[注]」 |
5.5.121 ལྔ་པ་ཚེ་དུ་ལ་རྫོགས་དཔྱད་པ་ནི། སྔ་མ་ཁ་ཅིག རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་མྱུར་ན་ཚེ་གཅིག་ལ་རྫོགས་པ་སྲིད་ཅེས་ཟེར། | 5.5.121 第五、觀擇幾世圓滿,昔有云:「十二緣起支,若速,可能一 世圓滿。」 |
5.5.122 མི་འཐད་དེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་ཚེ་གཅིག་ལ་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གྲུབ་པའི་ལ ཚེ་དེ་ལ་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.122 不應理,因屬十二支中之能引支與所引支不可能於一世圓滿, 與屬十二支中之能成支與屬十二支中之所成支二者不可能於能引支 成就之彼世圓滿故。 |
5.5.123 ཡང་ཁ་ཅིག རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཚེ་གསུམ་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པར་རྫོགས་ཏེ། ཚེ་དང་པོ་ལ་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་གསུམ་རྫོགས། གཉིས་པ་ལ་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་གསུམ་རྫོགས། གསུམ་པ་ལ་མིང་གཟུགས་སོགས་ངེས་པར་རྫོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་མི་རིགས་ཏེ། | 5.5.123 復有云:「十二緣起支決定唯於三世圓滿,因無明、行、識三者決定於初世圓滿,愛、取、有三者決定於第二世圓滿,名色等決定於第三世圓滿故。」 |
5.5.124 ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ན་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.124 此不應理,因若是屬十二支中之行,不須為順後受業故,因有 屬十二支中之順生受業故。 |
5.5.125 ཡང་ཁ་ཅིག རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཚེ་གཉིས་ལ་ངེས་པར་རྫོགས་ཏེ། རྒྱུའི་རྟེན་འབྲེལ་དྲུག་ཚེ་དང་པོ་ལ་ངེས་པར་རྫོགས། འབྲས་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་དྲུག་ཚེ་གཉིས་པ་ལ་ངེས་པར་རྫོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་མི་རིགས་ཏེ། | 5.5.125 復有云:「十二緣起支定唯於二世圓滿,因六因緣起定於初世 圓滿,六果緣起定於二世圓滿故。」 |
5.5.126 ཚེ་དང་པོ་ལ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གསུམ་གྲུབ། ཚེ་གཉིས་པ་ལ་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གསུམ་གྲུབ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ན་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.126 此不應理,因可能於初世成就三能引支,二世成就三能成支 故,因若是屬十二支中之行,不須為順生受業故,因有屬十二支中 之順後受業故。 |
5.5.127 ཁ་ཅིག་མཛོད་ལས། སྔོན་དང་ཕྱི་མཐར་གཉིས་གཉིས་དང༌། །བར་དུ་བརྒྱད་ཡོངས་རྫོགས་ལྡན་ལ། །ཞེས་གསུངས་པས། འདི་པའི་ལུགས་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཚེ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་རྫོགས་ཟེར་བའང་མི་རིགས་ཏེ། | 5.5.127 有依《俱舍論》中「前後際各二,中八據圓滿。[注]」而〔主張〕十二緣起支定於三世圓滿。 |
5.5.128 མཛོད་པའི་ལུགས་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་སྲིད་པ་གཉིས་ཚེ་གཅིག་ལ་རྫོགས་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ལུགས་ལ་དེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ན་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ལུགས་ལའང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་གཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། | 5.5.128 此亦不應理,因《俱舍論》宗屬十二支中之行、有二者可能於 一世圓滿故,因彼宗若是十二支中之行,不須為順後受業故,因彼宗亦須安立屬十二支中之順生受業故。 |
5.5.129 །རང་ལུགས་ནི། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་མྱུར་ན་ཚེ་གཉིས་ལ་རྫོགས་པ་སྲིད་དེ། མི་འགའ་ཞིག་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ལས་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་ལ་བསགས་ནས་འཆི་ཀ་ཚུན་ལ་སྲེད་ལེན་གཉིས་ཀྱིས་གསོས་བཏབ་སྟེ་སྲིད་པ་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་ཚེ་དེ་ལ་རྒྱུའི་རྟེན་འབྲེལ་དྲུག་དང་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སོགས་བདུན་འགྲུབ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ལྷའི་སྐྱེ་བ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.129 自宗:十二緣起支若速可能於二世圓滿,因有若干人以無明力 於識造受生欲天之業,未死前為愛、取二者所滋潤,令「有」成為 有力之能力之後,可能於此世成就六因緣起,與於後世成就果位識等七者故,因有引生欲天之順生受業故。 |
5.5.130 རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་བུལ་ཡང་ཚེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་འགའ་ཞིག་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ལས་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་ལ་བསགས་པ་དེ་འཆི་ཀ་ཚུན་ལ་སྲེད་ལེན་གྱིས་གསོས་འདེབས་མི་ནུས་པར་དུད་འགྲོར་སྐྱེས་ནས་རྟེན་དེ་ལ་སྲེད་ལེན་གྱིས་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསོས་བཏབ་སྟེ། སྲིད་པ་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ལྷའི་སྐྱེ་བ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.130 十二緣起支任是多緩乃於三世圓滿,因有若干人以無明力於識造受 生欲天之業,未死前無能為愛、取二者所滋潤,受生傍生,於彼所 依由愛、取滋潤受生欲天之業,令「有」成為有力之能力投生欲天故,因有能引生欲天之順後受業故。 |
5.5.131 བཤད་ཚུལ་འདི་རྒྱལ་ཚབ་དམ་པའི་ཡིག་ཆ་གཞན་ལས་ཆེར་མི་གསལ་ཡང༌། ཀུན་བཏུས་ཀྱི་ཊཱིཀྐར། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་བསགས་པ་ཡིན་ན་ཚེ་གཉིས་ལ་རྫོགས་ཤིང་དེ་མིན་ན་ཚེ་གསུམ་གྱིས་རྫོགས་དགོས་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། | 5.5.131 此說雖未顯見於賈曹傑正士之餘著作,然依《集論釋》云:「彼等 十二支,若造順生受業,乃於二世圓滿;若非,須於三世圓滿。」 |
5.5.132 །དེ་ལྟར་བཤད་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་བུལ་ཡང་ཚེ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་རྫོགས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཚེ་དུ་མས་ཆོད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.132 於如是說,有駁云:「十二緣起支任是多緩定於三世圓滿,理 應不應理,因能引支與所引支之間可能間隔多世故。」 |
5.5.133 ཞེས་ཟེར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེ་སྲིད་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་གྱི་ཚར་ཡིན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གཅིག་པུ་དེའི་ཚར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཚེ་གཞན་གྱི་ཆོད་པ་ནི་མི་སྲིད་དེ། འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྲིད་པ་དེ་ཡང་སྲིད་པ་སྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ངེས་འཐད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.133 不周遍,因雖有此,然為餘輪緣起,非此輪緣起故。能成支與 所成支之間絕無餘世間隔,因能成之「有」乃生起〔後〕有之有力 能力,以及十二緣起支之數量決定為應理故。 |
5.5.134 འདི་ཡང་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་ཊཱིཀྐར། འཕེན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འཕངས་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཚེ་རབས་གྲངས་ལས་འདས་པས་ཆོད་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་གྱི་ཚར་ཡིན་གྱི་དེའི་ཚར་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཚེ་གཞན་གྱིས་ཆོད་པ་མི་སྲིད་དེ། གཞན་དུ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་མ་ངེས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པའོ། | 5.5.134 此復,《集論釋》云:「能引因與所引果間雖隔無量世,然為餘輪 緣起,非彼輪;能成因與所成果之間,絕無餘世間隔,否則應成非 十二支定〔數〕。」乃所說之意趣。 |
5.5.135 །དྲུག་པ་ས་མཚུངས་བཤད་པ་ནི། སྤྱིར་ས་མཚུངས་བརྩི་བའི་གཞི་དེ་ལ་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ བསྡུ་ན་འདོད་པ་གཟུགས་གཟུགས་མེད་གསུམ་དུ་ཡོད་དེ། ལས་ཉོན་གྱི་སྐྱེ་འཆི་བྱེད་པའི་གནས་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚུངས་བརྩི་བ་ཡིན་གྱི་སྤང་བྱ་མཐའ་དག་གི་ས་མཚུངས་བརྩི་བར་མེད་དེ། འདོད་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་ཁམས་གསུམ་ལ་དམིགས་པའི་བདེན་འཛིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.135 第六、闡述同地,一般計算同地之基礎,若廣分有三界九地,若攝則為欲、色、無色三者,因業煩惱之生死處所如是決定故。此復,計算十二支之同地,然未計算一切所斷之同地,因欲界補特伽羅相續中有緣三界之實執故。 |
5.5.136 དེ་ལྟར་ན་རང་ས་དང་གོང་ས་དང་འོག་ས་སྟེ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་རང་སའི་རྟེན་ལ་རང་སར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་དེ། འདོད་པའི་རྟེན་ལ་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རང་སའི་རྟེན་ལ་གོང་སར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་དེ་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་པ་ནས། ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་ཡོད་པའི་བར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.136 若如是,自地、上地、下地三者,其中於自地所依有新造受生 自地之業,因於欲界所依有新造受生欲界之業故。於自地所依有新 造受生上地之業,因於欲界所依有新造受生初靜慮之業,乃至於無 所有處所依有新造受生有頂之業故。 |
5.5.137 གོང་སའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ལྡན་པའི་རྟེན་ལ་འོག་སར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་མེད་དེ། གོང་སའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ལྡན་པའི་རྟེན་ལ་འོག་སའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྟེན་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་པ་མེད་དེ། དེའི་རྟེན་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་བསྒོམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་གཞི་མཆོག་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉེར་བསྡོགས་དམན་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། | 5.5.137 具有上地根本靜慮等至所依無新造受生下地之業,因於具有上地根 本靜慮等至所依無下地世間煩惱現行故。於具有初靜慮所依無新造 受生初靜慮之業,因於彼所依無修初靜慮近分故,因有殊勝根本靜 慮,不入下劣近分故。 |
5.5.138 འོ་ན་ཀུན་བཏུས་ལས། དེ་ན་གནས་པ་ཡང་ལས་བསོག་གོ །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་ མི་འགལ་ཏེ། དེ་ནི་གོང་སའི་རྟེན་ལ་འོག་སར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསོས་འདེབས་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར། | 5.5.138 問:然則,與《集論》云:「住中有中亦能集諸業。[注]」所言成相違? 答:不相違,此僅慮及於上地所依滋潤受生下地之業故。 |
5.5.139 འོ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚུངས་བརྩི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། | 5.5.139 問:然則,十二支之同地何以計之? |
5.5.140 དེ་ཡང་འདོད་པ་ནས་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ས་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.140 此復,由欲界生於欲界時,十二支皆同地,彼時一切悉為欲地 攝故。 |
5.5.141 འདོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ས་མི་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིགས་པ་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཡིན། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། དེ་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་གང་རུང་གང་ཞིག དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.141 由欲界受生初靜慮時,十二支不同地,因彼時因等起無明是欲地攝、行等十一是初靜慮地攝故。初者成立,因彼乃欲地攝與初靜慮地攝隨一,且彼非初靜慮地攝故。 |
5.5.142 དེ་མ་ཡིན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་འདོད་ཉོན་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་དུ་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་ཏེ། དེའི་ཚེ་མིང་གཟུགས་ནས་ཚོར་བའི་བར་བཞི་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སར་གཏོགས་ཡིན་པ་ལ་དོགས་པ་མེད་ཅིང༌། ས་གཞན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ས་གཞན་གྱི་ཕུང་པོ་འཕེན་མི་ནུས། ས་གཞན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ས་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་བགོ་བའི་གཞིར་མི་རུང༌། ས་གཞན་གྱི་སྲེད་ལེན་གྱིས་ས་གཞན་གྱི་ལས་གསོས་འདེབས་པ་མེད། སྲིད་པ་སྔར་གྱི་ལས་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.5.142 非彼,因未於世間修所斷欲染離貪之補特伽羅相續中,不生初靜慮之煩惱現行故。彼時行等十一乃初靜慮地攝,因彼時名色乃至受 四者,與生、老死二者無疑是屬初靜慮地,且餘地行業無能引餘地 蘊,餘地識不容是餘地習氣熏習之基,餘地愛取不滋潤餘地業,「 有」安立為前業具有力之能力狀態故。 |
5.5.143 འདོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ས་མི་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་དང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.143 由欲界受生第二靜慮時,十二支不同地,因彼時因等起無明是 初靜慮地攝,而行等十一是第二靜慮地攝故。 |
5.5.144 དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་སས་བསྡུས་གང་རུང་གང་ཞིག བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་སས་བསྡུས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་དུ་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཕྱི་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་སྔ་མས་རིགས་འགྲེ། | 5.5.144 初者成立,因彼乃初靜慮地攝與第二靜慮地攝隨一,且非第二靜慮 地攝故。非彼,因未斷世間修所斷初靜慮煩惱之補特伽羅相續中, 不生第二靜慮之煩惱現行故。後因之能立由前推知。 |
5.5.145 བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ས་མི་མཚུངས་ཏེ། རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་དང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། དེ་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་གང་རུང་གང་ཞིག བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.5.145 從初靜慮受生初靜慮時,十二支不同地,因因等起無明是欲界 地攝,且行等十一是初靜慮地攝故。初者成立,因彼乃欲界地攝與 初靜慮地攝隨一,且非初靜慮地攝故。 |
5.5.146 ཕྱི་མ་གྲུབ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་གསར་དུ་བསོག་བཞིན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན་འདོད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་མ་ཡིན་དགོས། འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བཅས་བཞིན་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་དུ་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.146 後者成立,因若是正新造受生初靜慮業之補特伽羅定未於欲〔染〕離貪,自相續中正具有欲界所依之貪之補特伽羅,不生初靜慮之煩惱現行故。 |
5.5.147 དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་སས་བསྡུས་དང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པ་ནས་འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་སར་གཏོགས་དང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་སྲིད་རྩེའི་སར་གཏོགས་ཡིན་པའི་བར་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། | 5.5.147 如是,從欲界受生第三靜慮時,因等起無明由第二靜慮地攝、 行等十一由第三靜慮地攝,乃至從欲界受生有頂時,因等起無明屬 無所有地、行等十一屬有頂地,當推知。 |
5.5.148 །སྲིད་རྩེ་ནས་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ས་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་རྩེ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ས་མི་མཚུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་དང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སས་བསྡུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོར་ན་གོང་ས་གོང་སར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་འོག་ས་འོག་སར་གཏོགས་ཤིང༌། འདུ་བྱེད་སོགས་བཅུ་གཅིག་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་སར་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། | 5.5.148 從有頂受生欲界時,十二支同地,因彼時皆欲界地攝故;從有 頂受生初靜慮時,十二支不同地,因彼時因等起無明為欲界地攝, 且行等十一初靜慮地攝故。總之,受生上地之因等起無明均屬下地 攝、行等十一屬所生處。 |
5.5.149 །དེ་ལྟར་བྱས་ན། དོན་གསང་ལས། སྐྱེ་བའི་ས་པ་གང་ཡིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ངེས་པར་དེའི་ས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལེགས་པར་དྲངས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ས་མཚུངས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གསལ་བར་སྟོན་པའི་ཚད་ལྡན་གྱི་འགྲེལ་པ་མ་བྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། | 5.5.149 若如是,如《敦桑論》云:「凡生地繫,能生煩惱亦定是其地繫。」 所言是彼能立。僅此之外,並未見明顯宣說建立同地之具量釋論, 應當了知。 |
5.5.150 །དོན་གསང་གི་བཤད་པ་འདི་ལ་གསེར་ཕྲེང་སོགས་སུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་མི་འགྲིག་གསུང་ནའང༌། དངོས་གཞི་ལས་མ་ཉམས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྟེན་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་སྤངས་སུ་གྱུར་པའི་འདོད་ཉོན་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་མོད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པའི་འདོད་ཉོན་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བར་སེམས་ལ། | 5.5.150 於《敦桑論》之說,雖《金鬘疏善說》等云不可從初靜慮受生 欲界,然未從根本靜慮衰退之初靜慮所依,世間修所斷欲染不現 行,吾思惟:出世間修道無間道所應斷之欲染現行,故無過。 |
5.5.151 དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་འདོད་པའི་གང་ཟག བསམ་གཏན་པོར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པའི་འདོད་ཉོན་ཡིན་པས་འདོད་པའི་སར་གཏོགས་ཁོ་ནར་ཁས་བླངས་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། | 5.5.151 如是,主張相續中具有「初靜慮根本靜慮等至」之欲界補特伽羅, 受生初靜慮之因等起無明,亦為出世間修道無間道所應斷之欲染, 唯屬欲地,不相違。 |
5.5.152 །དེ་ལྟར་ས་མཚུངས་པའི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་རྩེའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པར་ཐལ། སྲིད་རྩེའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་སར་གཏོགས་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྲིད་རྩེའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་མེད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཞེ་ན། | 5.5.152 於如是闡釋建立同地,有駁云:「屬十二緣起支之無明與有頂 地攝理應不可能有同位,因凡是受生有頂之因等起無明,定屬無所 有地故。若許,理應無有頂地攝之染污無明,因許故。」 |
5.5.153 མ་ཁྱབ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་འཕགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.5.153 不周遍,因染污無明不須是屬十二支中之無明故,因有相續具 有染污無明之聖者故。 |
5.5.154 བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། ཅི་ཡང་མེད་མན་ཆད་ཀྱི་སར་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་སྤངས་པ་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། སྲིད་རྩེའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་རོ། | 5.5.154 於此說,有駁云:「斷屬無所有以下地之煩惱之補特伽羅,理應須斷十二緣起支中之無明,因無有頂地攝之彼故。」唯是承許, 如上已述。 |
5.5.155 །བདུན་པ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་སོགས་འབྱུང་བའི་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་དང༌། རྒ་ཤི་སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནས་འདུ་བྱེད་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མི་མཐུན་དང༌། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ནས་སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་པའི་བར་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་དང༌། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་པ་ནས་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པའི་བར་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མི་མཐུན་ལ་སེམས་པའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་འབྱུང་དང་མྱང་འདས་ལ་དོན་གཉེར་གྱི་བློ་ཅི་སྐྱེ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །གོང་དུ་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་བཤད་པར་དམ་བཅས་པ་ཡང་འདིས་རྟོགས་པར་ནུས་སོ། | 5.5.155 第七、如何修習之理,「無明」緣「行」乃至「生」緣「老 死」等生起,乃隨順染污緣起;「老死」從「生」生起,乃至「 行」從「無明」生起,即廻逆染污緣起;「無明」滅故「行」滅, 乃至「生」滅故「老死」滅,是隨順清淨緣起;「生」滅故「老死」滅,乃至「無明」滅故「行」滅,即廻逆清淨緣起。當精勤以 〔此〕思惟門,生起厭離輪迴與希求涅槃之心。上述承諾闡述清淨 緣起,亦能以此通達。 |
5.5.156 །བརྒྱད་པ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཁོར་བར་འཇུག་ལྡོག་ལ་མཁས་ཤིང་དེ་ལ་འདོར་ལེན་བྱས་པས་མྱང་འདས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། | 5.5.156 第八、如是熏修之勝利,精通輪迴流轉與還滅,於此取捨,故得涅槃。 |
5.6 修道頂加行 སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར། | 5.6 修道頂加行 修道頂加行 |
5.6.1 འོ་ན་སྤང་བྱ་མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། སྤང་བྱ་སྒོམ་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་ཕྱིར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.1 為斷所斷見斷之種子修頂加行之理既如是,為斷所斷修斷之種 子修頂加行之理為何? |
5.6.2 དེ་ཡང་འདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ་ལས་འཕྲོས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་གང་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པས་དབེན་སྡིག་ཏོ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཡུམ་བར་མ་ལས་གསུངས་པ་དང༌། | 5.6.2 此復,以經而言,由宣說師子奮迅三摩地延伸:「云何師子奮 迅等持?善現!謂菩薩摩訶薩離欲惡不善法,有尋有伺,離生喜 樂,入初靜慮⋯⋯[注]」等中品佛母經宣說。 |
5.6.3 ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་གང་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། | 5.6.3 《般若一萬八千頌》第六十二〈入超越品〉云:「云何名為菩薩摩訶薩師子頻申三摩地?謂菩薩摩訶薩離欲惡不善法,有尋有伺,離生喜樂,入初靜慮, |
5.6.4 འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་བར་དག་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དག་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ | 5.6.4 次第乃至超一切非想非非想處入滅想受定,復從滅想受定起還入非 想非非想處定,次第乃至入初靜慮,是為菩薩摩訶薩師子頻申三摩 地。是菩薩摩訶薩於師子頻申三摩地善成熟已,復入菩薩摩訶薩集現散三摩地。 |
5.6.5 །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ། གནས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་པོ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.5 云何名為菩薩摩訶薩集散三摩地? 謂菩薩摩訶薩離欲惡不善法,有 尋有伺,離生喜樂,入初靜慮,從初靜慮起次第乃至入滅想受定, 從滅想受定起入初靜慮,從初靜慮起入滅想受定,從滅想受定起入 第二靜慮, |
5.6.6 བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.6 從第二靜慮起入滅想受定,從滅想受定起入第三靜慮,從第三靜慮 起入滅想受定,從滅想受定起入第四靜慮, |
5.6.7 བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.7 從第四靜慮起入滅想受定,從滅想受定起入空無邊處定,從空無邊 處定起入滅想受定,從滅想受定起入識無邊處定, |
5.6.8 རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་་སྐྱེར་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.8 從識無邊處定起入滅想受定,從滅想受定起入無所有處定,從無所 有處定起入滅想受定,從滅想受定起入非想非非想處定, |
5.6.9 འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་འབབ་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། | 5.6.9 從非想非非想處定起入滅想受定,從滅想受定起復入非想非非想處 定,從非想非非想處定起住不定心,從不定心還入滅想受定,從滅 想受定起住不定心, |
5.6.10 མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་འབབ་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.10 從不定心入非想非非想處定,從非想非非想處定起住不定心,從不 定心入無所有處定,從無所有處定起住不定心,從不定心入識無邊 處定,從識無邊處定起住不定心,從不定心入空無邊處定, |
5.6.11 ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། | 5.6.11 從空無邊處定起住不定心,從不定心入第四靜慮,從第四靜慮起住不定心,從不定心入第三靜慮,從第三靜慮起住不定心,從不定心 入第二靜慮, |
5.6.12 བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་བོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.6.12 從第二靜慮起住不定心,從不定心入初靜慮,從初靜慮起住不定心,是為菩薩摩訶薩集散三摩地。若菩薩摩訶薩安住如是集散三摩地,得一切法平等實性。[注]」 |
5.6.13 མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་བཤད་ན། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཞེས་པ་ནས། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་བར་དག་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། | 5.6.13 若細述彼等經義:「云何名為菩薩摩訶薩師子頻申三摩地?」 乃至「乃至超一切非想非非想處入滅想受定」表順次入定於九次第 等至之加行師子奮迅; |
5.6.14 འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་ཞེས་པ་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོད་རྒལ་གང་ཞེ་ན། ཞེས་པ་ནས། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། | 5.6.14 「復從滅想受定起」乃至「次第乃至入初靜慮」明逆次入定於四靜 慮、四無色之加行師子奮迅;「云何名為菩薩摩訶薩集散三摩地」 乃至「入滅想受定」顯順次入定於其中皆不間雜之九次第等至之等至; |
5.6.15 འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། ཞེས་པ་ནས། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་ནས་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ཞེས་པས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་དང༌། | 5.6.15 「從滅想受定起」乃至「入滅想受定」示於四靜慮與四無色間雜滅 想受定,順次入定之超越根本等至;「從滅想受定起復入非想非非 想處定」表有頂小移; |
5.6.16 འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་འབབ་པ་དང་ཞེས་པས་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་དང་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་འཛིན་གྱི་འདོད་སེམས་བསྟན། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས། ཞེས་པ་ནས། སེམས་ལ་གནས་པ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནས་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་བསྟན་ཏོ། | 5.6.16 「從非想非非想處定起住不定心」明往上順行超越與下還逆行超越 二者之界限欲心;「從不定心」乃至「住不定心」顯於九次第等至 間雜欲心逆次入定之超越根本定。 |
5.6.17 །མཁས་པ་ཁ་ཅིག རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོད་རྒལ་གང་ཞེ་ན། ཞེས་པའི་མདོ་ཚིག་གི་ནུས་པས། བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་པའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ཆུང་ངུ་དང༌། དེ་ནས་ཡར་སོང་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་བ་ཐོད་རྒལ་འབྲིང་དང༌། དེ་ནས་མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོར་མཛད་པ་ནི་མི་ལེགས་ཏེ། | 5.6.17 有學者主張云:「『云何名為菩薩摩訶薩集散三摩地?』之經文〔顯示〕順次入定於其中皆不間雜的九次第等至之等至,乃下品超越根本等至,爾後,上行間雜滅受想定即中品超越,隨後,下行間雜欲心是上品超越。」 |
5.6.18 དེའི་ཐ་སྙད་ཚད་ལྡན་གྱི་འགྲེལ་པ་གང་ལས་ཀྱང་མ་གསུངས་ལ། ཁྱད་པར་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་ན་སྤེལ་གཞི་སྤེལ་ཆོས་མི་འདྲ་བར་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་དགོས། བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྦྱོར་བར་རིགས་ཀྱི་དངོས་གཞིར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་དཀྱུས་ས་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་པར་རྣམ་བཤད་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇུག་ཊཱིཀ་ཆེན་མོ་ལས་ཀྱང༌། ཐོད་རྒལ་ཞེས་པ་ལ་བརྡ་རྙིང་པ་ལས་སྣྲེ་ཞི་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བས་རིམ་པ་འཆོལ་བ་ལ་ཟེར། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། | 5.6.18 非善,因其名相於具量之釋本皆未宣說,尤其凡超越根本等至 必是於間雜事間雜不同間雜法入定之等至,順次入定於其中皆不間雜之九次第等至之等至,是超越加行是為合理,但為根本則不應 理故,因《心要莊嚴疏》說彼唯示超越之疾行道故。《入中論善 顯密意疏》亦云:「『超越』於古文中亦云『凌亂』,指次第錯 亂。[注]」 |
5.6.19 འོ་ན་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་བྱས་པའི་དགོས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.19 問:然則,何謂有頂小移之旨趣? |
5.6.20 ཁ་ཅིག་འགོག་པ་ལས་འགོག་པར་ལྡང་མི་ནུས་པས་སྲིད་རྩེ་ལ་ནུད་ཆུང་བྱས་པར་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། | 5.6.20 有云:「從滅定未能起滅定,故承許有頂小移。」 |
5.6.21 འགོག་སྙོམས་སྤེལ་གཞིར་བྱས་པའི་ཚེ་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་ཆོས་སུ་བྱས་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་འཇུག་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.21 不合理,因滅盡定作間雜事時,滅盡定作間雜法之超越等至不應理故。 |
5.6.22 རང་ལུགས་ཀྱི་བླ་མ་ཁ་ཅིག འགོག་པ་ལས་ལྡང་བའི་ལྡང་སེམས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དུ་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་འགོག་པ་ལས་ལྡང་བའི་ལྡང་སེམས་ཡིན་ན་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འཇུག་སེམས་ཡིན་ན་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས། དེ་ལ་རང་ལུགས་ཀྱི་བླ་མ་གཞན་དག་དེ་ལྟར་ན་ཡར་སོང་བསམ་གཟུགས་བརྒྱད་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་བའི་ཚེ་སྲིད་རྩེའི་སྙོམས་འཇུག་ཀྱང་སྤེལ་བར་ཐལ་ལོ་གསུངས། | 5.6.22 有自宗上師云:「乃為了知從滅受想定起之起心故,有頂小 移,因有學相續中從滅受想定起之起心須是有頂心故,因其相續中 入滅受想定之心須是有頂心故。」對此,另有自宗上師說:「若如 是,應成上行靜慮無色八者間雜滅受想定時,亦間雜有頂等至。」 |
5.6.23 རང་ལུགས་ནི་སྐབས་འདིར་སྲིད་རྩེ་ལ་ནུད་ཆུང་བྱས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཐོག་མར་ཞི་བ་མཐར་ཐུག་པ་འགོག་པ་ལས་ལངས་མ་ཐག་མ་ཞི་བ་མཐར་ཐུག་པ་འདོད་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བས་ནུད་ཆུང་བྱས་པའི་ཕྱིར། མཚམས་འཛིན་གྱི་འདོད་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་དང་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་བཟུང་ནས་མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.6.23 自宗:今此有頂小移之旨趣,乃初始從寂靜究竟之滅受想定 起,無間現起非寂靜究竟之欲心極難,故小移。現起界限欲心之旨 趣,乃為認知上行超越與下行超越二者之界限後,於下行間雜欲心故。 |
5.6.24 འོ་ན་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་སོགས་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བཤད། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.24 問:然則,《般若十萬頌》等未述有頂小移,《般若一萬八千 頌》言有頂小移之理由為何? |
5.6.25 འདི་ལ་མཁས་པ་ཁ་ཅིག བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པ་ལ་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བྱས་པར་འདོད་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པ་དང་མི་ནུས་པ་གཉིས་ཡོད་ལ། དེའི་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་སོགས་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བཤད། གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་གསུངས། | 5.6.25 於此,有學者云:「修道菩薩有頂未小移有能否現起欲心二 者,以初者而言,《般若十萬頌》等未述有頂小移;以次者而言, 《般若一萬八千頌》言有頂小移。」 |
5.6.26 རང་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་མ་ཁ་ཅིག བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པ་ལ་དང་པོར་ཡར་སོང་དང་མར་འོང་གི་ཐོད་རྒལ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་མ་བྱང་བས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བྱས་པར་མར་འོང་འདོད་སེམས་སྤེལ་མི་ནུས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་བྱང་བ་ན་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བྱས་ཀྱང་མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནུས་པ་དང་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་བཤད། གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་སོགས་ལས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་མ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྔ་མ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་དོ། | 5.6.26 有自宗上師云:「修道菩薩最初入定於上行與下行之超越時, 有『未諳三摩地之技藝,故有頂未小移未能間雜下行欲心』,與『 熟諳三摩地之技藝時,有頂未小移,但能間雜下行欲心』二者。以 初者而言,《般若一萬八千頌》言有頂小移;以次者而言,《般若 十萬頌》等未述有頂小移。」與前者無不符順。 |
5.6.27 །འོ་ན་མདོ་ལས་ཡར་ལ་འགོག་པ་དང་མར་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བར་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་ངེས་སམ་ཞེ་ན་མ་ངེས་ཏེ། | 5.6.27 問:然則,如經所言「往上間雜滅受想定與往下間雜欲心」, 如是決定否? |
5.6.28 དེ་ལྟར་གསུངས་པ་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན་པས། ཡར་ལ་འདོད་སེམས་དང་མར་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་བའི་ཐོད་རྒལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགོག་སྙོམས་དང་འདོད་སེམས་གཉིས་སྤེལ་ཆོས་སུ་གང་བྱེད་ལ་དགའ་མགུར་ཞུགས་པས་ཆོག་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པས་ཡར་སོང་དང་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་ལ་དང་པོར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཡར་ལ་འདོད་སེམས་དང་མར་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་མི་ནུས་པར་སེམས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། | 5.6.28 不決定,因如是宣說僅作表徵,故有往上間雜欲心與往下間雜滅定之超越故,因於超越等持獲得自在之諸修道菩薩,無論以滅 盡定與欲心二者任一作間雜法,皆可樂行故。然思惟:修道菩薩初入定於上行與下行超越時,於上不能間雜欲心,與於下不能間雜滅定,因爾時於超越等持未獲得自在故。 |
5.6.29 མཁས་པ་ཁ་ཅིག འགོག་སྙོམས་དང་འདོད་སེམས་སྤེལ་ཆོས་སུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་མཐར་ཐུག་པ་འགོག་སྙོམས་དང་ཤིན་ཏུ་མ་ཞི་བ་མཐར་ཐུག་པ་འདོད་སེམས་གཉིས་སྤེལ་ཆོས་སུ་བྱས་ནས་སྤེལ་ནུས་ན་སྤེལ་ཆོས་གཞན་ལ་སྤེལ་ནུས་པར་གོ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ལ་བསམས་ནས་བསམ་གཟུགས་བརྒྱད་ལ་བྱམས་སོགས་ཚད་མེད་བཞི་སོགས་སྤེལ་བའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞི་བཞེད་པ་ནི་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བས་མི་ལེགས་སམ་སྙམ། | 5.6.29 有學者認為:「『以滅受想定與欲心作間雜法之理由,乃為了 知若能以極寂滅究竟之滅受想定與極不寂滅究竟之欲心二者作間雜 法,若能間雜則能間雜餘法』,因而主張於靜慮與無色八者間雜慈 等四無量等之根本超越。」 乃應成無窮,故思「非善」。 |
5.6.30 མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་བཞི་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཤེས་པ་ལ་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་ཤེས་དགོས། དེ་ཡང་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པས་དེ་འཆད་པའི་ཕྱིར་དུ་གཞུང་འདི་གསུངས་པའི་ཕྱིར། | 5.6.30 為釋彼意趣,論云:「滅盡等九定⋯⋯」等,因了知斷除修道頂加行之所斷四分別之理,須了知修道頂加行,彼亦為超越等持所攝,故為闡述彼宣說此文故。 |
5.6.31 ཉི་སྣང་ལས། ད་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཤིག་སྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་དེ་དེ་ནས་མི་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར་ཞེས་གསུངས། | 5.6.31 《二萬頌光明釋》云:「當述修道之相違品四分別,暫且述說修 道,並非不述,修道亦為九次第定所攝,彼等亦為超越等至所攝, 是故,以決定顯示門,略依修道而言『滅盡等九定』。」 |
5.6.32 དེ་ཡང་འགོག་དང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འདིས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་པའི་མདོའི་དོན་འཆད་ཚུལ་ནི། ཉི་སྣང་ལྟར་ན་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དང་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཕྲུགས་གཅིག་དངོས་སུ་བསྟན། བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཤུགས་ལ་བསྟན། | 5.6.32 此復,「滅盡等⋯⋯」此等文闡述揭示超越等持經義之理,乃 若依《二萬頌光明釋》前二句直接顯示順、逆次入定於九次第等至 之加行師子奮迅二者,順帶顯示順次入定於其中皆不間雜之九次第 等至加行師子奮迅; |
5.6.33 དེ་ནས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཚམས་འཛིན་གྱི་འདོད་སེམས་དངོས་སུ་བསྟན། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཡར་སོང་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་བའི་ཐོད་རྒལ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་ཐོད་རྒལ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ལ། རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་དངོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ན་དོན་ལ་འབྲེལ་བར་གསུངས་ཏེ། | 5.6.33 爾後之二句直接顯示界限之欲心,諸餘直接顯示上行間雜滅受想定之超越,順帶顯示下行間雜欲心之超越。前二句若釋為一切加行根本,則符合義理, |
5.6.34 ཉི་སྣང་ལས། ཇི་སྐད་དུ་དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྗེས་ལ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་དང་དགུར་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་མང་དུ་དབང་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། | 5.6.34 《二萬頌光明釋》云:「如是曰:『復次入師子奮迅三摩地,別審 緣起後,證得以九次第定與不定心順、逆超越入定一、二、三、 四、五、六、七、八、九,故如其所欲於諸多得自在』。」 |
5.6.35 སློབ་དཔོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལྟར་ན་རྐང་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཞེས་པ་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཚམས་འཛིན་གྱི་འདོད་སེམས་དེ་བསྟན། གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ༌། །ཞེས་སོགས་ཚིག་རྐང་གཉིས་ཀྱིས་མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་ཉེ་སྦྱོར་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གཉིས་གོ་སླ་བ་ལ་དགོངས་ནས་དོན་གྱིས་འཕངས། | 5.6.35 若如阿闍黎釋,前二句表加行師子奮迅,「後以欲界攝⋯⋯」等二句明界限之欲心,「超一二三四⋯⋯」等二句直接顯示下行間雜欲心,慮及近加行師子奮迅與上行超越二者易懂,故間接顯示。 |
5.6.36 ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །ཞེས་པ་དང༌། འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྡུ་བར་འཆད་ཅེས་རྣམ་བཤད་ལས་གསུངས། གསེར་ཕྲེང་ལྟར་ན། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོང་ནས། །ཞེས་པས་ཐོད་རྒལ་གྱི་རིང་སྦྱོར་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། སོང་ཞེས་པས་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་དང་འགོག་པ་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་གཉིས་དང༌། འོང་ཞེས་པས་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་མར་འོང་འཆད། འདི་ཡན་མདོར་བསྟན་དང༌། གཞུང་ལྷག་མ་རྒྱས་བཤད་དུ་སྦྱར་ནས་བཤད། | 5.6.36 「超越入諸定」與「至滅定不同」闡述以上之攝義,《心要莊嚴 疏》如是說。若如《金鬘疏善說》曰:「『滅盡等九定,修往還二 相』表超越遠加行師子奮迅,『往』明其中皆不間雜上行與間雜滅 受想定之上行二者,『還』示間雜欲心之下行。闡述以上乃釋為略 示,諸餘文為廣說。 |
5.6.37 དེ་ཡང༌། འདོད་པར་ཞེས་སོགས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཚམས་འཛིན་གྱི་འདོད་སེམས་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་ཤུགས་ལ་འཆད། ཐོད་རྒལ་ཞེས་སོགས་རྐང་པ་བཞིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་དངོས་སུ་བསྟན་ནས། དང་པོའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འོང་ཞེས་འདོན་པ་བསྒྱུར་ཏེ་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུར་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་མར་འོང་འཆད། ཞེས་གསུངས། | 5.6.37 此復,『後以欲界⋯⋯』等二句直接顯示界限之欲心,順帶闡述有 頂小移,『超越⋯⋯』等四句直接顯示四靜慮與四無色間雜滅定 之上行,文字改為『至初者不同』闡述於九次第等至間雜欲心之下行。」 |
5.6.38 བཤད་པ་མི་འདྲ་བ་མཐའ་དག་འདོར་དུ་མི་རུང་སྟེ། རྗེ་བཙུན་གྱི་གཞུང་འདི་དོན་ཆེན་པོ་ཅན་ཡིན་པས་ལུགས་བརྒྱ་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། | 5.6.38 不應棄捨所有不同之說,因至尊之典乃具大意義,是具百宗故。 |
5.6.39 སྐབས་འདིར་ཐོད་རྒལ་གྱི་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གང་གིས་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ། དེའི་ཕྱིར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ། དེར་ཞུགས་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ངོ་བོ། དེ་དག་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.39 今此辨析超越有四行相:何所依補特伽羅因何旨趣而入定、為 彼旨趣入定之理、所入定之超越之體性、彼等之斷諍。 |
5.6.40 དང་པོ་ཡོད་དེ། རྗེས་ཐོབ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པས་གཞན་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་སྦྱོང་བའི་ཆེད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། | 5.6.40 初者(何所依補特伽羅因何旨趣而入定),因住後得之修道菩 薩為利他,練習三摩地之技藝而入定故。 |
5.6.41 གཉིས་པ་ཡོད་དེ། དང་པོར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་དང་ཕྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཡོད་དེ། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་དང༌། ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.41 第二(為彼旨趣入定之理)有二:初入定之理與後入定之理。 初者(初入定之理)亦有二:入超越加行之理與入超越根本之理。 |
5.6.42 དང་པོ་ཡོད་དེ། རྗེས་ཐོབ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པས་ཐོད་རྒལ་གྱི་རིང་སྦྱོར་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཕྲུགས་གཅིག་དང༌། དེ་རྫོགས་རྗེས་ཀྱི་བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཉེ་སྦྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། | 5.6.42 初者(入超越加行之理),住後得之修道菩薩入超越遠加行師 子奮迅,及入定於「順次入定於未圓滿彼之間皆不間雜之九次第等 至」之近加行故。 |
5.6.43 གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་ཡོད་དེ། དང་པོར་ཡར་སོང་གི་དངོས་གཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ། དེ་རྗེས་མར་འོང་གི་དངོས་གཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.43 次者,入超越根本之理有三:初入定於上行根本之理、爾後入 定於下行根本之理、於彼二者間入定之理。 |
5.6.44 དང་པོ་ཡོད་དེ། རྗེས་ཐོབ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པས་ཡར་སོང་བསམ་གཟུགས་བརྒྱད་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། | 5.6.44 初者(初入定於上行根本之理),住後得之修道菩薩於上行靜 慮無色八者間雜滅盡定而入定故。 |
5.6.45 གཉིས་པ་ཡོད་དེ། སེམས་དཔའ་དེས་འགོག་པ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དགུ་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། | 5.6.45 第二(爾後入定於下行根本之理),此菩薩於滅受想定乃至初 靜慮九者間雜欲心而入定故。 |
5.6.46 གསུམ་པ་ཡོད་དེ། སེམས་དཔའ་དེས་ཡར་སོང་མར་འོང་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་སུ་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ལ་ནུད་ཆུང་བྱས་ཏེ་འདོད་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.46 第三(於彼二者間入定之理),彼菩薩於上行、下行二者中間,於有頂心小移後,現起欲心故。 |
5.6.47 གཉིས་པ་ཕྱིས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཡར་སོང་ལ་འགོག་པ་དང༌། མར་འོང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པས་ཡར་སོང་ལ་འདོད་སེམས་དང་མར་འོང་ལ་འགོག་པ་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཕྱིས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.6.47 次者,後入定之理:先已入定於上行間雜滅盡定與於下行間雜 欲心之超越三摩地修道菩薩,上行間雜欲心與於下行間雜滅盡定而 入定,乃後入定之理。 |
5.6.48 གསུམ་པ་དེར་ཞུགས་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ངོ་བོ་བཤད་པ་ལ། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་གཉིས། | 5.6.48 第三、闡述所入定之超越之體性有二:超越加行與超越根本。 |
5.6.49 དང་པོ་ནི། ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་པོ་གང་རུང་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྦྱོར་བའི་སྙོམས་འཇུག་གི་འཇོག་བྱེད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། དེ་རྫོགས་རྗེས་ཀྱི་བར་དུ་གང་ཡང་མ་སྤེལ་བའི་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་སོ། | 5.6.49 初者(超越加行),「為得超越根本等至,入定於九次第等至 隨一之等至」,乃超越加行等至之能安立。此可分為二:超越加行 師子奮迅,與入定於「順次入定於未圓滿彼之間皆不間雜之九次第等至」之等至。 |
5.6.50 །དང་པོ་ལ་གནས་བཅུ་བདུན་ཡོད་དེ། ཡར་སོང་ལ་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་མར་འོང་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་པ་ལ་གནས་དགུ་ཡོད་དེ། མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.50 初者有十七處:乃上行有九次第等至,下行有四靜慮與四無 色。次者有九處:乃九次第等至。 |
5.6.51 གཉིས་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞི་བཤད་པ་ནི། མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་པོ་གང་རུང་ལ་འདོད་སེམས་སྤེལ་བའམ། འགོག་སྙོམས་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་གི་འཇོག་བྱེད། དེ་ལ་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས། | 5.6.51 次者,講說超越根本,「於九次第等至隨一間雜欲心或滅受想定,而入定之等至」,乃超越根本等至之能安立。彼有二:上行超 越根本等至,與下行超越根本等至。 |
5.6.52 མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ་པོ་གང་རུང་ལ་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་བའམ་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནས་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་གི་འཇོག་བྱེད། དེ་ལ་དབྱེ་ན་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས། | 5.6.52 「順次入定於九次第等至隨一間雜滅受想定或欲心之等至」, 乃上行超越根本等至之能安立。彼可分為:間雜滅受想定之上行超 越根本等至,與間雜欲心之上行超越根本等至二者。 |
5.6.53 མཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དགུ་པོ་གང་རུང་ལ་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་བའམ་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནས་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་གི་འཇོག་བྱེད། དེ་ལ་དབྱེ་ན་འགོག་སྙོམས་སྤེལ་བའི་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཡོད། | 5.6.53 「逆次入定於九次第等至隨一間雜滅受想定或欲心之等至」, 乃下行超越根本等至之能安立。彼可分為:間雜滅受想定之下行超 越根本等至,與間雜欲心之下行超越根本等至二者。 |
5.6.54 ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནས་ལ་སོ་བཞི་ཡོད་དེ། འགོག་སྙོམས་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནས་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་སྙོམས་བརྒྱད། འདོད་སེམས་སྤེལ་བའི་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནས་ལ་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་དགུ །འདོད་སེམས་དགུ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.54 上行超越之處有三十四:間雜滅受想定之上行超越處有四靜 慮、四無色與八滅受想定,間雜欲心之上行超越之處有九次第等至 與九欲心等。 |
5.6.55 ཁ་ཅིག་ན་རེ། སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྗེས་ཐོགས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་འདོད་སེམས་དེ་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་དང་མར་འོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་ས་མཚམས་འཛིན་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། | 5.6.55 有云:「有頂小移乃上行超越之處,因彼之隨後立即產生之欲 心作為上行超越與下行超越之界限故。」 |
5.6.56 སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་ཡར་སོང་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྤེལ་གཞི་དང་སྤེལ་ཆོས་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.6.56 不周遍,因有頂小移並非上行超越之間雜事與間雜法隨一故。 |
5.6.57 འོ་ན་ཐོད་རྒལ་གྱི་དངོས་གཞི་དེ་ས་མཚམས་གང་ནས་འཇོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.57 然則,從何界限安立超越根本? |
5.6.58 འདི་ལ་མཁས་པ་ཁ་ཅིག དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཞེས་བཤད་པས་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་བོ་གསུང་བ་མི་རིགས་ཏེ། | 5.6.58 於此有學者,依《寶雲經》「由二無數劫(二大阿僧祇劫)將 出離之菩薩眾入超越定」主張從八地得。 |
5.6.59 ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི། བྱུང་བ་ཞེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལུང་གི་དོན་ས་གཉིས་པ་ནས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ས་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཉིས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་སྦྱོར་དང་ས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་གྲངས་མེད་དང་པོའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་གཟིགས་ཤིག | 5.6.59 不合理,因得八地後無有由二無數劫出離,以及言「將出離」, 然非言「已出離」故。是故自二地得乃經〔所顯〕義,因自得二 地後,將由二無數劫出離故,因《莊嚴光明釋》曰於菩薩資糧、加行道與初地圓滿第一無數劫(第一大阿僧祇劫)之資糧故,善閱讀之。 |
5.6.60 བཞི་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི། འོ་ན་མཛོད་ལས། ས་བརྒྱད་རྣམ་གཉིས་འབྲེལ་བ་དང༌། །གཅིག་རྒལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ནི། །རིས་མི་མཐུན་པ་གསུམ་པར་འགྲོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་དང་གོང་དུ་ཐོད་རྒལ་གྱི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་གཉིས་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། | 5.6.60 第四、彼等之斷諍,然則,《俱舍論》云:「二類定順逆,均 間次及超,至間超為成,三洲利無學。[注]」此說與上述建立超越二 者相違? |
5.6.61 འགལ་ཡང་སྐྱོན་མེད་དེ། མཛོད་ལས་བཤད་པ་དེ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་རིགས་ཅན་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ། འདིར་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དུ་གསུངས་པས་བྱ་རོག་དང་འུག་ཐུག་སྐད་དོད་ཀྱི་སྟེང་ནས་མིང་འདྲ་བ་ལྟར། ཐོད་རྒལ་གྱི་མིང་འདྲ་ཡང་དོན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉི་སྣང་ལས། གང་ཡང༌། ས་བརྒྱད་རྣམ་པ་གཉིས་འབྲེལ་དང༌། གཅིག་རྒལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ནི། རིས་མི་མཐུན་པར་གསུམ་པར་འགྲོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན། | 5.6.61 雖相違然無過,因《俱舍論》所述乃為攝受小乘種性,此處闡 述乃為攝受大乘種性而宣說,如烏鴉與鴟梟的對字上名字相同,超 越之名雖同,然義不相順故,如《二萬頌光明釋》:「『二類定順 逆,均間次及超,至間超為成,三洲利無學。』 |
5.6.62 །ཞེས་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་བྱ་རོག་དང་འུག་ཐུག་མཚན་ཉིད་འདྲ་བ་ཡིན་ནམ། འདིའི་གནས་སྐབས་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་འཇུག་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། རྒྱན་ལས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། | 5.6.62 所述為何?烏鴉與鴟梟之性質同否?此時乃異,因得如是方便善 巧,入於無量百千俱胝那庾多[注]劫,唯以於無量佛親近供養,顯示 乃廣大性,與以應知修道乃具理由之原因而宣說故。」與《大乘莊嚴經論》亦如是而說故。 |
5.6.63 སྨྲས་པ། ཐོད་རྒལ་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །ཐོད་རྒལ་སྙོམས་འཇུག་རྣམ་བཤད་བྱས། ། ཐོད་རྒལ་དོན་གཉེར་ལྡན་པ་རྣམས། །ཐོད་རྒལ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་ལོང༌། ། | 5.6.63 頌曰: 以超越絕慧,論述超越定, 希求超越者,速速成超越。 |
5.6.64 དེ་ལྟར་འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་མདོར་བསྟན་ནས། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྒོམ་སྤངས་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་བཞི་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་ནས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ངོས་བཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན་ཞེས་གསུངས། | 5.6.64 如是「滅盡等九地⋯⋯」等文略示修道頂加行,「略標及廣 釋⋯⋯」等文廣述修所斷四分別之對治四修道頂加行,《莊嚴光明釋》云:「如是言修道後,認知彼所斷之所治品與述說能取四分別 之對治,是故。」 |
5.6.65 དེ་ལྟར་འཆད་ཚུལ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་ནང་ནས་མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང༌། ཅེས་སོགས་ཀྱིས་སྒོམ་སྤངས་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་དགུ་པོ་དེ་བཤད། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྒོམ་སྤངས་ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་དགུ་པོ་དེ་བཤད། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྫས་འཛིན་རྟོག་པ་དགུ་པོ་དེ་བཤད། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཞེས་སོགས་དང༌། བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བཏགས་འཛིན་རྟོག་པ་དགུ་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.65 復如是闡述之理:彼等中「略標⋯⋯」等說修斷九轉趣所取分別, 由「次許心心所⋯⋯」等說修斷九退還所取分別,由「施設有情 境⋯⋯」等說九實有能取分別,由「設有情及因⋯⋯」等與「如自 所緣性⋯⋯」等以略示、廣說門說九假有能取分別故。 |
5.6.66 འོ་ན་བཏགས་འཛིན་རྟོག་པ་ལ་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་གཉིས་གསུངས་ནས་རྟོག་པ་གཞན་གསུམ་ལ་དེ་ལྟར་མི་གསུང་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.66 然則,略示、廣說假有能取分別已,餘三分別不如是說之理由為何? |
5.6.67 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཕྱི་མ་ལ་གཉིས་བཤད་པས་སྔ་མ་གསུམ་མཚོན་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.6.67 其理由:於後者宣說二乃為了表徵前三者故。 |
5.6.68 འོ་ན་མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་སྔར་བཤད་ནས་འདིར་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་དེ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.68 然則,於前見道時已述所斷分別,今此於修道後闡述之理由為何? |
5.6.69 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.6.69 其理由乃宣說之次第故。 |
5.6.70 འོ་ན་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་མཉམ་རྗེས་གཉིས་བཤད་ནས་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་རྗེས་ཐོབ་ཁོ་ན་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.70 然則,已說見道頂加行根本與後得二者,唯說修道頂加行後得之理由為何? |
5.6.71 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་བཤད་པས་སྒོམ་ལམ་མཉམ་གཞག་མཚོན་ནུས་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར། | 5.6.71 其理由即,慮及如是宣說能表徵修道根本定故。 |
5.6.72 འོ་ན། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་བ་ཉེར་བསྡོགས་དང་འཇུག་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཞེས་སྤང་བྱའི་སྒོ་ནས་མིང་འདོགས་སོ་སོར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། | 5.6.72 然則,「次許心心所」時,以所斷門各別命名「加行近分」與 「轉趣無間道」之理由為何? |
5.6.73 དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་སྒོམ་སྤངས་རྟོག་པ་མངོན་གྱུར་བ་འཇོམས་པའི་ཆ་ནས་སྦྱོར་བ་ཉེར་བསྡོགས་དང་ས་བོན་འཇོམས་པའི་ཆ་ནས་འཇུག་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། | 5.6.73 其理由即,以修道無間道一者摧毀修所斷現行分別之分,說是 加行近分;與摧毀種子之分,說是轉趣無間道故。 |
5.6.74 རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་སེམས་ལམ་གྱི་འཇུག་བྱའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ལོངས་སྤྱད་བྱར་བདེན་པར་ཞེན་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དེ་འདིར་བསྟན་སྒོམ་སྤངས་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་གི་འཇོག་བྱེད། | 5.6.74 「緣屬自所緣境之菩薩道之轉趣法,耽著其為諦實受用品之俱生實執」,乃此示修所斷轉趣所取分別之能安立。 |
5.6.75 རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་སེམས་ལམ་གྱི་ལྡོག་བྱའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་བྱར་བདེན་པར་འཛིན་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དེ་འདིར་བསྟན་སྒོམ་སྤངས་ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་གི་འཇོག་བྱེད། | 5.6.75 「緣屬自所緣境之菩薩道之所退還法,執其為諦實受用品之俱生實執」,乃此示修所斷退還所取分別之能安立。 |
5.6.76 རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་འཛིན་ལ་དམིགས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་དུ་བདེན་པར་ཞེན་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དེ་འདིར་བསྟན་སྒོམ་སྤངས་རྫས་འཛིན་རྟོག་པའི་འཇོག་བྱེད། བཏགས་འཛིན་ལའང་དེས་འགྲེ། | 5.6.76 「緣屬自所緣境之實有能取,耽著其為諦實能受者之俱生實執」,乃此示修所斷實有能取分別之能安立。假有能取亦以此類推。 |
5.6.77 དེ་ལྟར་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱིས་སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་བཤད་ནས། དེས་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། | 5.6.77 如是宣說修道頂加行斷所斷之理後,彼斷所斷之利益乃由「如 諸病痊愈⋯⋯」等闡述。 |
5.7 無間道頂加行 བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར། | 5.7 無間道頂加行 無間道頂加行 |
5.7.1 །དེ་ཡང་སྒོམ་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་ཕྱིར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་བཤད་ནས། དེ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བའི་སྒོམ་སྤངས་ཀྱི་ས་བོན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ཚུལ་བཤད་པ་ལ། | 5.7.1 此復,為斷修所斷之種子,說頂加行之修習之理,而後為斷較 此更細分之修所斷之種子,而說頂加行修習之理。 |
5.7.2 མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོན་ཏན་དང་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ནས་བདག་གིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་གཞུག་པར་བྱའོ། | 5.7.2 以經而言,揭示修道頂加行利益時,「善現!如是菩薩摩訶薩 見一切功德與妙善後,我亦當發起無上正等菩提心,亦令他入於無 上正等菩提發心⋯⋯」 |
5.7.3 །ཞེས་གསུངས་པ་ལས་འཕྲོས་ནས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་བ་དེ་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འཕེལ་བར་འགྱུར། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ངོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ངོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། | 5.7.3 由此延伸:「白言:『世尊!菩薩摩訶薩具初發心,為利有情求圓 滿無上正等菩提佛,彼福德增長幾許?』世尊答言:『善現!若所有三千大千世界有情皆住聲聞地、住獨覺地、住佛地,彼等有情之 福德增長多否?』白言:『世尊!甚多;善逝!甚多。』[注]」 |
5.7.4 །དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གསུམ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་རིམ་གྱིས་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་མང་བར་བསྟན་པ་དཔེར་མཛད་ནས། དེ་བས་ཀྱང་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་བསྒོམ་པ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བར་མཚོན་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.7.4 為釋彼意趣,論云:「安立三千生⋯⋯」等三偈頌,因顯示漸次安置一切三千世界有情至三乘之福德多,以此為喻,表徵顯示較此修無間頂加行福德為多故。 |
5.7.5 བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། ཤེས་སྒྲིབ་གྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་རང་འབྲས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཉེར་ལེན་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་ངོ་བོ་བསྟན་ནས། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་དམིགས་པ་བདག་རྐྱེན་རྣམ་པ་དམིགས་རྣམ་ཟབ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་འཆད། | 5.7.5 無間頂加行之體性,安立為「屬所知障正對治之自果一切相智 近取因之本智」。「安立三千生⋯⋯」等顯示無間頂加行體性後,「無性為所緣⋯⋯」等闡述無間頂加行之所緣、增上緣、行相、所 緣行相深奧等差別。 |
5.8 遣除邪執 བསལ་བྱ་ལོག་སྒྲུབ། | 5.8 遣除邪執 遣除邪執 |
5.8.1 བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་དམིགས་རྣམ་ཟབ་པར་བསྟན་པ་ལ་རྒོལ་བའི་ཀླན་ཀ་རྒྱུན་མར་འབྱུང་བར་གསུངས་ན་རྒོལ་བའི་ཀླན་ཀ་དེ་གང་ཞེ་ན། | 5.8.1 若說於顯示無間頂加行之所緣行相是深奧,相繼產生駁難,然 彼駁難為何? |
5.8.2 དེ་ཡང་མདོའི་དབང་དུ་བྱས་ན། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས། ཞེས་པ་ནས། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས། | 5.8.2 此復,以經而言:「白言:『唯一切相智無事否?然而色亦無 事?』」乃至「有為界與無為界亦無事物?」 |
5.8.3 ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ཞེས་སོགས་ཤླཽཀ་གསུམ་གསུངས། | 5.8.3 所請問之答:「世尊告曰:『善現!一切相智亦無事,色、受、想、行、識亦無事。』[注]」為釋彼意趣,論云:「於所緣證成⋯⋯」 等三偈頌。 |
5.8.4 འདིར་བསྟན་བསལ་བྱ་ལོག་རྟོག་གི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། བདེན་གཉིས་གཞི་གཅིག་ལ་གཞི་མཐུན་དུ་འདུར་མི་རུང་བར་འཛིན་པའི་བློ་མངོན་གྱུར་བའམ་ས་བོན་གང་རུང་ཞིག་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། | 5.8.4 此示所遣之顛倒分別之體性,乃安立為「於一基法上,執取二 諦不容攝為同位之現行覺知或其種子隨一」。 |
5.8.5 གོང་དུ་དྲངས་པའི་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་དམིགས་རྣམ་ཟབ་པར་བསྟན་པ་ལ་རྒོལ་བའི་ཀླན་ཀ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། བསལ་བྱ་ལོག་རྟོག་བཅུ་དྲུག་དངོས་སུ་བསྟན་ནས། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཀླན་ཀའམ་སུན་འབྱིན་བཅུ་དྲུག་དོན་གྱིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། | 5.8.5 闡釋針對「前引經論顯示無間頂加行之深奧所緣行相」而〔發 起〕的諍辯(問難)之理:乃直接顯示十六所遣顛倒分別,間接闡 述由彼所挑起之十六興辯或能破。 |
5.8.6 བསལ་བྱ་ལོག་རྟོག་བཅུ་དྲུག་གཞུང་གི་དངོས་སུ་བསྟན་ཚུལ་ཡོད་དེ། དམིགས་པ་འཐད་དང༌། ཅེས་པས་དམིགས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་ཡི་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་བཟུང་བ་དང༌། །ཞེས་པས་རྣམ་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་པས་འབྲས་བུ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །ཞེས་པས་བདེན་གཉིས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྦྱོར་དང༌། ཞེས་པས་སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཞེས་པས་སྤྱོད་པའི་རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། | 5.8.6 論中直接顯示十六所遣顛倒分別之理:「於所緣證成」表於所緣顛 倒分別,「及明所緣性」明於行相顛倒分別,「一切相智智」顯 於果顛倒分別,「勝義世俗諦」示於二諦顛倒分別,「加行與」表 於行為體性顛倒分別,「三寶」明於行為之所依三寶與其境顛倒分 別, |
5.8.7 ཐབས་བཅས། ཞེས་པས་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། ཞེས་པས་མངོན་རྟོགས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ཅེས་པས་སྤང་བྱ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ལམ་བཅས་དང༌། །ཞེས་པས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །ཞེས་པས་སྤང་གཉེན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་ནི། ཞེས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ། ཞེས་པས་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་ཚུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། | 5.8.7 「巧便」顯於行為差別顛倒分別,「佛現觀」示於現觀顛倒分別,「顛倒及」表於所斷顛倒分別,「道性」明於道之體性顛倒分別, 「能治所治品」顯於所斷對治之分類顛倒分別,「性相並」示於諸 法之性相顛倒分別,「修習」直接顯示於自、共性相修法顛倒分別。 |
5.8.8 ལོག་རྟོག་བཅུ་དྲུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཀླན་ཀ་བཅུ་དྲུག་པོ་ཡང་བསྡུ་ན་ཀུན་རྫོབ་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་དང༌། དོན་དམ་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། དེ་ཡང་དངོས་སྨྲ་བས་དབུ་མ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཐལ། ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་ཐལ་འགྱུར་ལྟ་བུ་ཀུན་རྫོབ་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་དོན་དམ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་སུན་འབྱིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.8.8 十六顛倒分別所挑起之十六興辯,若又攝,則攝為具世俗門之 興辯、具勝義門之興辯二者,此復,實事師對中觀師曰:「無間頂 加行與一切相智之所緣為有法,理應是諦實成立,因有故。」如是 應成乃具世俗門之興辯,因立「中觀師之世俗之承許」之因,而破 除勝義之能破故。 |
5.8.9 བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་སྦྱོར་དང་རྣམ་མཁྱེན་ཀྱི་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། མེད་པར་ཐལ། བདེན་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་ཐལ་འགྱུར་ལྟ་བུ་དོན་དམ་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་པའི་དོན་དམ་གྱི་ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་ཀུན་རྫོབ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་སུན་འབྱིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། | 5.8.9 「無間頂加行與一切相智之所緣為有法,理應是無,因無諦實故。」 如是應成乃具勝義門之興辯,因立「中觀師之勝義之承許」之因, 而破除世俗之能破故。 |
5.8.10 དེ་ཡང་འགྲེལ་བར། དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་ལ་ཞེས་སོགས་གསུངས། ཀླན་ཀ་དེ་གཉིས་དབུ་མ་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་མི་འཇུག་སྟེ། སུན་འབྱིན་སྔ་མ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཁྱབ་མེད་ཀྱི་ལན་དང་དོན་དམ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རྟགས་མ་གྲུབ་ཀྱི་ལན་ཐེབས་ཤིང་ཕྱི་མ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཁྱབ་མེད་ཀྱི་ལན་དང་དོན་དམ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདོད་ལན་ཐེབས་པའི་ཕྱིར། | 5.8.10 此復,《明義釋》云:「是故,具世俗與勝義門之興辯⋯⋯[注]」等。彼二興辯,於中觀師並非正違害,因對於前能破,觀待世俗中 答「不周遍」,觀待勝義中答「因不成」;對於後能破,觀待世俗 中答「不周遍」,觀待勝義中答「承許」故。 |
偈頌 སྨྲས་པ། རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཞི། །རྩེ་མོའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་དཔྱད་དེ། ། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པར་བཤད་པ་ཡིས། །རྩེ་མོའི་མདོ་རྒྱན་རྟོགས་པར་འགྱུར། ། | 偈頌 頌曰: 頂加行之四行相,以頂智慧善觀擇, 以言頂之到彼岸,通達頂經現觀論。 |
終 ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་བཤད་སྙིང་པོ་རྒྱན་གྱི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡུམ་དོན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་ལྔ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། ། | 終 般若波羅蜜多教授現觀莊嚴論俱釋解心要莊嚴疏義善說——顯明般若義之燈·第五品釋。 |