
Pīṭhavagga in the Vimānavatthu | 天宮事.椅子品 |
1.椅子天宮事一 Paṭhamapīṭhavimānavatthu | 1.椅子天宮事一 |
1 Pīṭhaṃ te sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 1 你那黃金所造的華麗椅子,可隨心所欲去哪裡[注] ,你衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
2 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 2 你為什麼有如此光彩膚色[注] ?你此生為什麼如此的舒適 [注]?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
3 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 3 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切 [注]? |
4 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 4 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報[注] 。 |
5 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatān’ āsanakaṃ adāsiṃ; | 5 我在人間身為人的時候,我給陌生人小張椅子,〔並〕問訊、合掌,用自己能力所及來布施。 |
6 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 6 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
7 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 7 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德[注] ,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
1.1椅子天宮注一 Paṭhamapīṭhavimānavaṇṇanā | 1.1椅子天宮注一 |
Tattha paṭhamavatthussa ayaṃ aṭṭhuppatti – | 在最初故事的起源,世尊住在舍衛城(Sāvatthi)祇樹給孤獨園時,憍薩羅國(Kosala)的波斯匿國王(Pasenadi),對以佛陀為首〔的〕比丘僧團,做七天無比的布施,而給孤獨大富翁〔做〕三天無比布施[注] 。同樣,在大布施上,大優婆夷毘舍佉(Visākhā)〔也〕做無比布施,是整個南贍部洲都眾所周知。 |
Atha mahājano tattha tattha kathaṃ samuṭṭhāpesi ‘‘ kiṃ nu kho evaṃ uḷāravibhavapariccāgeneva dānaṃ mahapphalataraṃ bhavissati, udāhu attano vibhavānurūpapariccāgenāpī ’’ ti. | 當時很多人們到處議論:「是否用偉大財富的布施,〔才有〕大的果報,或者依自己財富適當布施。」 |
Bhagavā ‘‘ na, bhikkhave, deyyadhammasampattiyāva dānaṃ mahapphalataraṃ bhavissati, atha kho cittapasādasampattiyā ca khettasampattiyā ca, tasmā kuṇḍakamuṭṭhimattampi pilotikāmattampi tiṇapaṇṇasanthāramattampi pūtimuttaharītakamattampi vippasannena cetasā dakkhiṇeyyapuggale patiṭṭhāpitaṃ, tampi mahapphalataraṃ bhavissati mahājutikaṃ mahāvipphāra ’’ nti . | 世尊:「比丘!不是財富的布施,〔才可〕得到大的果報,而心清淨和功德也可到得。〔不是只有〕一把的米糠、碎布、樹葉、牛的藥果[注] ,當布施者具有明淨的心,就有遍滿光輝的大果報。」 |
“n’ atthi citte pasannamhi, appikā nāma dakkhiṇā; | 如果以清淨的心布施給如來、正覺者,或他的弟子,就不會有微小的布施。 |
Sā pan’ esā kathā sakalajambudīpe vitthārikā ahosi. | 而且,這個故事在整個南贍部洲流傳開來。 |
Tena ca samayena aññataro piṇḍapātacāriko thero pāsādikena abhikkantena paṭikkantena ālokitena vilokitena samiñjitena pasāritena okkhittacakkhu iriyāpathasampanno piṇḍāya caranto upakaṭṭhe kāle aññataraṃ gehaṃ sampāpuṇi. | 那時,某一個乞食遊歷的長者,〔不論〕向前走、向後走、前後觀看、彎曲伸展(手臂),都目不斜視具有威儀,當時間到的時候,到了某一間房子。 |
tatth’ ekā kuladhītā saddhā pasannā theraṃ passitvā sañjātagāravabahumānā uḷārapītisomanassaṃ uppādetvā gehaṃ pavesetvā pañcapatiṭṭhitena vanditvā attano pīṭhaṃ paññāpetvā tassa upari pītakaṃ maṭṭhavatthaṃ attharitvā adāsi. | 那裡有一個清淨信仰的女子,〔她〕看見長者,就升起敬重和尊敬〔的心〕,產生崇高的喜悅。〔於是讓長者 〕進入家裡,用五體投地頂禮,準備自己的椅子,在上面鋪上金色乾淨的布,交給長者。 |
Atha there tattha nisinne idaṃ mayhaṃ uttamaṃ puññakkhettaṃ upaṭṭhitan ti pasannacittā yathāvibhavaṃ āhārena parivisi, bījaniñca gahetvā bīji. | 當長老坐下的時候,她心想:「這是我最大的福德。」以清淨的心,給與長老如財產一般的食物,並拿扇子給他搧。 |
Tato aparena samayena aññatarena rogena phuṭṭhā kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. | 不久之後,她就因某種疾病而死亡,生於三十三天有十二由旬大的黃金天宮。 |
taṃ hi suvaṇṇavaṇṇaṃ vatthaṃ attharitvā dinnattā kammasarikkhataṃ vibhāventaṃ suvaṇṇamayaṃ ahosi, pītivegassa balavabhāvena sīghajavaṃ, dakkhiṇeyyassa cittarucivasena dinnattā yathārucigāmī, pasādasampattiyā uḷāratāya sabbasova pāsādikaṃ sobhātisayayuttañca ahosi. | 因為布施 覆蓋金色布的椅子,才有類似的黃金製成的椅子。他依自己的心願,用廣大的力量、很快的速度,對應供者用心布施,〔使得〕各處都是非常清淨、光亮。 |
ath’ ekasmiṃ ussavadivase devatāsu yathāsakaṃ dibbānubhāvena uyyānakīḷanatthaṃ nandanavanaṃ gacchantīsu sā devatā dibbavatthanivatthā dibbābharaṇavibhūsitā accharāsahassaparivārā sakabhavanā nikkhamitvā taṃ pīṭhavimānaṃ abhiruyha mahatiyā deviddhiyā mahantena sirisobhaggena samantato cando viya sūriyo viya ca obhāsentī uyyānaṃ gacchati. | 然後,在一個節日,天女要去歡喜園森林、庭園活動,天女穿著天界的衣服、戴著天神的裝飾,〔她和〕一千名隨從〔由〕自己的住處出發。登上椅子天宮,具有廣大的神力、光彩亮麗,如同太陽和月亮般的閃耀,前往庭園。 |
tena ca samayena āyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayeneva devacārikaṃ caranto tāvatiṃsabhavanaṃ upagato tassā devatāya avidūre attānaṃ dassesi. | 那時大目犍連尊者(Mahāmoggallāno),用已說過的方法 ,去天界遊歷,到了三十三天宮,在離天女不遠的地方,讓她看到他。 |
Thero kiñcāpi tāya aññehi ca sattehi yathūpacitaṃ kusalākusalaṃ attano yathākammūpagañāṇānubhāvena hatthatale ṭhapitaāmalakaṃ viya paññābalabhedena paccakkhato passati, tathā pi yasmā devatānaṃ upapattisamanantarameva ‘‘ kuto nu kho ahaṃ cavitvā idhūpapannā, kiṃ nu kho kusalakammaṃ katvā imaṃ sampattiṃ paṭilabhāmī ’’ ti atītabhavaṃ yathūpacitañca kammaṃ uddissa yebhuyyena dhammatāsiddhā upadhāraṇā, tassā ca yāthāvato ñāṇaṃ uppajjati, tasmā tāya devatāya katakammaṃ kathāpetvā sadevakassa lokassa kammaphalaṃ paccakkhaṃ kātukāmo – | 長老從你和其他眾生,觀察善業和不善業。像以智慧之力,隨著業來看,就如同手上有阿摩勒果(āmalaka),由自己的經驗以慧力來區分〔業〕。從天女們轉生之後,所說:「我從哪裡來,死了再生這裡?究竟做了〔什麼〕善業和不善業?得到這樣的成就。」依過去累積的業,由一般習性所計算,所產生實質上的智慧。 |
1.Pīṭhaṃ te sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 1.你那黃金所造的華麗椅子,可隨心所欲去哪裡,你衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
2.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 2.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
3.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 3.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
4.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 4.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
5.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatān’ āsanakaṃ adāsiṃ; | 5.我在人間身為人的時候,我給陌生人小張椅子,〔並〕問訊、合掌,用自己能力所及來布施。 |
6.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 6.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
7.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 7.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
2.椅子天宮事二 | 2.椅子天宮事二 |
8 Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 8 你那青金石 [注]所造華麗的椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
9 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 9 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
10 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 10 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
11 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 11 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
12 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatān’ āsanakaṃ adāsiṃ; | 12 我在人間身為人的時候,我給陌生人小張椅子,〔並〕問訊、合掌,用自己能力所及來布施。 |
13 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati ; | 13 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
14 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 14 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
2.2椅子天宮注二 | 2.2椅子天宮注二 |
pīṭhaṃ te veḷuriyamayan ti Dutiyapīṭhavimānaṃ. | 「你那青金石所造華麗的椅子」這是椅子天宮二。 |
Sāvatthivāsinī kira ekā itthī attano gehaṃ piṇḍāya paviṭṭhaṃ ekaṃ theraṃ passitvā pasannacittā tassa āsanaṃ dentī attano pīṭhaṃ upari nīlavatthena attharitvā adāsi. | 據說,一個住在舍衛城的女人看到一位長者進入她的房子乞討,當她以一顆明淨的心布施他一個椅子時,她把她鋪了一塊青色布的椅子給他。 |
8.Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 8.你那青金石所造華麗的椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
9.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 9.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
10.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 10.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
11.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 11.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
12.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatān’ āsanakaṃ adāsiṃ; | 12.我在人間身為人的時候,我給陌生人小張椅子,〔並〕問訊、合掌,用自己能力所及來布施。 |
13.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati ; | 13.因此我有光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
14.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 14.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
3.椅子天宮事三 | 3.椅子天宮事三 |
15 Pīṭhaṃ te sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 15 你那黃金所造的華麗椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
16 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 16 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現 |
17 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 17 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
18 18.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammass’ idaṃ phalaṃ. | 18 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
19 Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ , yen’ amhi evaṃ jalitānubhāvā. | 19 我只有少數〔善〕業果,我是因此如此耀眼光輝。 |
20 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke, | 20 前世出生在人界,我在人間身為人,看見無垢、清淨、無濁的比丘,我以清淨的心,用手布施椅子給他。 |
21 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 21 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
22 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 22 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
3.3椅子天宮注三 | 3.3椅子天宮注三 |
pīṭhaṃ te sovaṇṇamayanti Tatiyapīṭhavimānaṃ. | 「你那黃金所造的華麗椅子」這是椅子天宮三。 |
tasmiṃ pana gehe gehasāminī itthī saddhā pasannā therassa ākāraṃ sallakkhetvā | 在那個房子裡的女主人,〔她是〕清淨信仰的女子,她觀察長者不動,〔就說〕:「尊者!請坐下,用餐。」準備自己華麗的椅子,在上面鋪上金色的布,不考慮布施〔對自己〕的影響而布施,並祈願:「我的這個福德,希望在未來得到黃金的椅子。」 |
atha there tattha nisīditvā bhattakiccaṃ katvā pattaṃ dhovitvā uṭṭhāya gacchante | 然後長者坐下來,吃飯、洗碗後,站了起來。當他要走的時候,她說:「尊者!這個椅子布施〔給〕你們,希望你們使用我的資助。」 |
thero tassā anukampāya taṃ pīṭhaṃ sampaṭicchitvā saṅghassa dāpesi. | 長老對她的憐憫,接受了椅子,並布施給僧伽。 |
15.Pīṭhaṃ te sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yena kāmaṃ; | 15.你那黃金所造的華麗椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
16.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 16.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
17.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 17.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
18.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 18.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
19.Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ , yen’ amhi evaṃ jalitānubhāvā. | 19.我只有少數〔善〕業果,我是因此如此耀眼光輝。 |
20. Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke, | 20.前世出生在人界,我在人間身為人,看見無垢、清淨、無濁的比丘,我以清淨的心,用手布施椅子給他。 |
21.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 21.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
22.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 22.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
4椅子天宮四 | 4椅子天宮四 |
23 Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yen akāmaṃ; | 23 你那青金石所造華麗的椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
24 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati; | 24 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
25 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 25 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
26 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 26 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
27 Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ, yen’ amhi evaṃ jalitānubhāvā. | 27 我只有少數〔善〕業果,我是因此如此耀眼光輝。 |
28 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke. | 28 前世出生在人界,我在人間身為人,看見無垢、清淨、無濁的比丘,我以清淨的心,用手布施椅子給他。 |
29 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 29 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
30 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 30 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
4.2椅子天宮注四 | 4.2椅子天宮注四 |
pīṭhaṃ te veḷuriyamayan ti Catutthapīṭhavimānaṃ. | 「你那青金石造華麗的椅子」這是椅子天宮事四。 |
23.Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yen akāmaṃ; | 23.你那青金石造華麗的椅子,可隨心所欲去哪裡,衣服上裝飾著花鬘,光彩像雲裡的雷光一般的光亮。 |
24.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati; | 24.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
25.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 25.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
26.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 26.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
27.Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ, yen’ amhi evaṃ jalitānubhāvā. | 27.我只有少數〔善〕業果,我是因此如此耀眼光輝。 |
28.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke. | 28.前世出生在人界,我在人間身為人,看見無垢、清淨、無濁的比丘,我以清淨的心,用手布施椅子給他。 |
29.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 29.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
30.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 30.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
5.象天宮事 | 5.象天宮事 |
31 Kuñjaro te varāroho, nānāratanakappano; | 31 大象是高貴的坐騎,裝飾著各種的珠寶,具有美麗、強力、快速,而行走在空中。 |
32 Padumī padmapattakkhī, padm’ uppalajutindharo; | 32 有蓮花般的眼睛,帶有紅蓮花、青蓮花的光輝,四肢被蓮花粉所覆蓋,具有金色蓮花的花鬘。 |
33 Padumānusaṭaṃ maggaṃ, padmapattavibhūsitaṃ. | 33 象〔用〕穩定、莊嚴、不搖晃,適中〔的步伐〕,走在散滿蓮花、裝飾蓮葉的道路。 |
34 Tassa pakkamamānassa, soṇṇakaṃsā ratissarā; | 34 象一步一步行走,金鑼〔發出〕喜悅的聲音,就像五種樂器的聲音,被大家所聽見。 |
35 Tassa nāgassa khandhasmiṃ, sucivatthā alaṅkatā; | 35 她〔坐〕在象的身上,身穿潔淨的衣服,光彩膚色勝過眾多天女。 |
36 Dānassa te idaṃ phalaṃ, atho sīlassa vā pana; | 36 你布施的果報、戒行的果報、合掌業的果報?所問〔的問題〕,請你告訴我。 |
37 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 37 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
38 Disvāna guṇasampannaṃ, jhāyiṃ jhānarataṃ sataṃ; | 38 看見寂靜、具足功德、樂於禪定的禪修者,我布施覆蓋花和布的坐具。 |
39 Upaḍḍhaṃ padmamālāhaṃ, āsanassa samantato; | 39 我以淨信的雙手用一半蓮花花鬘、蓮葉,覆蓋全部的坐具[注]。 |
40 Tassa kammassa kusalassa, idaṃ me īdisaṃ phalaṃ; | 40 由於善業,有我如此的果報,我被諸天所恭敬、尊重。 |
41 Yo ve sammāvimuttānaṃ, santānaṃ brahmacārinaṃ; | 41 我以清淨的心,歡喜布施坐具給具有正解脫、寂靜、梵行的人。 |
42 Tasmā hi attakāmena, mahattam abhikaṅkhatā; | 42 由於自己希求大果報,應布施於坐具給此生為最終之人。 |
5.1象天宮注 | 5.1象天宮注 |
kuñjaro te varārohati Kuñjaravimānaṃ. | 「大象是高貴的坐騎」這是象天宮。 |
Bhagavā Rājagahe viharati Veḷuvane Kalandakanivāpe. | 世尊住在王舍城,飼養松鼠的竹林精舍(Veḷuvana)裡。 |
Atha Bimbisāramahārājā pubbacārittavasena mahājanassa cittānurakkhaṇatthañ ca attano rājabhavanato nikkhamitvā mahantena parivārena mahatā rājānubhāvena uḷārena sirisobhaggena nagaraṃ padakkhiṇaṃ karoti. | 然後,偉大的頻毘娑羅國王(Bimbisāra),按照古老的習俗,為了守護人民,離開了他國王的住所,帶著一群具有王家威儀、優秀、光榮的隨從,環繞著城市。 |
tena ca samayena Rājagahavāsinī ekā kuladhītā rañño taṃ vibhavasampattiṃ sirisobhaggaṃ rājānubhāvañ ca passitvā acchariyabbhutacittajātā ayaṃ deviddhisadisā vibhavasampatti kīdisena nu kho kammunā labbhatī ti paṇḍitasammate pucchi. | 那時,住在王舍城,一位善良女子,看見國王權力、光榮、王家威嚴,產生希有、未曾有的心,並找了智者詢問:「哪種業可得到,相同天威的權力?」 |
te tassā kathesuṃ bhadde, puññakammaṃ nāma cintāmaṇisadisaṃ kapparukkhasadisaṃ; khettasampattiyā cittasampattiyā ca sati yaṃ yaṃ patthetvā karoti, taṃ taṃ nipphādeti yeva. api ca āsanadānena uccākulīnatā hoti, annadānena balasampattipaṭilābho; vatthadānena vaṇṇasampattipaṭilābho; yānadānena sukhavisesapaṭilābho; dīpadānena cakkhusampattipaṭilābho; āvāsadānena sabbasampattipaṭilābho hotī ti. | 他們對她說:「善良女子!善業就像是如意珠寶、如意樹,當具有心和功德的時候,所求的任何事物都會實現。此外,用坐具布施,就會有高貴的出生;用食物布施,可以獲得卓越的力量;用衣服布施,可以獲得美麗的容貌;用交通工具布施,可以獲得殊勝的幸福;用燈布施,可以獲得明亮的眼睛;用住所布施,可以獲得所有的一切。」 |
sā taṃ sutvā devasampatti ito uḷārā hoti maññe ti tattha cittaṃ ṭhapetvā puññakiriyāya ativiya ussāhajātā ahosi. | 當她聽到這些時,她想:「天神威力比這更大。」,她就把它放在心裡,〔她用她的〕能力做許多善業。她的父母給她送一套新衣服、新的椅子、一束蓮花、酥油、蜂蜜、砂糖、米、牛奶,給她使用。 |
sā tāni disvā ahañ ca dānaṃ dātukāmā; ayañ ca me deyyadhammo laddho ti tuṭṭhamānasā dutiyadivase dānaṃ sajjentī appodakamadhupāyāsaṃ sampādetvā tassa parivārabhāvena aññam pi bahuṃ khādanīyabhojanīyaṃ paṭiyādetvā dānagge gandhaparibhaṇḍaṃ katvā vikasitapadumapattakiñjakkhakesaropasobhitesu padumesu āsanaṃ paññāpetvā ahatena setavatthena attharitvā āsanassa catunnaṃ pādānaṃ upari cattāri padumāni mālāguḷañ ca ṭhapetvā āsanassa upari vitānaṃ bandhitvā mālādāma-olambakadāmāni olambitvā āsanassa samantato bhūmiṃ sakesarehi padumapattehi sabbasantharaṃ santharitvā dakkhiṇeyye āgate pūjessāmī ti pupphapūritaṃ caṅkoṭakaṃ ekamante ṭhapesi. | 她看到這些時,她想:「我是一個渴望施捨的人,我已經得到我〔可以〕布施的東西。」然後心滿意足準備了第二天的布施〔物〕,準備無水的蜂蜜粥、許多硬食、軟食。在要布施房子的地板上塗上香料,將椅子準備在蓮葉打開有光彩蓮花的地方,鋪上新的白布,在椅子的四個腳上,放四個蓮花和花叢,椅子上面綁〔一個〕天篷,吊了花串和下垂的花圈,椅子的地板上,都用有花瓣的蓮花鋪在上面,想著:「當應供者到的時候,我將供養他。」並放著一個裝滿鮮花的吉祥物。 |
ath’ evaṃ katadānūpakaraṇasaṃvidhānā sīsaṃnhātā suddhavatthanivatthā suddhuttarāsaṅgā velaṃ sallakkhetvā ekaṃ dāsiṃ āṇāpesi gaccha je amhākaṃ tādisaṃ dakkhiṇeyyaṃ pariyesāhī ti. | 然後,準備好布施的物品,洗頭、沐浴,穿著乾淨的上衣。觀察時間到了,她就命令一個女僕:「你去找值得我們供養的人。」 |
tena ca samayena āyasmā Sāriputto sahassathavikaṃ nikkhipanto viya Rājagahe piṇḍāya caranto antaravīthiṃ paṭipanno hoti. atha sā dāsī theraṃ vanditvā āha bhante tumhākaṃ pattaṃ me dethā ti. ekissā upāsikāya anuggahatthaṃ ito ethā ti ca āha. | 那時,有〔一位〕值得尊敬的舍利弗(Sāriputto),在王舍城裡乞食,像分送一千個金幣的袋子一樣,並走向中間的路。然後,女僕向長老行禮,說:「尊者!請把你們的缽給我布施。」 並說:「請到這幫助一位優婆夷。」 |
atha sā itthī therassa paccuggamanaṃ katvā āsanaṃ dassetvā nisīdatha bhante; idam āsanaṃ paññattan ti vatvā there tattha nisinne sakesarehi padumapattehi theraṃ pūjayamānā āsanassa samantato okiritvā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sappimadhusakkharāsammissena appodakamadhupāyāsena parivisi. | 然後,〔那個〕女人出來迎接長老,拿出椅子,並說:「長老!請你坐在這準備好的椅子。」長老坐下後,用花瓣的蓮花散布於椅子邊,供養長老。用五體投地頂禮,供養用酥油、蜂蜜、砂糖成混合的無水蜂蜜粥。 |
parivisantī ca imassa me puññass’ ānubhāvena dibbagajakūṭāgārapallaṅkasobhitā dibbasampattiyo hontu; sabbāsu pavattīsu padumā nāma mā vigatā hontū ti patthanaṃ akāsi. | 在等他用餐完的時候,她祈願:「以她的福德威力,在〔將來〕到天上時,有天上光芒萬丈的大象、尖塔的建築物、椅子,所產生的蓮花都不會消失。」 |
puna there katabhattakicce pattaṃ dhovitvā sappimadhusakkharāhi pūretvā pallaṅke atthataṃ sāṭakaṃ cumbaṭakaṃ katvā therassa hatthe ṭhapetvā there ca anumodanaṃ katvā pakkamante dve purise āṇāpesi therassa hatthe pattaṃ imañ ca pallaṅkaṃ vihāraṃ netvā therassa niyyātetvā āgacchathā ti. te tathā akaṃsu. | 當長老吃完飯後,〔她〕洗了缽,用酥油,蜂蜜、砂糖裝滿缽,在椅子上鋪布和花環,放在長老的手上。當長老〔說〕祝福的話之後離開時,她命令二名男子,把長老手上的缽,以及這張椅子帶到長者的住處,供養[注]長老,再回到這裡。他們照她所說的做了。 |
sā aparabhāge kālaṃ katvā Tāvatiṃsabhavane yojanasatubbedhe kanakavimāne nibbatti accharāsahassaparivārā; patthanāvasena c’ assā pañcayojanubbedho padumamālālaṅkato samantato padumapattakiñjakkhakesaropasobhito manuññadassano sukhasamphasso vividharatanaraṃsijālasamujjalahemābharaṇavibhūsito gajavaro nibbatti; tassūpari yathāvuttasobhātisayayutto yojaniko kanakapallaṅko nibbatti. | 後來她去世了,生於三十三天,有百由旬高的黃金天宮,〔上〕千的仙女為隨從。因〔她〕願力,她有一個最高貴的大象,〔大象有〕五由旬高,裝飾著蓮花和花環,蓮葉和花的細絲發著光亮,看見就令人愉快的,接觸感到幸福,〔還〕裝飾著種種華麗的珠寶、黃金,發著光亮。在大象的上面有一个一由旬大的金色椅子,有上述所提到的光亮。 |
sā dibbasampattiṃ anubhavantī antarantarā taṃ kuñjaravimānassa upari ratanavicittaṃ pallaṅkaṃ abhiruyha mahatā devatānubhāvena Nandanavanaṃ gacchati. | 她經歷天上的快樂,一次又一次登上象天宮上面,裝飾著珠寶的椅子,具有大威神力的天女去歡喜園森林。 |
ath’ ekasmiṃ ussavadivase devatāsu yathāsakaṃ dibbānubhāvena uyyānakīḷanatthaṃ Nandanavanaṃ gacchantīsū ti ādinā sabbaṃ Paṭhamapīṭhavimānavaṇṇanāyaṃ āgatasadisaṃ; tasmā tattha vuttanayen’ eva veditabbaṃ. | 然後,在一個節日,天女要去歡喜園森林、庭園活動。以此類推,一切〔故事〕和天宮事一注相同,由此了解這裡所說的〔故事〕。 |
31.Kuñjaro te varāroho, nānāratanakappano; | 31.大象是高貴的坐騎,裝飾著各種的珠寶,具有美麗的、強力的、快速的,而行走在空中。 |
32.Padumī padmapattakkhī, padm’ uppalajutindharo; | 32.有蓮花般的眼睛,帶有紅蓮花、青蓮花的光輝,四肢被蓮花粉所覆蓋,具有金色蓮花的花鬘。 |
33.Padumānusaṭaṃ maggaṃ, padmapattavibhūsitaṃ. | 33.象〔用〕穩定、莊嚴、不搖晃,適中〔的步伐〕,走在散滿蓮花、裝飾蓮葉的道路。 |
34.Tassa pakkamamānassa, soṇṇakaṃsā ratissarā; | 34.象一步一步行走,金鑼〔發出〕喜悅的聲音,就像五種樂器的聲音,被大家所聽見。 |
35.Tassa nāgassa khandhasmiṃ, sucivatthā alaṅkatā; | 35.她〔坐〕在象的身上,身穿潔淨的衣服,光彩膚色勝過眾多天女。 |
36.Dānassa te idaṃ phalaṃ, atho sīlassa vā pana; | 36.你布施的果報、戒行的果報、合掌業的果報?所問〔的問題〕,請你告訴我。 |
37.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 37.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
38.Disvāna guṇasampannaṃ, jhāyiṃ jhānarataṃ sataṃ; | 38.看見寂靜、具足功德、樂於禪定的禪修者,我布施覆蓋花和布的坐具。 |
39.Upaḍḍhaṃ padmamālāhaṃ, āsanassa samantato; | 39.我以淨信的雙手用一半蓮花花鬘、蓮葉,覆蓋全部的坐具。 |
40.Tassa kammassa kusalassa, idaṃ me īdisaṃ phalaṃ; | 40.由於善業,有我如此的果報,我被諸天所恭敬、尊重。 |
41. Yo ve sammāvimuttānaṃ, santānaṃ brahmacārinaṃ; | 41.我以清淨的心,歡喜布施坐具給具有正解脫、寂靜、梵行的人。 |
42.Tasmā hi attakāmena, mahattam abhikaṅkhatā; | 42.由於自己希求大果報,應布於坐具給此生為最終之人。 |
6.船天宮事一 | 6.船天宮事一 |
43 Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ nāri āruyha tiṭṭhasi; | 43 天女!你搭上有黃金鋪設[注]的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
44 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-mijjhati; | 44 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
45 pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 45 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
46 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 46 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
47 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 47 前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
48 Yo ve kilantāna pipāsitānaṃ, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 48 對於那位[注]又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
49 Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 49 總是有河流、清涼的水、沙底河[注]、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
50 Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusa sobhamānaṃ; | 50 在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。他在此生的業,有如此果報,就像這樣的作為,才得到〔如此的〕福德。 |
51 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati | 51 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
52 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 52 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
6.1船天宮注一 Navavimānavaṇṇanā | 6.1船天宮注一 |
suvaṇṇacchadanaṃ nāvan ti Nāvāvimānaṃ. tassa kā uppatti. | 「黃金鋪設的船」,這是船天宮。它是如何產生的? |
Bhagavati sāvatthiyaṃ viharante soḷasamattā bhikkhū aññatarasmiṃ gāmakāvāse vasitvā vutthavassā Bhagavantaṃ passissāma; dhammañ ca suṇissāmā ti Sāvatthiṃ uddissa gimhasamaye addhānamaggaṃ paṭipannā; antarāmagge ca nirudako kantāro; te ca tattha ghammābhitattā kilantā tasitā pānīyaṃ alabhamānā aññatarassa gāmassa avidūrena gacchanti. | 當世尊在舍衛城時,多達十六位比丘,居住在某一個村落,度過雨安居。 |
tattha aññatarā itthī udakabhājanaṃ gahetvā udakatthāya udapānābhimukhī gacchati. | 那裡有一個女人拿著水的容器走向井,為了〔取〕水。 |
sā itthī tato udakaṃ gahetvā nivattitukāmā te bhikkhū disvā ime ayyā udakena atthikā pipāsitā ti ñatvā garucittīkāraṃ upaṭṭhapetvā udakena nimantesi. | 女人從那裡打水,她想要回去的時候,看到了比丘們。 |
te pattathavikato parissāvanaṃ nīharitvā parissāvetvā yāvadatthaṃ pānīyaṃ pivitvā hatthapāde sītale katvā tassā itthiyā pānīyadāne anumodanaṃ vatvā agamaṃsu. | 女人布施了水,他們就從缽袋中,拿出濾水嚢濾水。 |
sā taṃ puññaṃ hadaye ṭhapetvā antarantarā anussarantī aparabhāge kālaṃ katvā Tāvatiṃsabhavane nibbatti; tassā puññānubhāvena kapparukkhopasobhitaṃ mahantaṃ vimānaṃ uppajji; taṃ vimānaṃ parikkhipitvā muttajālarajatavibhūsitā viya sikatāvakiṇṇapaṇḍarapulinataṭā maṇikkhandhanimmalasalilavāhinī saritā. | 她將福德放在心裡,一次又一次的憶念。 |
tassā ubhosu tīresu uyyānavimānadvāre ca mahatī pokkharaṇī pañcavaṇṇapadumasaṇḍamaṇḍitā saha suvaṇṇanāvāya nibbatti. | 在兩岸和天宮庭園門口,有一個巨大的蓮池,裝飾著許多五色蓮花,還有黃金的船。 |
sā tattha dibbasampattiṃ anubhavantī nāvāya kīḷantī laḷantī vicarati. | 她在那裡遊歷,經歷天上的快樂,在船上遊戲、唱歌。 |
43.suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi; | 43.天女!你搭上有黃金鋪設的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
44.kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 44.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
45.pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ; | 45.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
46.sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; ayaṃ gāthā vuttā. | 46.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 如此的說了偈頌─ |
47.ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 47.前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
48.yo ve kilantāna pipāsitānaṃ, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 48.對於那位又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
49.taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 49.總是有河流、清涼的水、沙底河、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
50.taṃbhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusa sobhamānaṃ; | 50.在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。他在此生的業,有如此果報,就像這樣的作為,才得到〔如此的〕福德。 |
51.tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 51.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
52.akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; ayaṃ devatāya vissajjitākāro. | 52.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
7.船天宮事二 Dutiyanāvāvimānavatthu | 7.船天宮事二 |
53 Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi; | 53 天女!你搭上有黃金鋪設的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
54 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 54 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
55 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhutā kim akāsi puññaṃ; | 55 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
56 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 56 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
57 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 57 前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
58 Yo ve kilantassa pipāsitassa, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 58 對於那位又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
59 Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 59 總是有河流、清涼的水、沙底河、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
60 Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ; | 60 在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。他在此生的業,有如此果報,就像這樣的作為,才得到〔如此的〕福德。 |
61 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 61 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
62 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 62 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
7.1船天宮注二 Dutiyanavavimānavaṇṇanā | 7.1船天宮注二 |
Suvaṇṇacchadanaṃ nāvanti dutiyanāvāvimānaṃ. | 「黃金鋪設的船」這是船天宮二。 |
Bhagavati sāvatthiyaṃ viharante aññataro khīṇāsavatthero upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya gāmakāvāse vassaṃ upagantukāmo sāvatthito taṃ gāmaṃ uddissa pacchābhattaṃ addhānamaggapaṭipanno, maggaparissamena kilanto tasito antarāmagge aññataraṃ gāmaṃ sampatto, bahigāme tādisaṃ chāyūdakasampannaṭṭhānaṃ apassanto parissamena ca abhibhuyyamāno cīvaraṃ pārupitvā gāmaṃ pavisitvā dhuragehasseva dvāre aṭṭhāsi. | 當世尊在舍衛城時,有一位如諸漏盡的長老,當接近雨安居時,從舍衛城前往在一個村落雨安居。在下午時沿著道路,走向那個村落。因為在路上又累又渴,他到達另一個村落。他在村落的外面,沒有看到可以陰涼〔處〕和水,因為疲勞、心累,他穿上衣進入村落,在前面房子的門口站著。 |
Tattha aññatarā itthī theraṃ passitvā kuto, bhante, āgatatthā ti pucchitvā maggaparissamaṃ pipāsitabhāvañca ñatvā etha, bhante ti gehaṃ pavesetvā idha nisīdathā ti āsanaṃ paññāpetvā adāsi. | 在那裡有一個女人看長老,就問:「尊者!你從哪裡來?」了解〔他〕在道路上,又累又渴。她就請尊者進入家裡,給與尊者椅子,並和他說:「請坐在這裡。」 |
Tattha nisinne pādodakaṃ pādabbhañjanatelañca datvā tālavaṇṭaṃ gahetvā bīji. | 〔長老〕坐下,讓他洗腳及在腳上塗油,又拿多羅葉扇子給他搧。 |
Sā aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane nibbattīti sabbaṃ anantaravimānasadisanti veditabbaṃ. Gāthāsupi apubbaṃ natthi. | 在她死後生於三十三天,一切的〔故事用和先前〕天宮相同的〔方式〕理解,偈頌和之前的相同。 |
53.Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi; | 53.天女!你搭上有黃金鋪設的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
54.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 54.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
55.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhutā kim akāsi puññaṃ; | 55.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
56.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 56.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
57.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 57.前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
58.Yo ve kilantassa pipāsitassa, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 58.對於那位又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
59.Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 59.總是有河流、清涼的水、沙底河、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
60.Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ; | 60.在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。他在此生的業,有如此果報,就像這樣的作為,才得到〔如此的〕福德。 |
61.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 61.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
62.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 62.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
8.船天宮事三 Tatiyanāvāvimānavatthu | 8.船天宮事三 |
63 Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi; | 63 天女!你搭上有黃金鋪設的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
64 Kūṭāgārā nivesā te, vibhattā bhāgaso mitā; | 64 你住在樓閣,〔樓閣〕分部平均,光耀遍照四方。 |
65 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 65 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
66 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 66 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
67 Sā devatā attamanā, sambuddhen’ eva pucchitā; | 67 正覺者問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
68 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 68 前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
69 Yo ve kilantāna pipāsitānaṃ, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 69 對於那個又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
70 Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 70 總是有河流、清涼的水、沙底河、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
71 Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusa sobhamānaṃ; | 71 在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。他在此生的業,有如此果報,就像這樣的作為,才得到〔如此的〕福德。 |
72 Kūṭāgārā nivesā me, vibhattā bhāgaso mitā; | 72 我住在樓閣,〔樓閣〕分部平均,光耀遍照四方。 |
73 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati; | 73 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
74 Ten’ amhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsati; | 74 我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切,這是我業的果報,為〔善行而有善果報〕目的,佛陀而喝水。 |
8.1船天宮注三 Tatiyanavimānavaṇṇanā | 8.1船天宮注三 |
Suvaṇṇacchadanaṃ nāvanti tatiyanāvāvimānaṃ. | 「有黃金鋪設的船」這是船天宮三。 |
Bhagavā janapadacārikaṃ caranto mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ kosalajanapade yena thūṇaṃ nāma brāhmaṇagāmo tadavasari. | 世尊在憍薩羅國,步行遊歷時,有廣大的比丘僧團〔跟著他〕一起。 |
Atha thūṇeyyakā brāhmaṇagahapatikā appasannā micchādiṭṭhikā maccherapakatā sace samaṇo gotamo imaṃ gāmaṃ pavisitvā dvīhatīhaṃ vaseyya, sabbaṃ imaṃ janaṃ attano vacane patiṭṭhapeyya, tato brāhmaṇadhammo patiṭṭhaṃ na labheyyā ti tattha bhagavato avāsāya parisakkantā nadītitthesu ṭhapitanāvāyo apanesuṃ, setusaṅkamanāni ca avalañje akaṃsu, tathā papāmaṇḍapādīni, ekaṃ udapānaṃ ṭhapetvā itarāni udapānāni tiṇādīhi pūretvā pidahiṃsu. | 而住在圖那的婆羅門居士是沒有淨信的、邪見、慳悋的本性。他們想:「如果喬達摩沙門進入這個村落住二、三天,他用自己的話〔得到〕這裡全部〔人的〕支持。從今以後,婆羅門的法就得不到支持了。」為了阻止世尊,他們除去在河岸邊的船,讓橋和過河的步道變的沒有用。〔也〕同樣的用井、棚子等等,只剩下一口井,其他的井用草等等〔物品〕填上並覆蓋。 |
Tena vuttaṃ udāne atha kho thūṇeyyakā brāhmaṇagahapatikā udapānaṃ tiṇassa ca bhusassa ca yāva mukhato pūresuṃ ‘ mā te muṇḍakā samaṇakā pānīyaṃ apaṃsū ti. | 那時,圖那的婆羅門居士用草和谷榖將井從口填滿,並說:「不要讓沙門喝到他們需要的水。」 |
Bhagavā tesaṃ taṃ vippakāraṃ ñatvā te anukampanto saddhiṃ bhikkhusaṅghena ākāsena nadiṃ atikkamitvā gantvā anukkamena thūṇaṃ brāhmaṇagāmaṃ patvā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. | 世尊了解他們的改變,對他們很同情,和比丘僧團一起從天空過河,以循序漸進〔的方式〕到達了圖那婆羅門的村落,他從道路進入後,在某一個樹下的位子坐下。那時,有許多拿水的人從世尊附近經過。 |
Tasmiñca gāme sace samaṇo gotamo idhāgamissati, na tassa paccuggamanādikaṃ kātabbaṃ, gehaṃ āgatassa cassa sāvakānañca bhikkhāpi na dātabbā ti katikā katā hoti. | 〔在那村落〕有做約定:「如果喬達摩沙門來到村落,不出去迎接他,到〔任何一〕家不給他和他的弟子食物。」 |
Tattha aññatarassa brāhmaṇassa dāsī ghaṭena pānīyaṃ gahetvā gacchantī bhagavantaṃ bhikkhusaṅghaparivutaṃ nisinnaṃ disvā bhikkhū ca maggaparissamena kilante tasite ñatvā pasannacittā pānīyaṃ dātukāmā hutvā yadipi me gāmavāsino samaṇassa gotamassa na kiñci dātabbaṃ, sāmīcikammampi na kātabba’ nti katikaṃ katvā ṭhitā, evaṃ santepi yadi ahaṃ īdise puññakkhette dakkhiṇeyye labhitvā pānīyadānamattenāpi attano patiṭṭhaṃ na kareyyaṃ, kadāhaṃ ito dukkhajīvitato muccissāmi, kāmaṃ me ayyako sabbepime gāmavāsino maṃ hanantu vā bandhantu vā, īdise puññakkhette pānīyadānaṃ dassāmi evā ti sanniṭṭhānaṃ katvā aññāhi udakahārinīhi vāriyamānāpi jīvite nirapekkhā sīsato pānīyaghaṭaṃ otāretvā ubhohi hatthehi pariggahetvā ekamante ṭhapetvā sañjātapītisomanassā bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pañcapatiṭṭhitena vanditvā pānīyena nimantesi. | 那時,某一個婆羅門的婢女,拿著裝著水的水瓶,走向坐著被比丘僧團所包圍的世尊。她了解比丘們因走路又累又渴,她有淨信的心,想要布施水。如果我和住在村落的人遵守所做的約定:「不布施給喬達摩沙門任何東西,是不做應該做的事。」如果我得到這樣值得供養人〔的〕福田,〔而〕我沒有支持自己用這些水布施,那我什麼時候才可以從生命的苦難中解脫?寧願我的主人,所有村子的人,他們把我綁起來或殺了我,我〔還是要〕布施水,這樣的福田。她決定這麼做,被其他拿水的人阻止了。她不考慮〔自己的〕生命,從身上拿下水瓶,雙手抱著放在一邊。在接近世尊,而心生喜悅,五體投地頂禮,用水招待世尊。 |
Bhagavā tassā cittappasādaṃ oloketvā taṃ anuggaṇhanto pānīyaṃ parissāvetvā hatthapāde dhovitvā pānīyaṃ pivi, ghaṭe udakaṃ parikkhayaṃ na gacchati. | 世尊看她的心淨信,就幫助她濾水,並洗了手腳和喝水,但水瓶中的水,都沒有減少。 |
Sā haṭṭhatuṭṭhā yathāpuṇṇena ghaṭena gehābhimukhī agamāsi. | 她滿心歡喜,拿著同樣滿水的水瓶,走向房子。 |
Tassā sāmiko brāhmaṇo pānīyassa dinnabhāvaṃ sutvā imāya gāmavattaṃ bhinnaṃ, ahañca gārayho kato ti kodhena pajjalanto taṭataṭāyamāno taṃ bhūmiyaṃ pātetvā hatthehi ca pādehi ca pahari. | 她的婆羅門主人聽到她有給過水,就想:「她破壞了村落的規矩,我要責備她。」就怒火燃燒,發出忿怒的聲音。女僕就到在地上,被拳打腳踢。 |
Sā tena upakkamena jīvitakkhayaṃ patvā tāvatiṃsabhavane nibbati, vimānaṃ cassā paṭhamanāvāvimāne vuttasadisaṃ uppajji. | 她因為那樣的攻撃,到達了生命的盡頭,〔死後〕生於三十三天,這天宮和已說過船天宮一類似。 |
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi ‘‘ iṅgha me tvaṃ, ānanda, udapānato pānīyaṃ āharā ’’ ti. | 那時,世尊和阿難尊者說:「阿難!你從井取水來給我。」 |
Tatiyavāre thero bhagavato pattaṃ ādāya udapānābhimukho agamāsi. | 在第三次,長老拿著世尊的缽,向著井走過去。 |
Taṃ pāṭihāriyaṃ disvā brāhmaṇā acchariyabbhutacittajātā bhagavantaṃ khamāpesuṃ, taṅkhaṇaññeva udakogho antaradhāyi. | 婆羅門看到這樣的奇蹟,他們覺得不可思議和驚奇的,就祈求世尊的原諒,在一剎那間,洪水就消失了。 |
Te bhagavato ca bhikkhusaṅghassa ca nivāsaṭṭhānaṃ saṃvidhāya svātanāya nimantetvā dutiyadivase mahādānaṃ sajjetvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena parivisitvā sabbe thūṇeyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ payirupāsantā nisīdiṃsu. | 他們準備世尊和比丘僧團的住所,邀請他們明天〔吃飯〕。在第二天準備了廣大的布施,以尊貴、可口的硬食和軟食,招待佛陀為首的比丘僧團。世尊用餐完,把缽放下,所有住在圖那的婆羅門居士都尊敬的坐下。 |
Tena ca samayena sā devatā attano sampattiṃ paccavekkhitvā tassā kāraṇaṃ upadhārentī taṃ ‘‘ pānīyadāna ’’ nti ñatvā pītisomanassajātā ‘‘ handāhaṃ idāneva bhagavantaṃ vandissāmi, sammāpaṭipannesu katānaṃ appakānampi kārānaṃ uḷāraphalatañca manussaloke pākaṭaṃ karissāmī ’’ ti ussāhajātā accharāsahassaparivārā uyyānādisahitena vimānena saddhiṃyeva mahatiyā deviddhiyā mahantena devānubhāvena mahājanakāyassa passantasseva āgantvā vimānato oruyha bhagavantaṃ upasaṅkamitvā abhivādetvā añjaliṃ paggayha aṭṭhāsi. | 那時,天女回想自己的成就,推測原因,了解是因為布施水的關係,而心生喜悅、高興。那麼,我現在就禮拜世尊,明白在人世間所做的,以正行者所做細微的行為,〔有〕這樣卓越的結果。天女和千位隨從,有廣大的神力,一起用天宮、庭園,在很多人的注視下,就從天宮下來,靠近禮拜世尊,並站立舉手合掌。 |
Atha naṃ bhagavā tassā parisāya kammaphalaṃ paccakkhato vibhāvetukāmo – | 然後,世尊想向大眾說明她的業果。 |
63.Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi; | 63.天女!你搭上有黃金鋪設的船,並站在船上,進入蓮花池,用手折斷蓮花。 |
64.Kūṭāgārā nivesā te, vibhattā bhāgaso mitā; | 64.你住在樓閣,〔樓閣〕分部平均,光耀遍照四方。 |
65.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 65.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願 的出現? |
66.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 66.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
67.Sā devatā attamanā, sambuddhen’ eva pucchitā; | 67.正覺者問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
68.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 68.前世出生在人界,我在人間身為人,看見又渴又累的比丘,起身布施水給他喝。 |
69.Yo ve kilantāna pipāsitānaṃ, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti; | 69.對於那位又渴又累的比丘,我起身布施水給他喝。對他來說,河流就像是清涼的水,〔有〕許多盛開的花朵和白蓮花。 |
70.Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī; | 70.總是有河流、清涼的水、沙底河、芒果樹、沙羅樹、扶桑樹、蓮霧樹、阿伯樂樹、波吒利樹,〔都〕盛開著花朵,圍繞著他。 |
71.Taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusa sobhamānaṃ; | 71.在那個地區是非常漂亮的,最殊勝的天宮,光芒萬丈。 |
72.Kūṭāgārā nivesā me, vibhattā bhāgaso mitā; | 72.我住在樓閣,〔樓閣〕分部平均,光耀遍照四方。 |
73.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati; | 73.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
74.Ten’ amhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsati; | 74.我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切,這是我業的果報,為〔善行而有善果報〕目的,佛陀而喝水。 |
9.燈光天宮事 Dīpavimānavatthu | 9.燈光天宮事 |
75 Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 75 天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀著一切,就像恆星和星星一樣。 |
76 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 76 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
77 Kena tvaṃ vimalobhāsā, atirocasi devatā ; | 77 為什麼天女,你無染、光明、非常光亮?為什麼你全身可以照耀一切? |
78 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 78 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
79 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 79 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
80 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 80 我前世出生在人間,我在人間身為人的時候,我在非常闇黑和黑暗的夜晚,〔需要〕點燈的時候布施燈光。 |
81 Yo andhakāramhi timīsikāyaṃ, padīpakālamhi dadāti dīpaṃ; | 81 任何人在非常闇黑和黑暗的夜晚,〔需要〕點燈的時候我都會布施燈光。投生[注]在有很多花鬘和白蓮花的光亮天宮。 |
82 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 82 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
83 Tenāhaṃ vimalobhāsā, atirocāmi devatā; | 83 因此我無染光明、非常光亮,我可以全身照耀一切。 |
84 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 84 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
9.1燈光天宮注 Dipavimānavaṇṇanā | 9.1燈光天宮注 |
Abhikkantena vaṇṇenāti dīpavimānaṃ. | 「具有絕佳的光彩膚色」這是燈光天宮。 |
Bhagavati sāvatthiyaṃ viharante uposathadivase sambahulā upāsakā uposathikā hutvā purebhattaṃ yathāvibhavaṃ dānaṃ datvā kālasseva bhuñjitvā suddhavatthanivatthā suddhuttarāsaṅgā gandhamālādihatthā pacchābhattaṃ vihāraṃ gantvā manobhāvanīye bhikkhū payirupāsitvā sāyanhe dhammaṃ suṇanti. | 在齋戒日時,世尊住在舍衛城,有許多遵守齋戒的優婆塞。在午前,〔他們〕依照自己的財富給與布施。在適當時間吃飯,穿上乾淨的衣服、乾淨的上衣[注],手拿香、花環等等,在下午的時候,去了精舍。尊敬值得尊敬的比丘們,在傍晚時,〔要〕聽聞佛法。 |
Vihāreyeva vasitukāmānaṃ tesaṃ dhammaṃ suṇantānaṃyeva sūriyo atthaṅgato, andhakāro jāto. | 太陽落下,天黑時, 他們想停留在精舍,聽聞佛法。 |
Tatthekā aññatarā itthī ‘‘ idāni dīpālokaṃ kātuṃ yutta ’’ nti cintetvā attano gehato padīpeyyaṃ āharāpetvā padīpaṃ ujjāletvā dhammāsanassa purato ṭhapetvā dhammaṃ suṇi. | 那時,有一位女人,想著:「現在是適當時候,提供[注]燈光。」在自己的家裡,帶來點燈的材料,點燃燈光後,就放到法座的面前,聽聞佛法。 |
Sā aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane jotirasavimāne nibbatti. | 她在將來命終,生於三十三天中,最光亮天宮。 |
75.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 75.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
76.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 76.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
77.Kena tvaṃ vimalobhāsā, atirocasi devatā ; | 77.為什麼天女,你無染、光明、非常光亮?為什麼你全身可以照耀一切? |
78. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 78.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
79.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 79.目目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
80.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke; | 80.我前世出生在人間,我在人間身為人的時候,我在非常闇黑和黑暗的夜晚,〔需要〕點燈的時候布施燈光。 |
81.Yo andhakāramhi timīsikāyaṃ, padīpakālamhi dadāti dīpaṃ; | 81.任何人在非常闇黑和黑暗的夜晚,〔需要〕點燈的時候我都會布施燈光。投生在有很多花鬘和白蓮花的光亮天宮。 |
82.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 82.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
83.Tenāhaṃ vimalobhāsā, atirocāmi devatā; | 83.因此我無染光明、非常光亮,我可以全身照耀一切。 |
84.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; ten’ amhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī ti. | 84.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
10.芝麻布施天宮事 | 10.芝麻布施天宮事 |
85 Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 85 天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
86 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 86 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
87 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 87 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
88 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 88 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
89 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke. | 89 我前世出生在人間,我在人間身為人的時候,看見清淨、乾淨、無垢的佛陀。 |
90 Āsajja dānaṃ adāsiṃ, akāmā tiladakkhiṇaṃ; | 90 我親近應供者佛陀,以清淨心親手無所求布施芝麻。 |
91 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 91 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
92 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 92 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
10.1芝麻布施天宮注 | 10.1芝麻布施天宮注 |
Abhikkantena vaṇṇenāti tiladakkhiṇavimānaṃ. | 「具有絕佳的光彩膚色」這是芝麻布施天宮。 |
Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. | 世尊住在舍衛城,祇樹給孤獨園。 |
Atha naṃ bhagavā paccūsavelāyaṃ lokaṃ volokento dibbacakkhunā disvā cintesi ‘‘ ayaṃ itthī ajja kālaṃ katvā niraye nibbattissati, yaṃnūnāhaṃ tilabhikkhāpaṭiggahaṇena taṃ saggūpagaṃ kareyya nti. | 然後,世尊在清晨時候,以天神的眼睛來觀看世界,思考著:「這個婦女,在今天早上死後,將生在地獄。如果我接受〔她〕芝麻布施,她可能是到天界。」 |
Sā itthī bhagavantaṃ passitvā sañjātapītisomanassā sahasā uṭṭhahitvā katañjalī aññaṃ dātabbayuttakaṃ apassantī hatthapāde dhovitvā tile rāsiṃ katvā ubhohi hatthehi pariggahetvā añjalipūraṃ tilaṃ bhagavato patte ākiritvā bhagavantaṃ vandi. | 婦女看見世尊,生起喜悅和歡喜,她突然站起來合掌,沒有看到其他適合布施的〔東西〕。她洗手和腳,做芝麻堆,以兩手抱著,手中充滿芝麻,集中的放到世尊的缽中,向世尊頂禮。 |
Taṃ bhagavā anukampamāno ‘‘ sukhinī hohī ’’ ti vatvā pakkāmi. Athāyasmā mahāmoggallāno devacārikaṃ caranto taṃ accharāsahassaparivutaṃ mahatiyā deviddhiyā virocamānamupagantvā. | 世尊憐憫的說:「希望你快樂。」就離開了。 那時,值得尊敬的大目犍連在天上遊歷,她被千名仙女圍繞著,具有廣大的神力照輝著。 |
85.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 85.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
86.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 86.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
87. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 87.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你的光彩膚色可照亮一切? |
88.Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 88.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
89.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke. | 89.我前世出生在人間,我在人間身為人的時候,看見清淨、乾淨、無垢的佛陀。 |
90.Āsajja dānaṃ adāsiṃ, akāmā tiladakkhiṇaṃ; | 90.我親近應供者佛陀,以清淨心親手無所求布施芝麻。 |
91.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 91.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
92.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 92.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
11.忠貞婦天宮事一 | 11.忠貞婦天宮事一 |
93 Koñcā mayūrā diviyā ca haṃsā, vaggussarā kokilā sampatanti; | 93 天界的鷺鷥、孔雀、天鵝,杜鵑鳥〔發出〕愉悅的聲音並飛舞,天宮裝飾著迷人的花朵,種種不同的人會接近〔天宮〕。 |
94 Tatth’ acchasi devi mahānubhāve, iddhī vikubbanti anekarūpā; | 94 大威〔的〕天女!你帶來[注]。所有天女,她們〔有〕神通者變化各種不同的形體,唱歌、跳舞,令人愉悅的。 |
92 Deviddhipattāsi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ; | 92 大威〔的〕神!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
96 Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 96 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
97 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, patibbatā naññamanā ahosiṃ; | 97 我在人間身為人的時候,我沒有想到別的〔男人〕,就像母親保護小孩一樣。我發怒時也不說粗暴的話。 |
98 Sacce ṭhitā mosavajjaṃ pahāya, dāne ratā saṅgahitattabhāvā; | 98 在真實語之中,捨棄妄語,布施令人愉悅,具有利益的。以尊敬、清淨的心,用食物、飲料給予廣大的布施。 |
99 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 99 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
100 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 100 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
11.1忠貞婦天宮注一 Patibbatavimānavaṇṇanā | 11.1忠貞婦天宮注一 |
Koñcā mayūrā diviyā ca haṃsāti patibbatāvimānaṃ. | 「天界的鷺鷥、孔雀、天鵝」這是忠貞婦天宮。 |
Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. | 世尊住在舍衛城,祇樹給孤獨園。 |
Athāyasmā mahāmoggallāno purimanayeneva devacārikaṃ caranto taṃ devadhītaraṃ mahatiṃ sampattiṃ anubhavantiṃ disvā tassā samīpamupagato. | 那時,值得尊敬的大目犍連在天上遊歷,看見天女有經歷偉大的成就,就走到她面前。 |
Sā accharāsahassaparivutā saṭṭhisakaṭabhārālaṅkārapaṭimaṇḍitattabhāvā therassa pādesu sirasā vanditvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Theropi tāya katapuññakammaṃ pucchanto. | 她被千名天女圍繞著,有裝飾著六十車重的飾品,她用頭到長老的雙足邊頂禮,就站到一邊。 |
93.Koñcā mayūrā diviyā ca haṃsā, vaggussarā kokilā sampatanti; | 93.天界的鷺鷥、孔雀、天鵝,杜鵑鳥〔發出〕愉悅的聲音並飛舞,天宮裝飾著迷人的花朵,種種不同的人會接近〔天宮〕。 |
94.Tatth’ acchasi devi mahānubhāve, iddhī vikubbanti anekarūpā; | 94.大威〔的〕天女!你帶來。所有天女,他們〔有〕神通者變化各種不同的形體,唱歌、跳舞,令人愉悅的。 |
95.Deviddhipattāsi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ; | 95.大威〔的〕神!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
96. Sā devatā attamanā, Moggallānena pucchitā; | 96.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
97.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, patibbatā naññamanā ahosiṃ; | 97.我在人間身為人的時候,我沒有想到別的〔男人〕,就像母親保護小孩一樣。我發怒時也不說粗暴的話。 |
98.Sacce ṭhitā mosavajjaṃ pahāya, dāne ratā saṅgahitattabhāvā; | 98.在真實語之中,捨棄妄語,布施令人愉悅,具有利益的。以尊敬、清淨的心,用食物、飲料給予廣大的布施。 |
99.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati | 99.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
100.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 100.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候累積福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
12.忠貞婦天宮事二 Dutiyapatibbatāvimānavatthu | 12.忠貞婦天宮事二 |
101 Veḷuriyathambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ, vimānam āruyha anekacittaṃ; | 101 101.美麗、明亮的青金石柱,登上色彩繽紛的天宮,大威〔的〕天女!你坐在那裡,顯現各種不同的神通。 |
102 Imā ca te accharāyo samantato, naccanti gāyanti pamodayanti ca adāsiṃ. | 102 天女們在那裡,從事所有的跳舞、唱歌,非常高興。 |
103 103.Deviddhipattāsi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ; kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti. | 103 大威〔的〕神!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
104 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 104 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
105 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, upāsikā cakkhumato ahosiṃ; | 105 我在人間身為人的時候,我是具有眼者的優婆夷,我是遠離殺生,在世間我遠離不應取的〔東西〕[注]。 |
106 Amajjapā no ca musā abhāṇiṃ , sakena sāminā ahosiṃ tuṭṭhā; | 106 不飲酒和不說妄語的人,我的丈夫讓我非常喜悅。以尊敬、清淨的心,用食物、飲料給予廣大的布施。 |
107 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 107 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
108 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 108 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
12.1忠貞婦天宮注二 Dutiyapatibbatavimānavaṇṇanā | 12.1忠貞婦天宮注二 |
Veḷuriyathambhanti dutiyapatibbatāvimānaṃ. | 「青金石的柱子」這是忠貞妻天宮事二。 |
Sāvatthiyaṃ kira aññatarā upāsikā patibbatā hutvā saddhā pasannā pañca sīlāni suvisuddhāni katvā rakkhi, yathāvibhavañca dānāni adāsi, sā kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane uppajji. | 據說,在舍衛城,有一個優婆夷,她是忠貞的妻子,〔有〕忠實、淨信的〔心〕,持守五戒非常清淨,依照自己財富給與布施,她死後就生於三十三天。 |
101.Veḷuriyathambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ, vimānam āruyha anekacittaṃ; | 101.美麗、明亮的青金石柱,登上色彩繽紛的天宮,大威〔的〕天女!你坐在那裡,顯現各種不同的神通。 |
102.Imā ca te accharāyo samantato, naccanti gāyanti pamodayanti ca adāsiṃ. | 102.天女們在那裡,從事所有的跳舞、唱歌,非常高興。 |
103.Deviddhipattāsi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ; | 103.大威〔的〕神!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
104.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 104.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
105.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, upāsikā cakkhumato ahosiṃ; | 105.我在人間身為人的時候,我是具有眼者的優婆夷,我是遠離殺生,在世間我遠離不應取的〔東西〕。 |
106.Amajjapā no ca musā abhāṇiṃ , sakena sāminā ahosiṃ tuṭṭhā; | 106.不飲酒和不說妄語的人,我的丈夫讓我非常喜悅。以尊敬、清淨的心,用食物、飲料給予廣大的布施。 |
107.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 107.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
108.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ | 108.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
13媳婦天宮事一 Paṭhamasuṇisāvimānavatthu | 13媳婦天宮事一 |
109 109.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; obhāsentī disā sabbā, osadhī viya tārakā. | 109 109.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
110 110.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā. | 110 110.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
111 111.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī ti. | 111 111.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
112 112.Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammass’ idaṃ phalaṃ. | 112 112.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
113 113.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, suṇisā ahosiṃ sasurassa gehe. addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannam anāvilaṃ | 113 113.我在人間身為人的時候,我是夫家[注]的媳婦。我看見清淨無垢的比丘。 |
114 114.Tassa adās’ ahaṃ pūvaṃ, pasannā sehi pāṇibhi; bhāgaḍḍhabhāgaṃ datvāna, modāmi nandane vane. | 114 114.我以清淨的心,用手布施烙餅[注]。〔以自己僅有〕部分〔的烙餅,其中的〕一半來布施,我在歡喜園中,非常快樂。 |
115 115.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā. | 115 115.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
116 116.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; ten’ amhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī ti. | 116 116.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
13.1媳婦天宮注一 Paṭhamasunisavimānavaṇṇanā | 13.1媳婦天宮注一 |
Sāvatthiyaṃ aññatarasmiṃ gehe ekā kulasuṇhā gehaṃ piṇḍāya paviṭṭhaṃ khīṇāsavattheraṃ disvā sañjātapītisomanassā ‘‘ idaṃ mayhaṃ uttamaṃ puññakkhettaṃ upaṭṭhita ’’ nti attanā laddhaṃ pūvabhāgaṃ ādāya ādarena therassa upanesi, thero taṃ paṭiggahetvā anumodanaṃ katvā gato. | 在舍衛城,某一家〔的〕一位媳婦,看見如諸漏盡的長老,進到家裡乞食。她升起喜悅、歡喜心想:「這是我最大的福德」拿自己得到部份的烙餅,給尊敬的長老。長老接受烙餅後,說祝福的話後離開了。 |
109.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 109.天女!你站著具有絕佳的膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
110.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 110.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
111.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 111.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
112.Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; | 112.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
113.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, suṇisā ahosiṃ sasurassa gehe. | 113.我在人間身為人的時候,我是夫家的媳婦。我看見清淨無垢的比丘。 |
114.Tassa adās’ ahaṃ pūvaṃ, pasannā sehi pāṇibhi; | 114.我以清淨的心,用手布施烙餅。〔以自己僅有〕部分〔的烙餅,其中的〕一半來布施,我在歡樂園中,非常快樂。 |
115.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 115.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
116.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 116.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
14媳婦天宮事二 Dutiyasuṇisāvimānavatthu | 14媳婦天宮事二 |
117 Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 117 117.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
118 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 118 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
119 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 119 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
120 Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; | 120 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
121 Ahaṃ manussesu manussabhūtā, suṇisā ahosiṃ sasurassa gehe. | 121 我在人間身為人的時候,我是夫家的媳婦。我看見清淨無垢的比丘。 |
122 Tassa adāsahaṃ bhāgaṃ, pasannā sehi pāṇibhi; | 122 我以清淨的心,用手布施部份〔團食〕給他。布施團食,我在歡喜園中,非常快樂。 |
123 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 123 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
124 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 124 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我的光彩膚色可以照亮一切。 |
14.1媳婦妻天宮注二 Dutiyasuṇisāvimānavatthu | 14.1媳婦妻天宮注二 |
Abhikkantena vaṇṇenāti dutiyasuṇisāvimānaṃ. | 「具有絕佳的光彩膚色」這是婦媳天宮二。 |
117.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 117.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
118.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 118.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
119.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 119.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
120.Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; | 120.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
121.Ahaṃ manussesu manussabhūtā, suṇisā ahosiṃ sasurassa gehe. | 121.我在人間身為人的時候,我是夫家的媳婦。我看見清淨無垢的比丘。 |
122.Tassa adāsahaṃ bhāgaṃ, pasannā sehi pāṇibhi; | 122.我以清淨的心,用手布施部份〔團食〕給他。布施團食,我在歡喜園中,非常快樂。 |
123.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 123.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
124.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 124.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
15.鬱多羅天女天宮事 | 15.鬱多羅天女天宮事 |
125 Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 125 天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀一切,就像恆星和星星一樣。 |
126 Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 126 你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
127 Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 127 我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
128 Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; | 128 目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
129 Issā ca maccheram atho paḷāso, nāhosi mayhaṃ gharam āvasantiyā; | 129 我在〔夫〕家時,沒有嫉妒、吝嗇、怨恨。我常常齋戒,不放逸,沒有忿怒的順從丈夫。 |
130 Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī; | 130 第十四天、第十五天、下半月的第八天。於神變月,具足八支。 |
131 Uposathaṃ upavasissaṃ, sadā sīlesu saṃvutā; | 131 我安住於齋戒,常常戒行,〔持〕戒平均〔布施〕,我居住在天宮。 |
132 Pāṇātipātā viratā, musāvādā ca saññatā; | 132 遠離殺生,不說謊,遠離偷盗、邪行、飲酒。 |
133 Pañcasikkhāpade ratā, ariyasaccāna kovidā; | 133 喜歡持守五戒,熟知真諦。有名聲的具眼瞿曇優婆夷。 |
134 Sāhaṃ sakena sīlena, yasasā ca yasassinī; | 134 我是以自己的戒行,有名聲而且出名。我享用自己的福德,我是健康、快樂。 |
135 Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 135 因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
136 Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 136 我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi : | 尊者!你以我〔的名字〕,以頭禮拜世尊足,並說:「世尊!名鬱多羅的優婆夷,以頭禮拜世尊足。」這確實〔是〕不可思議的。世尊!授記我〔為〕某個沙門果,世尊授記你為一來果。 |
15.1鬱多羅天女天宮注 Uttarāvimānavatthu | 15.1鬱多羅天女天宮注 |
Abhikkantena vaṇṇenāti uttarāvimānaṃ. | 「具有絕佳的光彩膚色」這是鬱多羅天女天宮。 |
Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. | 世尊住在王舍城,飼養松鼠的竹林精舍。 那時,〔有一個〕貧窮男子名叫富樓那(Puṇṇo),他依靠王舍城的百萬富翁生活,他的妻子名鬱多羅(Uttarā),女兒也名鬱多羅,有這兩個家人。 |
Athekadivasaṃ rājagahe ‘‘ mahājanena sattāhaṃ nakkhattaṃ kīḷitabba ’’ nti ghosanaṃ kariṃsu. | 然後,有一天,在王舍城的人們宣布要慶祝七天的活動。 |
So balavagoṇe ca bhaddanaṅgalañca gahetvā ‘‘ bhadde, nāgarā nakkhattaṃ kīḷanti, ahaṃ daliddatāya bhatiṃ kātuṃ gamissāmi, mayhampi tāva ajja diguṇaṃ nivāpaṃ pacitvā bhattaṃ āhareyyāsī ’’ ti bhariyaṃ vatvā khettaṃ agamāsi. | 他拿了幾隻有力的牛和好的犁。 |
Sāriputtattheropi sattāhaṃ nirodhasamāpanno tato vuṭṭhāya ‘‘ kassa nu kho ajja mayā saṅgahaṃ kātuṃ vaṭṭatī ’’ ti olokento puṇṇaṃ attano ñāṇajālassa anto paviṭṭhaṃ disvā ‘‘ saddho nu kho esa, sakkhissati vā me saṅgahaṃ kātu ’’ nti olokento tassa saddhabhāvañca saṅgahaṃ kātuṃ samatthabhāvañca tappaccayā ca tassa mahāsampattipaṭilābhaṃ ñatvā pattacīvaraṃ ādāya tassa kasanaṭṭhānaṃ gantvā āvāṭatīre ekaṃ gumbaṃ olokento aṭṭhāsi. | 舍利弗入滅盡定七天之後出定,看著人間想:「今天我想要同情誰?」看到富樓那進入自己的智慧光內。他看著想:「那個人是有信仰的嗎?他想要我的同情嗎?」他有信仰、需要同情、有能力,給與他助緣,獲得很好的成就。 |
Puṇṇo theraṃ disvāva kasiṃ ṭhapetvā pañcapatiṭṭhitena theraṃ vanditvā ‘‘ dantakaṭṭhena attho bhavissatī ’’ ti dantakaṭṭhaṃ kappiyaṃ katvā adāsi. | 富樓那看到長者,就放下耕作,向長者五體投地行禮。想著:「他〔可能〕要齒木[注]的意思。」就做合適的齒木給他。 |
Thero cintesi ‘‘ ayaṃ paresaṃ pacchimagehe vasati, sacassa gehadvāraṃ gamissāmi, imassa bhariyā maṃ daṭṭhuṃ na sakkhissati, yāvassa bhariyā bhattaṃ ādāya maggaṃ paṭipajjati, tāva idheva bhavissāmī ’’ ti. | 長老想著:「這個人住對面最後一家,如果我去他的家門口,他的妻子就可能看不到我。我就在這裡,一直到他妻子拿著食物,向著道路走過來。」 |
Sā antarāmagge theraṃ disvā cintesi ‘‘ appekadāhaṃ deyyadhamme sati ayyaṃ na passāmi, appekadā me ayyaṃ passantiyā deyyadhammo na hoti, ajja pana me ayyo ca diṭṭho, deyyadhammo cāyaṃ atthi, karissati nu kho me saṅgaha ’’ nti. | 她看到在路上的長老,思考著:「有時,當我有布施物時候,沒有看到高貴〔的人〕。有時,當我看到高貴〔的人〕時,沒有布施物。現在,被我看到高貴的人,和我有布施物,他會對我同情嗎?」 |
Atha thero pattaṃ upanāmetvā tāya ekena hatthena bhājanaṃ dhāretvā ekena hatthena tato bhattaṃ dadamānāya upaḍḍhabhatte dinne ‘‘ ala ’’ nti hatthena pattaṃ pidahi. | 然後,長老就伸出他的缽,她用一隻手拿著一碗,用另一隻手從〔碗裡〕拿飯,當裝到一半時,長老表示足夠了,就用手蓋住缽。 |
Sā ‘‘ bhante, ekova paṭivīso, na sakkā dvidhā kātuṃ, tumhākaṃ dāsassa idhalokasaṅgahaṃ akatvā paralokasaṅgahaṃ karotha, niravasesameva dātukāmāmhī ’’ ti vatvā sabbamevassa patte patiṭṭhāpetvā ‘‘ tumhehi diṭṭhadhammassa bhāginī assa ’’ nti patthanaṃ akāsi. | 她說:「尊者!一個〔食物〕不可能分成二個,你不為了我此生,為了我來生,我是想要無餘的布施。」就把全部〔食物〕裝到缽裡。 |
Sāpi paṭinivattitvā taṇḍule pariyesitvā bhattaṃ paci. | 她就回去,尋找了一些米,用來做飯。 |
Athassa bhariyā bhattamādāya gacchamānā taṃ disvāva ‘‘ esa jighacchāpīḷito maṃ olokento nisinno, sace maṃ ‘ ativiya cirāyī ’ ti tajjetvā patodalaṭṭhiyā paharissati, mayā katakammaṃ niratthakaṃ bhavissati, paṭikaccevassa ārocessāmī ’’ ti cintetvā evamāha ‘‘ sāmi, ajjekadivasaṃ cittaṃ pasādehi, mā mayā katakammaṃ niratthakaṃ kari, ahaṃ pātova te bhattaṃ āharantī antarāmagge dhammasenāpatiṃ disvā tava bhattaṃ tassa datvā puna gehaṃ gantvā bhattaṃ pacitvā āgatā, pasādehi, sāmi, citta ’’ nti. | 當他的妻子來送飯時,看見他。 |
So ‘‘ kiṃ vadesi, bhadde ’’ ti pucchitvā puna tamatthaṃ sutvā ‘‘ bhadde, sādhu vata te kataṃ mama bhattaṃ ayyassa dadamānāya, mayāpissa ajja pātova dantakaṭṭhañca mukhodakañca dinna ’’ nti pasannamānaso taṃ vacanaṃ abhinanditvā ussūre laddhabhattatāya kilantakāyo tassā aṅke sīsaṃ katvā niddaṃ okkami. | 他問:「太太!你說什麼?」又聽到這個事情,說:「太太!你做好事,把我的飯布施給高貴的人。今天剛天亮,我給他齒木和一些水。」他〔有〕明淨的心,非常高興的說話。 |
Athassa pātova kasitaṭṭhānaṃ paṃsucuṇṇaṃ upādāya sabbaṃ rattasuvaṇṇaṃ hutvā kaṇikārapuppharāsi viya sobhamānaṃ aṭṭhāsi. | 然後,在天剛亮,他耕過的地,已被打碎的土壤,全部都變成黃金,就像是黃花樹的花堆一樣光彩。 |
So pabuddho oloketvā bhariyaṃ āha ‘‘ bhadde, etaṃ mayā kasitaṭṭhānaṃ sabbaṃ mama suvaṇṇaṃ hutvā paññāyati, kiṃ nu kho me atiussūre laddhabhattatāya akkhīni bhamantī ’’ ti. | 他醒來看著妻子,說:「太太!在這裡,我看到所耕過的地全部變成黃金,究竟為什麼?因為我過午後太晚吃飯,眼睛都在轉。」 |
So uṭṭhāya tattha gantvā ekaṃ piṇḍaṃ gahetvā naṅgalasīse paharitvā suvaṇṇabhāvaṃ ñatvā ‘‘ aho ayyassa dhammasenāpatissa dinnadāne ajjeva vipāko dassito, na kho pana sakkā ettakaṃ dhanaṃ paṭicchādetvā paribhuñjitu ’’ nti bhariyāya ābhataṃ bhattapātiṃ suvaṇṇassa pūretvā rājakulaṃ gantvā raññā katokāso pavisitvā rājānaṃ abhivādetvā ‘‘ kiṃ tātā ’’ ti vutte ‘‘ deva, ajja mayā kasitaṭṭhānaṃ sabbaṃ suvaṇṇarāsimeva hutvā ṭhitaṃ, suvaṇṇaṃ āharāpetuṃ vaṭṭatī ’’ ti āha. | 他站起來走去那裡,拿起一塊東西,打在犁的前面,發現是黃金。 |
‘‘ Kosi tva ’’ nti? | 國王說:「你是誰?」 |
Taṃ sutvā rājā ‘‘ ajjeva kira bho dhammasenāpatissa dinnadāne vipāko dassito ’’ ti vatvā ‘‘ tāta, kiṃ karomī ’’ ti pucchi. | 國王聽了後,說:「先生!聽說,今天布施給法將尊者,而看到了果報。」就問;「大臣!應該如何做?」 |
Rājapurisesu ‘‘ rañño santaka ’’ nti gaṇhantesu gahitaṃ gahitaṃ mattikāva hoti. | 當國王的人拿了黃金,說是國王的財產,已經拿到的黃金,就都變成泥土。 |
Te tathā kariṃsu gahitaṃ gahitaṃ suvaṇṇameva ahosi. | 他們就這樣做,拿的每一個都是黃金了。 將黃金全部取出堆在國王的院子,有八十個手掌高。 |
Rājā nāgare sannipātāpetvā āha ‘‘ imasmiṃ nagare atthi kassaci ettakaṃ suvaṇṇa ’’ nti? | 國王集合人民,並說:「在這城市,什麼人有這麼多的金子?」 |
Rājā ‘‘ bahudhanaseṭṭhi nāma hotū ’’ ti mahantena bhogena saddhiṃ tassa seṭṭhicchattaṃ adāsi. | 國王就將他命名大財長者[注] ,並給他很多的財富和百萬富翁傘。 |
So tasmiṃ ṭhāne katipāheneva gehaṃ kārāpetvā gehapavesanamaṅgalañca chattamaṅgalañca ekatova karonto sattāhaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dānaṃ adāsi. | 他在那個地方,用幾天的時間蓋了房子,進入家裡,做吉祥儀式[注] 。對佛陀為首的比丘僧團,做七天的布施。 |
Athassa satthā dānānumodanaṃ karonto anupubbiṃ kathaṃ kathesi. | 然後,佛陀給他們祝福的話,並說了循序漸進的教導。 |
Aparabhāge rājagahaseṭṭhi puṇṇaseṭṭhino dhītaraṃ attano puttassa vāresi. | 之後,王舍城的富翁就要富樓那的女兒嫁給他兒子。 |
So ‘‘ micchādiṭṭhikā tumhe, mama dhītā tīhi ratanehi vinā vasituṃ na sakkoti, nevassa dhītaraṃ dassāmī ’’ ti āha. | 他說:「他們屬於邪見,我的女兒沒有三寶不能生活,確實不能把女兒嫁給你。」 |
Sā patikulaṃ gatakālato paṭṭhāya bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upasaṅkamituṃ dānaṃ vā dātuṃ dhammaṃ vā sotuṃ nālattha, evaṃ aḍḍhatiyesu māsesu vītivattesu attano santike ṭhite paricārike pucchi ‘‘ idāni kittakaṃ antovassaṃ avasiṭṭha ’’ nti? | 她去主人家以後,沒有接近比丘、比丘尼,給予布施,聽聞佛法。如此,經過二個半月後,當女僕接近我時,就問:「現在,雨季剩下多少?」 |
Sā mātāpitūnaṃ sāsanaṃ pahiṇi ‘‘ kasmā maṃ evarūpe bandhanāgāre pakkhipiṃsu, varaṃ tumhehi maṃ lakkhaṇāhataṃ katvā paresaṃ dāsiṃ sāvetuṃ, na evarūpassa micchādiṭṭhikassa kulassa dātuṃ, āgatakālato paṭṭhāya bhikkhudassanādīsu ekampi puññaṃ kātuṃ na labhāmī ’’ ti. | 她送信給父母,說:「為什麼把我送進這樣的監獄,不如由你們把我烙印,宣布是其他人的女奴。到邪見的家庭之後,沒有看見比丘等等,和做一件功德。」 |
Athassā pitā ‘‘ dukkhitā vata me dhītā ’’ ti anattamanataṃ pavedetvā pañcadasa kahāpaṇasahassāni pesesi, ‘‘ imasmiṃ nagare sirimā nāma gaṇikā atthi, devasikaṃ sahassaṃ gaṇhāti, imehi kahāpaṇehi taṃ ānetvā sāmikassa niyyādetvā sayaṃ yathāruci puññāni karotū ’’ ti sāsanañca pahiṇi. | 那時,他的父親不開心的說:「我的女兒真的很痛苦。」 |
Uttarā tathā katvā sāmikena sirimaṃ disvā ‘‘ kimida ’’ nti vutte ‘‘ sāmi, imaṃ aḍḍhamāsaṃ mama sahāyikā tumhe paricaratu, ahaṃ pana imaṃ aḍḍhamāsaṃ dānañceva dātukāmā dhammañca sotukāmā ’’ ti āha. | 鬱多羅照那樣子做,讓丈夫看見吉祥,丈夫說:「這是為什麼?」 |
Uttarāpi kho buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā ‘‘ bhante, imaṃ aḍḍhamāsaṃ aññattha agantvā idheva bhikkhā gahetabbā ’’ ti satthu paṭiññaṃ gahetvā ‘‘ ito dāni paṭṭhāya yāva mahāpavāraṇā, tāva satthāraṃ upaṭṭhātuṃ dhammañca sotuṃ labhissāmī ’’ ti tuṭṭhamānasā ‘‘ evaṃ yāguṃ pacatha, evaṃ bhattaṃ pacatha, evaṃ pūvaṃ pacathā ’’ ti mahānase sabbakiccāni saṃvidahantī vicarati. | 然而,鬱多羅邀請以佛陀為首比丘僧團,說:「尊者!這半個月不要去其他地方,在這拿取食物。」世尊同意了。 |
Athassā sāmiko ‘‘ sve mahāpavāraṇā bhavissatī ’’ ti mahānasābhimukho vātapāne ṭhatvā ‘‘ kiṃ nu kho karontī sā andhabālā vicaratī ’’ ti oloketvā taṃ sedakilinnaṃ chārikāya okiṇṇaṃ aṅgāramasimakkhitaṃ tathā saṃvidahitvā vicaramānaṃ disvā ‘‘ aho andhabālā evarūpe ṭhāne imaṃ sirisampattiṃ nānubhavati, ‘‘ muṇḍakasamaṇe upaṭṭhahissāmī ’ ti tuṭṭhacittā vicaratī ’’ ti hasitvā apagañchi. | 丈夫站在面對廚房的窗戶,想著:「明天是自恣。」看著她愚笨的走來走去什麼,她濕的汗水,滿是灰燼,沾了炭火和煙灰,如此走來走去的準備。 |
Tasmiṃ apagate tassa santike ṭhitā sirimā ‘‘ kiṃ nu kho oloketvā esa hasatī ’’ ti teneva vātapānena olokentī uttaraṃ disvā ‘‘ imaṃ oloketvā iminā hasitaṃ, addhā imassa etāya saddhiṃ santhavo atthī ’’ ti cintesi. | 當他離開後,站在他面前的吉祥想:「為什麼看著那個人笑,透過窗戶看著她笑,他們是親蜜的。」 |
Sā kira aḍḍhamāsaṃ tasmiṃ gehe bāhirakaitthī hutvā vasamānāpi taṃ sampattiṃ anubhavamānā attano bāhirakaitthibhāvaṃ ajānitvā ‘‘ ahaṃ gharasāminī ’’ ti saññamakāsi. | 據說她半個月是外來的女生,住在〔這〕房子。但他經歷過富有,沒有注意自己是外來的女生,她想自己是這家的女主人。 |
Sā uttarāya āghātaṃ bandhitvā ‘‘ dukkhamassā uppādessāmī ’’ ti pāsādā oruyha mahānasaṃ pavisitvā pūvapacanaṭṭhāne pakkuthitaṃ sappiṃ kaṭacchunā ādāya uttarābhimukhaṃ pāyāsi. | 她憎恨鬱多羅,想讓他產生痛苦。就從樓閣走下來,進入廚房,在做烙餅的地方,拿勺子裝沸騰的油,面對鬱多羅走去。 |
Uttarā taṃ āgacchantiṃ disvā ‘‘ mama sahāyikāya mayhaṃ upakāro kato, cakkavāḷaṃ atisambādhaṃ, brahmaloko atinīcako, mama pana sahāyikāya guṇova mahanto, ahampi etaṃ nissāya dānañca dātuṃ dhammañca sotuṃ labhiṃ, sace mama etissāya upari kodho atthi, idaṃ sappi maṃ dahatu, sace natthi, mā maṃ dahatū ’’ ti taṃ mettāya phari. | 鬱多羅看見她走過來,她充滿慈悲想:「我的朋友幫助我,鐵圍山太擁擠,梵天的世界太低,我的朋友功德很大,我由於這樣,才可以布施,聽聞佛法。如果我在這上面有忿怒,油就燒到我,如果沒有就不會燒我。」她充滿慈悲。 |
Tāya tassā matthake āsiñcitampi pakkuthitasappi sītodakaṃ viya ahosi. | 你從他的頭倒沸騰的酥油,就像冷水一樣。 |
Atha sā upari ṭhatvā sabbā dāsiyo paṭibāhitvā ‘‘ kissa te evarūpaṃ bhāriyaṃ kammaṃ kata ’’ nti sirimaṃ ovaditvā uṇhodakena nhāpetvā satapākatelena abbhañji. | 然後,她站在吉祥面前,擋住所有的女僕,並勸告說:「你為什麼要做這樣嚴重的事情?」就用熱水擦拭吉祥,並塗抹百次的油。 |
Tasmiṃ khaṇe sā attano bāhirakitthibhāvaṃ ñatvā cintesi ‘‘ mayā bhāriyaṃ kammaṃ kataṃ sāmikassa hasitamattakāraṇā imissā upari pakkasappiṃ āsiñcantiyā, ayaṃ ‘ gaṇhatha na ’ nti dāsiyo na āṇāpetvā maṃ viheṭhanakālepi sabbā dāsiyo paṭibāhitvā mayhaṃ kattabbameva akāsi. | 在剎那間,她知道自己是外來的女人,並想我做嚴重的行為,僅僅因為她丈夫的微笑,就把煮好的酥油倒到她身上。她沒有抓我,還擋住了所有女僕對我的傷害,對我做了應該做的事。 |
Sacāhaṃ imaṃ na khamāpessāmi, muddhā me sattadhā phaleyyā ’’ ti tassā pādamūle nipajjitvā ‘‘ ayye, khamāhi me dosa ’’ nti āha. | 吉祥想:「如果我不道歉,我的頭會分裂成七塊。」就躺在她的腳下,說:「女主人!請原諒我的過失。」 |
‘‘ Puṇṇo mama vaṭṭe janakapitā, vivaṭṭe janakapitari khamāpite pana ahaṃ khamissāmī ’’ ti. | 鬱多羅說:「富樓那是輪迴的生父,如果你接受不輪迴的父親,我就能原諒你。」 |
Sā ‘‘ sādhu, ayye ’’ ti uṭṭhāya attano gehaṃ gantvā pañcasataparicārikitthiyo āṇāpetvā nānāvidhāni khādanīyabhojanīyāni ceva sūpeyyāni ca sampādetvā punadivase taṃ sakkāraṃ ādāya uttarāya gehaṃ āgantvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa patte patiṭṭhāpetuṃ avisahantī aṭṭhāsi, taṃ sabbaṃ gahetvā uttarāva saṃvidahi. | 吉祥說:「女主人!好的。」 |
Sirimāpi satthu bhattakiccāvasāne saddhiṃ parivārena satthu pādamūle nipajji. | 吉祥在世尊吃完飯後,和隨從一起跪在世尊腳下。 |
Satthā ‘‘ sādhu sādhu, uttare, evaṃ kodhaṃ jinituṃ vaṭṭati. Kodhano hi nāma akkodhena, akkosako anakkosantena, paribhāsako aparibhāsantena, thaddhamaccharī attano santakassa dānena, musāvādī saccavacanena jinitabbo ’’ ti imamatthaṃ dassento – | 世尊說:「好的、好的,鬱多羅像這樣征服了忿怒。有忿怒以無忿怒征服,侮辱的人以不悔辱的人征服,惡口以不惡口征服,大守財奴以布施自己的財產征服,說謊以真理征服。」這意思是─ |
Akkodhena jine kodhaṃ, asādhuṃ sādhunā jine;Jine kadariyaṃ dānena, saccenālikavādina nti. (dha. pa. 223) – | 以無忿怒征服忿怒,以善征服不善。以布施征服貪婪,以真理征服虛偽。 |
Imaṃ gāthaṃ vatvā gāthāpariyosāne catusaccakathaṃ abhāsi. Saccapariyosāne uttarā sakadāgāmiphale patiṭṭhahi, sāmiko ca sasuro ca sassu ca sotāpattiphalaṃ sacchikariṃsu, sirimāpi pañcasataparivārā sotāpannā ahosi. | 說了這個偈頌,在偈頌結束後,說四聖諦是什麼。在真理說完,鬱多羅住立於斯陀含果,而丈夫、公公、婆婆,證得預流果,吉祥和五百位隨從為預流果。然後,鬱多羅死後,生於三十三天界。 |
Aparabhāge uttarā kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane uppajji. Athāyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayeneva devacārikaṃ caranto uttaraṃ devadhītaraṃ disvā – | 那時,大目犍連尊者,用已說過的方法,去天界遊歷,看見鬱多羅天女。 |
125.Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate; | 125.天女!你站著具有絕佳的光彩膚色,你照耀著一切,就像恆星和星星一樣。 |
126.Kena t’ etādiso vaṇṇo, kena te idha-m-ijjhati; | 126.你為什麼有如此光彩膚色?你此生為什麼如此的舒適?你所喜愛的東西就會如所願的出現? |
127.Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kim akāsi puññaṃ; | 127.我問你,大威〔的〕天女!你身為人時如何有此福德?為什麼如此耀眼光輝?你光彩膚色可照亮一切? |
128.Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā; | 128.目犍連問那個快樂的天女,天女解說此生業的果報。 |
129.Issā ca maccheram atho paḷāso, nāhosi mayhaṃ gharam āvasantiyā; | 129.我在〔夫〕家時,沒有嫉妒、吝嗇、怨恨。我常常齋戒,不放逸,沒有忿怒的順從丈夫。 |
130.Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī; | 130.第十四天、第十五天、下半月的第八天。於神變月,具足八支。 |
131.Uposathaṃ upavasissaṃ, sadā sīlesu saṃvutā; | 131.我安住於齋戒,常常戒行,〔持〕戒平均〔布施〕,我居住在天宮。 |
132.Pāṇātipātā viratā, musāvādā ca saññatā; | 132.遠離殺生,不說謊,遠離偷盗、邪行、飲酒。 |
133.Pañcasikkhāpade ratā, ariyasaccāna kovidā; | 133.喜歡持守五戒,熟知真諦。有名聲的具眼瞿曇優婆夷。 |
134.Sāhaṃ sakena sīlena, yasasā ca yasassinī; | 134.我是以自己的戒行,有名聲而且出名。我享用自己的福德,我是健康、快樂。 |
135.Tena m’ etādiso vaṇṇo, tena me idha-m-ijjhati; | 135.因此我有如此光彩膚色,我在此生如此舒適,你所喜愛的東西就會如所願的出現。 |
136.Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yam akāsi puññaṃ; | 136.我告訴你,大威神力的比丘!我在身為人的時候做福德,我因此有耀眼光輝,我光彩膚色可以照亮一切。 |
16.吉祥天宮事 | 16.吉祥天宮事 |
137 Yuttā ca te parama-alaṅkatā hayā, adhomukhā aghasigamā balī javā; | 137 你的馬已套上最好的裝飾,強而有力、快速的在天空中行走,〔看〕向下方 [注]。你創造五百〔輛〕車,駕車的人所鞭策的馬,跟隨著你。 |
138 Sā tiṭṭhasi rathavare alaṅkatā, obhāsayaṃ jalam iva jotipāvako; | 138 你站在已裝飾高貴車上,閃耀放光就像火一般的光耀。我問你,〔你有〕高貴的身體,漂亮的容貌,你為什麼親自[注]接近無上正等覺 [注]。 |
139 Kāmaggapattānaṃ yam āhu anuttaraṃ, nimmāya nimmāya ramanti devatā; | 139 他們說具有無上最欲樂,化樂天女在變化中〔快樂〕,天女的身體可以隨心所欲的變化,到這裡禮拜世尊。 |
140 Kiṃ tvaṃ pure sucaritam ācarīdha ,ken’ acchasi tvaṃ amitayasā sukhedhitā; | 140 你前世做什麼善行〔而來到〕這裡?你為什麼有無限的名聲及增長〔其〕快樂?你為什麼有無上的神通可以在空中飛翔?你光彩膚色可照亮一切? |
141 Devehi tvaṃ parivutā sakkatā c’ asi, kuto cutā sugatigatāsi devate; | 141 你被天神所尊敬及圍繞著,天女!你從哪裡死亡後,而來到這個善趣的地方?你服從誰的教戒?如果你是佛陀的女弟子,請告訴我。 |
142 Nagantare nagaravare sumāpite, paricārikā rājavarassa sirimato; | 142 山裡面最好的城市已經建造好了,從具吉祥優良國王的侍女,她們對於舞蹈、歌曲非常擅長。在王舍城中,他們知道我具吉祥的。 |
143 Buddho ca me isinisabho vināyako, adesayī samudayadukkhaniccataṃ; | 143 143.佛陀〔是〕仙人之最、調伏者,為我說無常苦集、無為恆常的苦滅、道〔諦〕,這是不彎曲、吉祥之道。 |
144 Sutvān’ ahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatass’ anadhivarassa sāsanaṃ; | 144 我聽聞無為甘露,無上如來的教法,我有殊勝的戒儀,為人中最上佛陀教說的法,安住於法。 |
145 Ñatvān’ ahaṃ virajapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgaten’ anadhivarena desitaṃ; | 145 我了解無為無垢之道,〔為〕無比如來所說,正如我到達奢摩多定,是我最上的決定。 |
146 Laddhān’ ahaṃ amatavaraṃ visesanaṃ, ekaṃsikā abhisamaye visesiya; | 146 我得到殊勝甘露,一向在有定義的現觀上,從沒有疑惑,〔受〕很多人的供養,我享用很多的歡樂。 |
147 Evaṃ ahaṃ amatadas’ amhi devatā, tathāgatass’ anadhivarassa sāvikā; | 147 就像我是看見不死天女,無上如來的女弟子,見法〔後〕住位於初果,為須陀洹不再趨向於惡趣。 |
148 Sā vandituṃ anadhivaraṃ upāgamiṃ, pāsādike kusalarate ca bhikkhavo; | 148 我出自對具吉祥法王的尊敬,我禮敬無上者,禮拜淨心、樂於善巧的諸比丘,禮拜吉祥沙門集會。 |
149 Disvā muniṃ muditaman amhi pīṇitā, tathāgataṃ naravaradammasārathiṃ; | 149 我是發自內心的喜悅看見牟尼,我禮拜如來、最上者、調御者,斷渴愛,樂於善巧的調伏者,最殊勝利益饒〔者〕。 |
16.1吉祥天宮注 | 16.1吉祥天宮注 |
Yuttā ca te paramaalaṅkatā hayāti sirimāvimānaṃ. | 「你的馬已套上最好的裝飾」這是吉祥天宮。 |
Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. | 世尊住在王舍城,飼養松鼠的竹林精舍。 |
Sā ‘‘ sappiṃ gaṇhatha khīraṃ gaṇhathā ’’ tiādīni vatvā tesaṃ patte pūreti, ekena laddhaṃ tiṇṇampi catunnampi pahoti, devasikaṃ soḷasakahāpaṇaparibbayena piṇḍapāto dīyati. | 吉祥說:「請用酥油、牛乳等等。」裝滿他們的缽,一個人所得到〔食物〕夠給三、四個人。每一日,用十六個貨幣的費用布施。 |
Athekadivasaṃ eko bhikkhu tassā gehe aṭṭhakabhattaṃ bhuñjitvā tiyojanamatthake ekaṃ vihāraṃ agamāsi. | 一天,有一位比丘,在他家吃了八份食物,就去距離三由旬的一個寺院。 |
Atha naṃ sāyaṃ therupaṭṭhāne nisinnaṃ pucchiṃsu, ‘‘ āvuso, kahaṃ bhikkhaṃ gahetvā idhāgatosī ’’ ti?‘‘ Sirimāya aṭṭhakabhattaṃ me bhutta ’’ nti. | 然後,他在長老隨侍邊坐下,他們詢問:「朋友!你在哪裡拿食物?再來在裡。」 |
‘‘ Na sakkā tassā bhattaṃ vaṇṇetuṃ, atipaṇītaṃ katvā deti, ekena laddhaṃ tiṇṇampi catunnampi pahoti, tassā pana deyyadhammatopi dassanameva uttaritaraṃ ’’ . Sā hi itthī evarūpā ca evarūpā cāti tassā guṇe kathesi. | 比丘答:「他給的是非常可口,無法描述的食物。一個人所得到的食物,夠給三、四個人,而看見她更勝她的布施物。」她是如此的女人,並說著她的功德。 |
Atheko bhikkhu tassā guṇakathaṃ sutvā adisvāpi savaneneva sinehaṃ uppādetvā ‘‘ mayā tattha gantvā taṃ daṭṭhuṃ vaṭṭatī ’’ ti attano vassaggaṃ kathetvā taṃ bhikkhuṃ ṭhitikaṃ pucchitvā ‘‘ sve, āvuso, tasmiṃ gehe tvaṃ saṅghatthero hutvā aṭṭhakabhattaṃ labhissasī ’’ ti sutvā taṅkhaṇaññeva pattacīvaramādāya pakkanto pātova aruṇe uggacchante salākaggaṃ pavisitvā ṭhito saṅghatthero hutvā tassā gehe aṭṭhakabhattaṃ labhi. | 一個比丘,沒有見過她,聽聞她的功德,因而聽聞產生了愛慕。「我想去那裡看她。」說了自己的戒臘,聽站著的比丘說:「尊者!明天在她家,你是僧團長老,將得到八份食物。」他立刻拿了衣和缽去了。在天剛亮,太陽泛光時,進入給飯票的地方。僧團長老在她家,獲得八份的食物。 |
Yo pana so bhikkhu hiyyo bhuñjitvā pakkāmi, tassa gatavelāyamevassā sarīre rogo uppajji. | 但是,在昨天吃飯的比丘離開後,由他離開的時間,在她的身體產生疾病。 |
Athassā dāsiyo aṭṭhakabhattaṃ labhituṃ āgate bhikkhū disvā ārocesuṃ. | 然後,當女僕看見來取八份食物的比丘時,就告訴她。 |
Tā ‘‘ sādhu, ayye ’’ ti bhikkhū pavesetvā yāguṃ pāyetvā khajjakaṃ datvā bhattavelāya bhattassa patte pūretvā tassā ārocayiṃsu. | 她們說:「女主人!好的。」讓比丘們進來後,給喝的粥和硬食。在用餐的時候,將食物裝滿缽,告訴她。 |
Sā ‘‘ maṃ pariggahetvā netha, ayye vandissāmī ’’ ti vatvā tāhi pariggahetvā bhikkhūnaṃ santikaṃ nītā vedhamānena sarīrena bhikkhū vandi. | 她說:「抱著我,我要向值得尊敬的比丘們行禮。」由她們抱著來到比丘們的面前,用發抖的身體向比丘們行禮。 |
So bhikkhu taṃ oloketvā cintesi ‘‘ gilānāya tāva ayaṃ etissā rūpasobhā, arogakāle pana sabbābharaṇapaṭimaṇḍitāya imissā kīdisī rūpasampattī ’’ ti. | 比丘看著她想:「這樣生病的人,有如此美麗的容貌,當沒有生病,裝飾上所有裝飾品時候,容貌會達到如何?」 |
Athassa anekavassakoṭisannicito kileso samudācari. | 然後,他生起累積多年的煩惱。 |
Rājā satthu sāsanaṃ pesesi ‘‘ bhante, jīvakassa kaniṭṭhabhaginī sirimā kālamakāsī ’’ ti. | 由國王傳信息給佛陀:「尊者!耆婆(Jīvaka)最年輕的妹妹,吉祥死了。」 |
Rājā tathā akāsi. | 國王就依照辨理。依順過了三天,在第四天身體就膨脹,九個孔流出蟲子,全部身體像瓦解的米飯容器。 |
Rājā nagare bheriṃ carāpesi ‘‘ ṭhapetvā geharakkhaṇakadārake sirimāya dassanatthaṃ anāgacchantānaṃ aṭṭha kahāpaṇā daṇḍo ’’ ti. | 國王在城市打鼓,除了在家照顧孩子的人,都要來看吉祥,不去的人罰八個錢幣。 |
Sopi daharabhikkhu cattāro divase kassaci vacanaṃ aggahetvā chinnabhattova nipajji. | 年輕的比丘,到第四天,沒有說話,斷絕食物並躺著。 |
satthā rājānaṃ pucchi ‘‘ kā esā, mahārājā ’’ ti? | 世尊問國王眾人:「偉大的國王!這個人是誰?」 國王眾人說:「尊者!耆婆最年輕的妹妹,名叫吉祥。」 世尊說:「這是吉祥。」 國王眾人說:「世尊!是的。」 世尊說:「那樣的話,在城市打鼓,給一千元,就得到吉祥。」 國王這樣做,就沒有一個人說「喔」和「啊」。 |
Rājā satthu ārocesi ‘‘ na gaṇhanti bhante ’’ ti, tena hi mahārāja agghaṃ ohāpehīti. | 國王告訴世尊說:「沒有人來拿。」 |
Satthā ‘‘ passatha, bhikkhave, mahājanassa piyamātugāmaṃ, imasmiṃyeva nagare sahassaṃ datvā pubbe ekadivasaṃ labhiṃsu, idāni mudhāpi gaṇhanto natthi evarūpaṃ nāma rūpaṃ khayavayappattaṃ āharimehi alaṅkārehi vicittakataṃ navannaṃ vaṇṇamukhānaṃ vasena arubhūtaṃ tīhi aṭṭhisatehi samussitaṃ niccāturaṃ kevalaṃ bālamahājanena bahudhā saṅkappitatāya bahusaṅkappaṃ addhuvaṃ attabhāva ’’ nti dassento – | 世尊說:「比丘們!你們看每一個人,所喜愛的女生。從前,在城市裡,給一千元,才得到一天,現在免費,但沒有人來拿。如此外表已衰老滅盡,具有綺麗的裝飾品裝飾,但有九個傷口,以三百個骨頭組成,是不斷的苦惱,只有愚痴的多數人,以許多方式想像,而得到很多暫時的想像。」說偈頌─ |
‘‘ Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ; | 看吧!已裝飾的身體,舉起受傷身體。 |
Desanāpariyosāne sirimāya paṭibaddhacitto bhikkhu vigatachandarāgo hutvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi, caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi. | 宣說結束,對吉祥有種種的繋縛的比丘,停止貪欲、增加觀,達到阿羅漢,在八萬四千眾生中理解法。 |
Tena ca samayena sirimā devakaññā attano vibhavasamiddhiṃ oloketvā āgataṭṭhānaṃ olokentī purimattabhāve attano sarīrasamīpe bhikkhusaṅghaparivutaṃ bhagavantaṃ ṭhitaṃ mahājanakāyañca sannipatitaṃ disvā pañcahi devakaññāsatehi parivutā pañcahi rathasatehi dissamānakāyā āgantvā rathato otaritvā saparivārā bhagavantaṃ vanditvā katañjalī aṭṭhāsi. | 那時,吉祥天女看著自己的財富和成功,看著所到的地方。在靠近自己前世身體時,世尊站著被比僧團所圍繞,看見廣大的人們集合,有五百位天女跟隨著,看到五百輛馬車,從車子下來。她和隨從站著向世尊行禮合掌。 |
137.Yuttā ca te parama-alaṅkatā hayā, adhomukhā aghasigamā balī javā; | 137.你的馬已套上最好的裝飾,強而有力、快速的在天空中行走,〔看〕向下方。你創造五百〔輛〕車,駕車的人所鞭策的馬,跟隨著你。 |
138.Sā tiṭṭhasi rathavare alaṅkatā, obhāsayaṃ jalam iva jotipāvako; | 138.你站在已裝飾高貴車上,閃耀放光就像火一般的光耀。我問你,〔你有〕高貴的身體,漂亮的容貌,你為什麼親自接近無上正等覺。 |
139.Kāmaggapattānaṃ yam āhu anuttaraṃ, nimmāya nimmāya ramanti devatā; | 139.他們說具有無上最欲樂,化樂天女在變化中〔快樂〕,天女的身體可以隨心所欲的變化,到這裡禮拜世尊。 |
140.Kiṃ tvaṃ pure sucaritam ācarīdha ,ken’ acchasi tvaṃ amitayasā sukhedhitā; | 140.你前世做什麼善行〔而來到〕這裡?你為什麼有無限的名聲及增長〔其〕快樂?你為什麼有無上的神通可以在空中飛翔?你光彩膚色可照亮一切? |
141.Devehi tvaṃ parivutā sakkatā c’ asi, kuto cutā sugatigatāsi devate; | 141.你被天神所尊敬及圍繞著,天女!你從哪裡死亡後,而來到這個善趣的地方?你服從誰的教戒?如果你是佛陀女的弟子,請告訴我。 |
142.Nagantare nagaravare sumāpite, paricārikā rājavarassa sirimato; | 142.山裡面最好的城市已經建造好了,從具吉祥優良國王的侍女,她們對於舞蹈、歌曲非常擅長。在王舍城中,他們知道我具吉祥的。 |
143.Buddho ca me isinisabho vināyako, adesayī samudayadukkhaniccataṃ; | 143.佛陀〔是〕仙人之最、調伏者,為我說無常苦集、無為恆常的苦滅、道〔諦〕,這是不彎曲、吉祥之道。 |
144.Sutvān’ ahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatass’ anadhivarassa sāsanaṃ; | 144.我聽聞無為甘露,無上如來的教法,我有殊勝的戒儀,為人中最上佛陀教說的法,安住於法。 |
145.Ñatvān’ ahaṃ virajapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgaten’ anadhivarena desitaṃ; | 145.我了解無為無垢之道,〔為〕無比如來所說,正如我到達奢摩多定 |
146.Laddhān’ ahaṃ amatavaraṃ visesanaṃ, ekaṃsikā abhisamaye visesiya; | 146.我得到殊勝甘露,一向在有定義的現觀上,從沒有疑惑,〔受〕很多人的供養,我享用很多的歡樂。 |
147.Evaṃ ahaṃ amatadas’ amhi devatā, tathāgatass’ anadhivarassa sāvikā; | 147.就像我是看見不死天女,無上如來的女弟子,見法〔後〕住位於初果,為須陀洹不再趨向於惡趣。 |
148.Sā vandituṃ anadhivaraṃ upāgamiṃ, pāsādike kusalarate ca bhikkhavo; | 148.我出自對具吉祥法王的尊敬,我禮敬無上者,禮拜淨心、樂於善巧的諸比丘, 禮拜吉祥沙門集會。 |
149.Disvā muniṃ muditaman amhi pīṇitā, tathāgataṃ naravaradammasārathiṃ; | 149.我是發自內心的喜悅看見牟尼,我禮拜如來、最上者、調御者,斷渴愛,樂於善巧的調伏者,最殊勝利益饒〔者〕。 |
17.結髮天宮事 | 17.結髮天宮事 |
150 Idaṃ vimānaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ, veḷuriyathambhaṃ satataṃ sunimmitaṃ;sovaṇṇarukkhehi samantam otthataṃ, ṭhānaṃ mamaṃ kammavipākasambhavaṃ. | 150 這美麗、明亮的天宮,建造〔非常好的〕青金石柱,全部都被黃金的樹木所覆蓋,我的業果報所產生的天宮[注]。 |
151 Tatr’ ūpapannā purimaccharā imā, sataṃ sahassāni sakena kammunā; | 151 之前的這些天女,有千百位〔天女〕以自己的業再生,你是得到名聲的,你過去世為天女,住立於光明〔之中〕。 |
152 Sasī adhiggayha yathā virocati, nakkhattarājā-r-iva tārakāgaṇaṃ; | 152 如月亮照耀〔群星〕,像星王照耀眾恆星,你的光耀照曜天女群。 |
153 Kuto nu āgamma anomadassane, upapannā tvaṃ bhavanaṃ mamaṃ idaṃ; | 153 你從哪裡來?〔有〕最勝容貌,你再生於我這個世界,梵天和帝釋三十三天都很喜悅的看見你。 |
154 Yam etaṃ Sakka anupucchase mamaṃ, kuto cutā tvaṃ idha āgatā ti; | 154 帝釋天!你問我,你從哪裡來到這裡?在迦尸國名波羅奈〔的〕城市,我前生是結髮女。 |
155 Buddhe ca dhamme ca pasannamānasā, saṅghe ca ekantagatā asaṃsayā; | 155 以清淨的心向佛法僧,我確信不疑、不壞戒法、得到聖果,我不無惱的向正覺法。 |
156 Tan tyābhinandāmase svāgatañca te, dhammena ca tvaṃ yasasā virocasi; Buddhe ca dhamme ca pasannamānase, saṅghe ca ekantagate asaṃsaye;akhaṇḍasikkhāpade āgatapphale, sambodhidhamme niyate anāmaye ti. | 156 我們高興歡迎你,你透過法而照耀。以清淨的心向佛法僧,我確信不疑、不壞戒法、得到聖果,我不無惱的向正覺法。 |
17.1結髮天宮注 | 17.1結髮天宮注 |
Idaṃ vimānaṃ ruciraṃ pabhassaranti kesakārīvimānaṃ. | 「這美麗、明亮的天宮」這是結髮天宮。 |
Bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. | 世尊住在波羅奈城(Bārāṇasī)鹿野苑(Isipatana)的鹿苑。 |
Te aññatarassa brāhmaṇassa gehadvārasamīpena gacchanti. | 他們去某一個婆羅門家門口附近。 |
Taṃ mātā āha ‘‘ atthi, amma, sakyaputto sakyakulā pabbajito buddho loke uppanno, so dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ, parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti, tassa ime dhammaṃ sutvā pabbajantī ’’ ti. | 媽媽說:「女兒!他是釋迦族兒子出家,在世間產生佛陀。他說法,最初是好的、中間是好的、最後是好的,最初是善的、中間是善的、最後是善的,全部是有用的、有意義的、清淨的梵行,他們聽法後,就出家。」 |
Tena ca samayena āgataphalo viññātasāsano aññataro upāsako tāya vīthiyā gacchanto taṃ kathaṃ sutvā tāsaṃ santikaṃ upasaṅkami. | 那時,某一位得果、了解教義的優婆塞。他路過,聽聞他說為什麼,就接近他們。 |
Taṃ sutvā upāsako ‘‘ kāmesu ādīnavaṃ, nekkhamme ca ānisaṃsaṃ sampassantā ’’ ti vatvā attano ñāṇabalānurūpaṃ tamatthaṃ vitthārato kathesi, tiṇṇañca ratanānaṃ guṇe pakāsesi, pañcannaṃ sīlānaṃ diṭṭhadhammikaṃ samparāyikañca guṇānisaṃsaṃ pavedesi. | 優婆塞聽聞後說:「他們考慮缺點、離欲、功德。」我用適合我自己智慧能力,對這個意思,做詳細的介紹,說明了三寶功德,五戒在現在世、未來世的功德利益。 |
Atha brāhmaṇadhītā taṃ ‘‘ kiṃ amhehipi saraṇesu ca sīlesu ca patiṭṭhāya tayā vutte guṇānisaṃse adhigantuṃ sakkā ’’ ti pucchi. | 然後,婆羅門女兒問他:「從我確定皈依和受戒後,可能持有你所說功德利益嗎?」 |
Sā tena vuttanayaṃ sabbaṃ manasi katvā paṭikūlamanasikāre samāhitacittā vipassanaṃ paṭṭhapetvā upanissayasampattiyā na cirasseva sotāpattiphale patiṭṭhahi. | 由於她在心裡做了已說的這一切的〔法〕,厭惡作意,從定心建立觀,達到能力,最終住立於預流果。 |
150.Idaṃ vimānaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ, veḷuriyathambhaṃ satataṃ sunimmitaṃ; | 151.這美麗、明亮的天宮,建造〔非常好的〕青金石柱,全部都被黃金的樹木所覆蓋,我的業果報所產生的天宮。 |
151.Tatr’ ūpapannā purimaccharā imā, sataṃ sahassāni sakena kammunā; | 152.之前的這些天女,有千百位〔天女〕以自己的業再生,你是得到名聲的,你過去世為天女,住立於光明〔之中〕。 |
152.Sasī adhiggayha yathā virocati, nakkhattarājā-r-iva tārakāgaṇaṃ; | 153.如月亮照耀〔群星〕,像星王照耀眾恆星,你的光耀照曜仙女群。 |
153.Kuto nu āgamma anomadassane, upapannā tvaṃ bhavanaṃ mamaṃ idaṃ; | 154.你從哪裡來?〔有〕最勝容貌,你再生於我這個世界,梵天和帝釋三十三天都很喜悅的看見你。 |
154.Yam etaṃ Sakka anupucchase mamaṃ, kuto cutā tvaṃ idha āgatā ti; | 155.帝釋天!你問我,你從哪裡來到這裡?在迦尸國名波羅奈〔的〕城市,我前生是結髮女。 |
155.Buddhe ca dhamme ca pasannamānasā, saṅghe ca ekantagatā asaṃsayā; | 156.以清淨的心向佛法僧,我確信不疑、不壞戒法、得到聖果,我不無惱的向正覺法。 |
17.1-15 156.Tan tyābhinandāmase svāgatañca te, dhammena ca tvaṃ yasasā virocasi; | 17.1-15 157.我們高興歡迎你,你透過法而照耀。以清淨的心向佛法僧,我確信不疑、不壞戒法、得到聖果,我不無惱的向正覺法。 |